241 zeeland
Verdronken dorp Schouwen is
Amador nieuwe eigenaar De Ossehut
Niet onder water maar onder het zand
Man ongedeerd na
botsing goederentrein
Kinderen bestolen van
friet en frikandellen
Formateur praat met
WD, SCP/CU, LSD
Vrouw gewond bij
verkeersongeval
Werkstraf voor
bedreigen politie
Veel van de vroegste geschiedenis ligt in de bodem van
Schouwen-Duiveland verstopt. In een serie belicht de PZC
de bodemschatten die hier ooit tevoorschijn kwamen.
Bodemschatten
Dertien dorpen
www.bezorgers.nl
i j zu i
NIEUWDORP
Een 22-jarige automobilist uit de ge
meente Reimerswaal is gisteren
om 12.30 uur ongedeerd gebleven
bij een aanrijding met een goede
rentrein in het havengebied van
Vlissingen-Oost De man reed op
het terrein om een stroomstoring
te verhelpen. Hij stak een aantal
spoorstaven over en werd gegre
pen door de locomotief van een
goederentrein. Collega's van de
man zorgden ervoor dat hij onge
deerd zijn zwaar gehavende voer
tuig kon verlaten.
VLISSINGEN
Twee jongens van 10 en 12 jaar oud
zijn gistermiddag rond 12.15 uur bij
een supermarkt aan de Van Hogen-
dorpweg in Vlissingen bestolen
van enkele boodschappen. De jon
gens hadden friet, frikandellen en
broodjes gekocht. Bij het wegfiet
sen vielen die op de grond. Een
man raapte de boodschappen op,
maar hij liep weg met de friet en
frikandellen. De politie zoekt getui
gen. De man is 40 tot 45 jaar oud,
heeft grijs haar en droeg een bril
en een bruine leren jas.
ZIERIKZEE
Formateur Ad Verseput praat maan
dag in beslotenheid verder met de
WD, SGP/CU en Leefbaar Schou
wen-Duiveland over een nieuw te
vormen college van burgemeester
en wethouders. Dat heeft hij giste
ren bekend gemaakt. „Maar dat wil
niet zeggen dat dit de definitieve
samenstelling is, dat kan nog veran
deren", aldus Verseput. Hij praat
met de drie partijen afzonderlijk
en dan moeten alle kaarten op tafel
komen, waaronder het standpunt
over het aantal wethouders.
ELLEMEET
Door nog onbekende oorzaak raak
te een 65-jarige automobiliste uit
de gemeente Schouwen-Duiveland
gisteren rond 14.00 uur gewond bij
een eenzijdig ongeval op de Kuijer-
damseweg in Ellemeet. Zij is met
armletsel naar het ziekenhuis in
Dirksland gebracht.
den haag - Een 39-jarige Vlissin-
ger is gisteren in hoger beroep
door het Haagse gerechtshof op
nieuw tot een werkstraf veroor
deeld voor het bedreigen van poli
tiemensen in Renesse door wie hij
later in zijn been werd geschoten.
De Middelburgse rechtbank had
hem maart vorig jaar een werk
straf van 150 uur opgelegd. Dat is
nu in hoger beroep 150 uur waar
van 50 uur voorwaardelijk gewor
den. In juli 2008 kreeg de Vlissin-
ger hevige ruzie met zijn broer in
de keuken van zijn toenmalige
Griekse restaurant Afrodite in Ren
esse. Toen politiemensen arriveer
den, zagen zij de verdachte zoda
nig met een mes zwaaien dat een
van hen zich gedwongen voelde
hem in diens been te schieten.
ARCHEOLOGIE
door Inge Heuff
Zeeland kent vele ver
dronken dorpen. In
het boek 'Sluimerend
in Slik: Verdronken
dorpen en verdron
ken land in zuidwest Nederland' is
een kaartje opgenomen, waarop
117 verdronken dorpen zijn terug
te vinden. Achter hun naam staat
het jaartal van ondergang; soms
twee omdat het dorp na de eerste
overstroming is heropgebouwd.
Ook Schouwen heeft zijn verdron
ken dorpen. Op de kaart staan er
dertien ingetekend. Deze liggen
zonder uitzondering nog steeds in
het water. Waar op veel plaatsen
in Zeeland dorpen weer binnen
dijks zijn komen te liggen, en dus
te onderzoeken zijn, is dat op
Schouwen nauwelijks mogelijk.
Drs. Robert van Dierendonck, ar
cheoloog bij de Stichting Cultureel
Erfgoed Zeeland: „De dorpen aan
de zuidkant van Schouwen zijn
echt verdwenen. De sterke stro
ming in de Oosterschelde heeft al
les verwoest en was ook de reden
dat deze dorpen werden verlaten.
Om het achterland te redden, wer
den ze buitengedijkt."
Clauskinderen, Koudekerke, Zuid-
kerke, Brieskerke, Westkerke,
Oudekerke, St.-Jacobskerke, Ren-
gerskerke, Simonskerke en Borren-
damme verdwenen in de Ooster
schelde.
