cultuur 115
Nescio tilt op Boven het dal
O
Zeeuws collectief brengt
eerbetoon Pete Seeger
HANGEN!
agenda
Doek valt voor Theater Kwark
woensdag 10 maart 2010
BOEKENWEEK 'Je ziet wat ik doe. Ik doe nix. Een macht van een bezigheid'
door Ali Pankow
Boven het dal' prijkt er op
hun etalage. Het antiqua
riaat van Anne-Marie en
Jos Radstake aan de Post-
straat in Zierikzee biedt het tast
baar bewijs: Nescio loopt als een
rode draad door hun leven.
Misschien had De Uitvreter beter
gepast bij Zierikzee. Daarin im
mers beschrijft Nescio (Ik weet
niet in het Latijn en pseudoniem
voor Jan Hendrik Frederik
Grönloh, 1882-1961) zijn ontmoe
ting met dit Scheldestadje. Maar
Boven het dal staat voor het ont
trekken aan het 'dal der plichten'.
Lekker lol maken met literatuur.
„Literatuur - en bij uitbreiding de
kunst - kan mensen optillen uit de
dorheid en de lelijkheid van het
dal", vinden de Radstakes.
'iongens waren we - maar aardige
jongens', openingsregel uit Nes-
cio's boek Titaantjes, geldt als een
van de bekendste zinnen in de Ne
derlandse literatuur. Het motto
van de 75e Boekenweek die van
daag begint, is daarvan afgeleid 'Ti
taantjes - Opgroeien in de lette
ren. Wiebe Radstake (20) kan daar
over meepraten. In het kielzog van
zijn ouders is ook hij 'gevallen'
voor Nescio. „Gek hè? Sergeant Pep
pers van de Beatles gold al als
mijn favoriete popalbum en sinds
mijn vader zei dat Nescio wel leuk
was, staat die boven aan mijn
schrijverslijstje."
Wiebe was 15 toen hij kennismaak
te met De Uitvreter, Titaantjes en
Dichtertje. „Ik heb het in twee
avonden uitgelezen. Die vrijheid
hè, die uit zijn boeken straalt. Ze
ker als je op de middelbare school
zit. Dan verlang je naar de vrijheid
die hij zo mooi beschrijft."
„Op die leeftijd wil je met vrien
den op een zolderkamer zitten en
oude kacheltjes kaduuk stoken",
vult Anne-Marie haar zoon aan.
Dit soort Nescio-citaten borrelen
voortdurend op tijdens het ge
sprek. 'Maak je niet druk ouwe jon
gen' geldt als steevaste begroeting
tussen Wiebe en zijn vrienden. En
kelen van hen wist hij even en
thousiast als hijzelf te krijgen voor
Nescio. „Met Jan Joris ging ik
steeds op zoek naar bankjes waar
we dan net als Titaantjes lang kon
den zitten om over de wereld te
praten. Soms in de stromende re
gen, natuurlijk zonder paraplu."
Eén van hun favoriete bankjes was
dat aan de Nieuwe Haven in Zierik
zee. „Ik heb nog nooit iemand zo
lang niks zien doen", constateerde
één van de schippers die daar dage
lijks zijn schip aanlegde. Die knul
len moesten toch eigenlijk leren
voor hun eindexamen? Zij hadden
"hun antwoord klaar: 'Je ziet wat ik-
doe. Ik doe nix. Een macht van
een bezigheid' (uit Boven het dal)'.
Met dat eindexamen kwam het
overigens wel goed. Wiebe is nu
derde jaars aan Kunstacademie
Willem de Kooning in Rotterdam.
Leest hij nog steeds Nescio? „Na
tuurlijk, het verveelt nooit."
Ook bij Jos Radstake, leraar Neder
lands bij Scholengemeenschap
Pontes Pieter Zeeman, was het dat
gevoel van vrijheid die de vonk
met Nescio deed .overslaan. „Vrij
heid en zijn beschrijvingen van op
gaan in de natuur, elk woord valt
op zijn plek. Het was altijd juist
datgene wat wij vonden. En het
was humoristich. Hij schreef los
van structuren. De gewone spreek
stijl in de lijn Multatuli-Nescio-Els-
schot betekende een breuk met De
Tachtigers." Bij Nescio's debuut
DichtertjeDe Uitvreter en Titaan
tjes) in 1918 bleek Nederland daar
nog niet aan toe. Slechts 500 exem
plaren werden er uitgegeven en
het duurde tot 1933 tot er behoefte
was aan een tweede druk. Later bij
de hippie-generatie in de jaren zes
tig viel zijn werk in een perfecte
voedingsbodem. „Levensonmacht,
wat pok voor hem zelf gold, weet
hij zo mooi te beschrijven", zegt
Jos. Voor Anne-Marie was één aan
moediging 'moet je eens lezen' ge
noeg om een adept te worden. Zij
en Jos waren enige tijd betrokken
bij het Nescio Genootschap, dat
overigens niet echt tot wasdom is
gekomen. Binnen dat gezelschap
maakten zij reisjes in het kielzog
van Nescio. Ooit hadden zij de
kans een replica van het beeld de
Titaantjes van Hans Bayens te ko
pen. „Daar hadden we geen geld
voor toen", zegt Anne-Marie nog
steeds met spijt in haar stem. Het
originele beeld is gestolen, vervan
gen en later beklad. „Zo jammer."
