101 verpleeghuizen
Het ombouwen van
slaapzalen tot een
persoonskamers in
verpleeghuizen ver
loopt veel langza
mer dan gepland.
De financiering
vormt vaak een
struikelblok.
'Funda' voor woonzorgcentra
verpleeghuiszorg j 3 mj|joen 640.000 500 000 A
Alleen is
door Frouke Tamsma
Ouderen en hun familie vinden
vaak dat ze te weinig informatie
krijgen als ze op zoek moeten naar
een geschikt woonzorgcentrum. Be
stuurder Cuy Buck van de Brabant
se zorgorganisatie Schakelring is
het hiermee eens. „De vergelijkings
site www.kiesbeter.nl gaat alleen
over zorg, het onderdeel wonen
komt nauwelijks aan bod."
Buck liep er zelf tegenaan toen hij
een verpleeghuis voor zijn ouders
Mevrouw de Bie
heeft zich met
een kopje thee
in de diepe, le
ren fauteuil ver
schanst op haar
vaste plek pal voor haar slaapka
merdeur. Als één van de weinigen
beschikt zij over een eigen kamer
op de psychogeriatrische afdeling
in het Schiedamse verpleeghuis
DrieMaasStede. Mevrouw De Bie
waakt als een leeuw over haar ei
gen ruimte, niemand wandelt zo
maar door die deur. „Maar ik zit
niet veel op mijn kamer hoor, an
ders voel ik me zo'n dood gevalle
tje", zegt ze.
Mevrouw De Bies opvliegendheid
heeft haar een eigen kamer opgele
verd, maar veel andere bewoners
van DrieMaasStede moeten met
zijn vieren op één kamer slapen.
Hun privacy bestaat uit niet meer
dan een dun gordijn dat rond het
bed kan worden getrokken. De
wanden boven de bedden vormen
de enige persoonlijke noot in de
kamers. Sommige hangen vol met
foto's en kleurige kindertekenin
gen, andere zijn bijna leeg.
Slaapzalen in verpleeghuizen zijn
niet meer van deze tijd. Oud
staatssecretaris van Welzijn Jet
Bussemaker zei in 2008 dat er eind
zocht. „Om te weten waar zij te
rechtkwamen, moest ik elke keer
op en neer naar Zuid-Limburg."
Buck pleit voor een 'Funda' van
woonzorgcentra: een website met
omgevingsindrukken, buurtgege-
vens en 360 graden foto's van de
binnenruimtes. „De tijd dat bewo
ners gewoon maar werden ge
plaatst in de eerste de beste kamer
die beschikbaar was, is voorgoed
voorbij."
2010 in verpleeghuizen geen enke
le meerpersoonskamer meer zou
bestaan. Maar het ombouwen van
slaapzalen tot eenpersoonskamers
is gestagneerd. Het afgelopen jaar
hebben slechts 170 van de ruim
8700 verpleeghuisbewoners die
nog steeds met z'n drieën of meer
op een kamer slapen, een eigen
slaapkamer gekregen. Volgens de
verpleeghuizen is er te weinig
geld. Het plan ook 4000 tweeper
soonskamers om te bouwen wordt
'helemaal onhaalbaar' genoemd.
Volgens Jos Schols, hoogleraar
ouderengeneeskunde aan de Uni
versiteit Maastricht, wordt steeds
meer geprobeerd mensen in ver
pleeghuizen een eigen leven' te la
ten leiden. „Dat betekent een plek
om eigen spulletjes neer te zetten,
maar ook een plek om de familie
te ontvangen. Dat is prettiger dan
gedwongen zijn in een woonka
mer met dertig anderen te zitten."
In verzorgingshuizen heeft iedere
bewoner al een eigen 'woninkje',
in verpleeghuizen kan dat in de
toekomst ook het geval zijn. „We
willen mensen nu anders benade
ren. Bij een meerpersoonskamer
kan bij wijze van spreken iedereen
binnenlopen. Als mensen hun ei
gen appartementje hebben, wordt
de behandeling gelijk anders."