Koudekerke is in dit rijtje het be
kendst omdat de 14e eeuwse kerk
toren gespaard werd; deze moest
als baken dienen voor de schepen.
De Plompe Toren is tegenwoordig
een informatiecentrum van Staats
bosbeheer. „In 1581 is dwars door
het dorp en over het kerkhof een
nieuwe inlaagdijk aangelegd die in
1682 zeewering werd met daarach
ter een nieuwe inlaagdijk", vertelt
Van Dierendonck. „De oude inlaag
dijk uit 1581 is opgenomen in de
Van de dertien bekende verdron
ken dorpen op Schouwen liggen er
tien aan de zuidkant, het Zuid-
land.
Aan de volgorde van het verdwij
nen van de dorpen is de stroom-
verandering van de Oosterschelde
te volgen.
Kennis over de Schouwse verdron
ken dorpen komt vooral uit ar
chiefonderzoek.
Sommige Zeeuwse verdronken dor
pen zijn weer binnendijks komen
te liggen. Het vanuit archeologisch
standpunt gezien bekendste ver
dronken dorp is Valkenisse.
huidige zeewering. Waarschijnlijk
liggen zowel een deel van de be
graafplaats als van het kerkschip
onder deze dijk."
Westenschouwen, en eerder Paal-
voetsijde, is niet verdronken. Ver
zanding van de haven en later het
dorp, maakten wonen en werken
onmogelijk. De kustafslag liet het
dorp vervolgens in zee verdwij
nen. De resten zijn soms zichtbaar
op het strand. Het gaat dan om cul
tuurgrond met palen en funda
menten die bij laagwater te zien
zijn. Zandsuppletie heeft momen
teel alles weer bedekt.
Er zijn ook veel vondsten gedaan.
In 1996 hebben amateurarcheolo-
gen gericht met metaaldetectoren
gezocht naar metalen voorwerpen.
Volgens Van Dierendonck zijn
hier na het verdronken dorp
Nieuwlande (Zuid-Beveland) de
meeste loodtinnen insignes, zowel
religieuze als profane, gevonden
van Zeeland.
Van Bommenede, officieel nooit
een Zeeuws dorp want behorende
bij Zuid-Holland, zijn onder water
wel resten van de havendam ge
vonden. Duikers hebben een be
perkt onderzoek uitgevoerd. „De
resten liggen in het Grevelingen-
meer goed beschermd. Zolang
daar geen getij en dus geen bedrei
ging is, is onderzoek niet noodza
kelijk."
door Inge Heuff
Niet alle dorpen die zijn verdwenen, zijn ook
verdronken. De dorpskerk had een belangrij
ke, bindende functie. Als deze verdween, bij
voorbeeld door brand of oorlogsgeweld en niet meer
werd opgebouwd, dan was meestal ook het dorp ten
dode opgeschreven en verdween letterlijk van de
aardbodem.
Op de Kop van Schouwen speelde nog een andere
factor een rol, namelijk verzanding. Ooit lag achter
de Noordduinen de kapel van Onze Lieve Vrouwe op
Zee met, waarschijnlijk, het gehucht De Duine. Dr.
Frans Beekman besteedt een aparte paragraaf aan de
ze kapel in zijn boek 'De Kop van Schouwen onder
het zand'. Eerst in 1833 en later in 1907 zijn enkele
funderingsresten van de kapel gevonden langs het
Middenpad in de Verklikkerduinen. Dat versterkte
het idee dat de middeleeuwse kapel verloren is ge
gaan door zandverstuiving. Op een kaart uit 1655
staat de kapel ingetekend met de tekst 'Onser Vrou
wen op Zee is oversant met Bergen'.
Beekman maakt het echter aannemelijk dat de kapel
eerst is verwoest door de Watergeuzen die in 1572 op
rooftocht uit waren. En dat de kapel vervolgens - me
de door de daaropvolgende Hervorming - nooit meer
is herbouwd. De stenen waren kostbaar genoeg om
te hergebruiken en de fundering raakte door zand be
dekt. Wellicht als herinnering werd een duin in die
omgeving nog lang de Lieve Vrouwe Hil genoemd.
WGGGNGR NieuwsMedia
Bij Westerschouwen zijn met laag
PZC
den osse - Restaurant De Ossehut
in Den Osse is overgegaan in han
den van Victor Amador en Carola
de Vree. De Ossehut heeft zowel
een lunch- als een dinerkaart.
Amador en De Vree willen een ge
varieerde kaart brengen, met zo
veel mogelijk verse en seizoensge
bonden producten. „Het is een
laagdrempelig restaurant waar ie
dereen voor een leuke prijs kan
eten", zegt Carola de-Vree. Binnen
kort wordt het nieuwe terras aan
het Grevelingenmeer geopend. De
Ossehut is nu nog vijf dagen in de
week open. In het seizoen staat
het team zeven dagen in de week
klaar voor de gasten.
Het tweetal heeft eerder gewerkt
in hostellerie Schuddebeurs en res
taurant De Waag in Serooskerke.
Victor Amador (2de van rechts) en Carola de Vree (r.) hebben restaurant
De Ossehut bij camping Den Osse overgenomen foto Ronald den Dekker