Een foto maken van Jos, Anne-Marie en hun oudste zoon Wiebe Radstake in hun antiquariaat Boven het Dal geeft nogal wat gedoe. Ze zijn niet zo van het
poseren. De Radstakes duiken liever met hun neus in de boeken. foto Ronald den Dekker
muammaumuzm
OVEZANDE - Naar het voorbeeld
van Bruce Springsteen heeft de
Zeeuwse muzikant Jan Piet de
Klerk het initiatief genomen om
een Seeger-sessieband te vormen.
Het is bedoeld als eerbetoon aan
de inmiddels 90-jarige Amerikaan
Pete Seeger.
JP 8c The Seegersessionband be
staat - naast Jan Piet de Klerk - uit
Lindy de Jong, Lonneke de Klerk,
Joyce Swart, Peter de Smet, Monty
van Belzen, Louis Filius, Peter Wes-
sel, Matthijs Sturm, Sipko Nobel,
Wim Beun, Marieke Brokamp,
Aagje Feldbrugge, Cor de Jonge,
Rob Geervliet, Patrick Witberg en
Hans Notebaart
Zaterdag 13 maart (20.30 uur)
speelt de groep haar eerste try-out
in De Klomp in Ovezande. In het
voorprogramma treedt Triskell op.
MIDDELBURG - Theater Kwark
speelt woensdag 31 maart haar laat
ste voorstelling. Na dertien jaar
valt het doek voor de Zeeuwse
jeugdtheatergroep.
Omdat het niet is gelukt een struc
turele subsidie te verwerven, zo
wel bij de provincie Zeeland als bij
het landelijke Fonds voor de Po
diumkunsten, is het volgens be
stuur onmogelijk om verder te
gaan met het ontwikkelen van pro
fessioneel Zeeuws jeugdtheater.
Kwark was dertien jaar actief,
maakte in die periode negen pro
ducties en speelde meer dan 1200
Voor meer agendanieuws
en de volledige filmagenda
zie de website van de krant.
OP PAD
Arnemuiden
Corstiaan Prince geeft een lezing over De
Luchtslag om de Schelde tijdens de Twee
de Wereldoorlog.
Vliegveld Midden Zeeland, 19.30 uur.
Hulst
Nelleke Zandwijk, schrijver en beeldend
kunstenaar, is te gast in de bibliotheek
van Hulst. Zij publiceerde twee romans:
De dag van de jas (2001) en Avonturen
van een uitslover (2005). Ze schrijft, met
een licht absurdistische inslag, over
kinderen/jongeren vanuit het perspectief
van het kind.
Bibliotheek, 19.30 uur.
Kamperland
Zeeuws Planetarium - dagelijks wisselen
de voorstellingen.
Voor info zie www.zeeuwsplanetarium.nl
of bel 0113-376302
Kortgene
Wijnproeverij in samenwerking met slijte
rij Entre Deux Mers. Aanmelden bij de slij
terij of via graafnl@hotmail.com.
Café Graaf van Buren, 20.00-22.00 uur.
Terneuzen
Literaire avond met Christine Otten, geor
ganiseerd door Stichting Prometheus.
Van Otten verscheen onlangs de roman
In wonderland.
Terneuzen, Porgy en Bess, 20.15 uur.
Tholen
Lezing Arthur Japin. In 2006 schreef hij
het Boekenweekgeschenk (De grote we
reld). Zijn bekendste boeken zijn Een
schitterend gebrek (2003, Libris Litera
tuurprijs) en De overgave (2007, NS Pu
blieksprijs).
Tholen, bibliotheek, 20.00 uur.
PODIUM
Middelburg
Poppentheater Parabel presenteert de
voorstelling Leve de Koning, een bewer
king van een Anansi verhaal.
Huiskamertheatertje, Herengracht 66,
14.30 uur. Gratis toegang
*Ronald Goedemondts cabaretvoorstel
ling Dedication is wegens ziekte van de ar
tiest afgelast.
Stadsschouwburg, 20.00 uur.
Terneuzen
Theaterproductiehuis Zeelandia presen
teert Mathilde, een nieuwe muziekthea
terproductie over de uit Zeeuws-Vlaande-
ren afkomstige Mathilde Willink, icoon
van de Nederlandse jetset in de jaren '70.
Met Louis van Beek in de hoofdrol. Pre
mière.
Scheldetheater, 20.00 uur.
Vlissingen
Kaapverdische zangeres Carmen Souza
treedt op in het kader van de serie Vrou
wenstemmen.
Arsenaaltheater, 20.15 uur.
voorstellingen. De bekendste zijn
Stormkracht (over de watersnood
ramp) en Leeuwenhart! (naar het
boek van Astrid Lindgren).
De twee vaste acteurs van Kwark,
Oscar Postema en Francois Ver-
vaet, is inmiddels ontslag ver
leend. Zij onderzoeken indivi
dueel de mogelijkheden om thea
ter te kunnen blijven maken.
Theater Kwark speelt deze hele
maand nog de voorstelling Krekel
en Mier. Er zijn openbare voorstel
lingen op 24 maart in De Zaete in
Yerseke en de laatste op 31 maart
in De Stenge te Heinkenszand.
MOOISTE POSTER
PZC en Zeeuwse Bibliotheek zoeken
de mooiste poster van 2009. Stem
ook op www.pzc.nl/wehangen,
STUUR UW TIPS NAAR redactie@pzc.nl