Bij DrieMaasStede vinden ze meer
mensen op één kamer ook achter
haald. „Over twee maanden ver
huist de helft van de 320 bewoners
daarom naar onze nieuwbouw",
zegt Janwillem Das, secretaris van
de raad van bestuur. „De meerper-
soonskamers zijn hier dan voor
goed verleden tijd."
In veel andere verpleeghuizen zijn
ze echter nog niet zo ver. Volgens
het Centrum Zorg en Bouw, een
onafhankelijk kenniscentrum voor
(ge)bouwen in de zorg, zijn er
zelfs nog twaalf slaapzalen in Ne
derland waar zes mensen op één
kamer moeten slapen. Het kennis
centrum wil niet zeggen of die
slaapzalen bij één of meerdere in
stellingen horen. Voor de hoogte
van de eigen bijdrage maakt het
niet uit of een bewoner een eigen
kamer heeft of een kamer moet de
len.
Officieel zijn verpleeghuizen niet
langer verplicht hun meerper-
soonskamers weg te werken, maar
de meeste willen er zo snel moge
lijk van af. Plannen voor nieuw
bouw liggen er vaak al jaren, maar
ze tot uitvoer brengen, is een an
der verhaal. Het is moeizaam en
tijdrovend bestemmingsplannen
aan te passen en de vereiste ver
gunningen te verkrijgen. Ook de fi
nanciering vormt een probleem-
„Banken zijn, mede ingegeven
door de kredietcrisis, enorm terug
houdend met het verstrekken van
leningen", zegt Anne Klein van
het Centrum Zorg en Bouw. De
overheid maakte vorig jaar 160 mil
joen euro vrij, die verpleeghuizen
kunnen inzetten om de banken
over de streep te trekken. De val
van het kabinet zorgt naast de fi
nanciële perikelen nu voor nog
meer vertraging.
Niet alleen de verbouwkosten zijn
een probleem. „Stel dat een ver
pleeghuis nu 140 plaatsen heeft in
zeventig tweepersoonskamers",
legt Anne Klein uit. „Dan moet de
helft van de bewoners in nieuw
bouw worden gevestigd. Maar als
straks nog maar zeventig bewo
ners in het oude gebouw verblij
ven, stijgen de kosten enorm.
Denk alleen al aan dubbele stook
kosten."
In DrieMaasStede vragen ze zich
woensdag 10 maart 2010
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
niet altij d
intussen af of de hang naar priva
cy niet aan het doorschieten is.
„Familieleden van een demente
rende gruwen van de gedachte dat
hun verwante op een tweeper
soonskamer moet liggen", merkt
lanwillem Das op. „Vanuit ons ei
gen, gezonde perspectief bekeken
moeten we er niet aan denken.
Maar soms is met zijn tweeën be
ter dan alleen."
In de nieuwbouw van het Schie
damse verpleeghuis is straks geen
tweepersoonskamer meer te vin
den. iedereen krijgt een privéslaap-
kamer, precies zoals de moderne
maatschappij dat eist. Maar mede
werkster Nely Roodenburg vindt
dat 'bijna spijtig'. „Ik heb hier ja
renlang bewoners verzorgd. Ik zie
vaak dat zwaar dementerenden
zich angstig en depressief kunnen
voelen. Ze zoeken het gezelschap
van anderen juist op en liggen lie
ver niet op hun eigen kamer. Voor
hen is een tweepersoonskamer
vaak een meer vertrouwde en veili
ge omgeving dan een éénpersoons
kamer."
Hoogleraar Schols meent ook dat
meerpersoonskamers niet automa
tisch slecht zijn. „Maar daar zou
eens fatsoenlijk onderzoek naar ge
daan moeten worden."
De naam mevrouw De Bie is gefin
geerd.
65-plussers in Nederland van hen hebben een vorm ouderen ontvangen thuiszorg
van zorg nodig
