Proost, op je gezondheid
i8| gezondheid
Piekgebruik taboe
Gevolgen
Voor welke groepen is gebruik van alcohol onverstandig?
maandag 8 maart 2010
■mmwxmsmsv.
Matige én regelmatige alcoholconsumptie heeft grote gezondheidsvoordelen! Dat stelt wetenschapper
Henk Hendriks (TNO), die al jaren studie doet naar alcohol en gezondheid. „Piekgebruik is
vanwege schadelijke effecten niet de bedoeling."
door Will Gerritsen
Een tip voor wie liever niet
voortijdig de kraaienmars
blaast. Neem één of twee
glaasjes alcohol per dag.
Wijn, bier, borrel. Mag allemaal.
Ééntje voor mevrouw, twee voor
het 'sterke geslacht'. Het is een leef
regel, in de letterlijke zin, die me
nigeen als muziek in de oren zal
klinken, maar beslist niet voor ie
dereen geldt: niet voor jongeren,
verkeersdeelnemers, zwangere
vrouwen en zo meer.
Het is de rode draad in een met tal
rijke wetenschappelijke verwijzin
gen doorspekte brochure die door
de Stichting Alcohol Research on
der huisartsen en diëtisten wordt
verspreid. Op basis van allerlei we
tenschappelijke onderzoeken van
de laatste dertig jaar luidt de klin
kende boodschap: verantwoord al
coholgebruik heeft verschillende
gunstige gezondheidseffecten.
Proost!
Echter: één of twee glaasjes, is dat
niet wat weinig? Wie zich in de
materie verdiept, er is een grondi
ge analyse van 34 gedegen studies
over meer dan 1 miljoen personen
beschikbaar, ontdekt dat de man
die maximaal vier glaasjes per dag
(vrouwen twee) nuttigt, gemid
deld een even lang leven is bescho
ren als de geheelonthouder. Of
niet soms? „Hoe goed die getallen
werkelijk zijn, is lastig te zeggen
en daarom is het ook moeilijk goe
de richtlijnen te geven", stelt on
derzoeker Henk Hendriks (TNO,
afdeling Kwaliteit van Leven), die
betrokken was bij de totstandko
ming van de brochure. „De Ge
zondheidsraad adviseert twee gla
zen per dag voor mannen en één
voor vrouwen. Bij méér drinken,
kan alcoholafhankelijkheid ont
staan. Het is gewoonweg verstan
dig de veilige hoeveelheid te kie
zen. Eén a twee glaasjes zijn boven
dien de gunstigste aantallen om
de risico's op vroegtijdig overlij
den te verkleinen."
Enkele gezondheidsvoordelen van
alcohol zijn natuurlijk al redelijk
bekend. Zoals het feit dat hart en
vaten wel varen bij matig alcohol
gebruik. Het gevaar van hart- en
vaatkwalen is 20 a 30 procent lager
vergeleken met geheelonthouders.
Een glaasje of wat heeft een gunsti
ge uitwerking op het 'goede' cho-
TNO-onderzoeker Henk Hen
driks raadt piekgebruik - heel
veel alcohol in korte tijd -
met klem af. „Er is niets mis
met een paar glaasjes, maar
overdrijf het niet. Te veel
drank heeft negatieve gevol
gen voor de gezondheid, ook
op korte termijn. Je bent
sterk ontremd, waardoor de
kans op ongelukken of fout
gedrag stijgt. Je moet het ge
zondheidsaspect niet als vrij
brief gebruiken om los te
gaan."
Het is verstandig
geregeld een dag
alcohol over te slaan
lesterol HDL en vermindert het-
stollingsvermogen van het bloed.
Hierdoor vermindert ook de kans
op een beroerte. Hendriks: „Er is
sprake van een preventief effect:
matig drinken draagt bij aan de ge
zondheid van hart en vaten, net
zoals gewichtsbeheersing en li
chaamsbeweging. Dit betekent ove
rigens niet dat je een uurtje spor
ten kunt inruilen voor een wijn
tje."
Wat zeker niet iedereen weet, is
dat het alcoholische opkikkertje
tot op zekere hoogte bescherming
biedt tegen serieuze aandoeningen
als diabetes type 2 en het zogehe
ten metaboolsyndroom, een rijtje
ernstige risicofactoren voor hart
en vaatkwalen. Eén tot drie glaas
jes per dag zouden de risico's op
diabetes type 2 met 30 tot 54 pro
cent verminderen en die op het
vermaledijde metabool syndroom
met 16 a 25 procent.
Hendriks: „Deze bevindingen zijn
recent, van de laatste jaren. De be
wijslast met deze gunstige preven
tieve uitkomsten is nu nog iets
minder sterk dan bij hart en vaten,
maar dat is een kwestie van tijd."
Hoewel wetenschappers allerlei be
wijsmateriaal aandragen voor de
stelling dat rode wijn gezonder is
dan een biertje of een borreltje,
blijft Hendriks nuchter: „Wij den
ken dat alcohol toch de belangrijk
ste gezondheidsfactor is. De gunsti
ge gezondheidseffecten die onder
zoekers veelvuldig hebben waarge
nomen, treden op bij alle soorten
drank. Onderzoekingen naar alco
holgebruik en gezondheid zijn
over het algemeen lastig. Meestal
drinkt men van alles een beetje. Is
het eerlijk een Franse wijndrinker
met een Duitse bierdrinker te ver
gelijken? Een Nederlandse bier
drinker is misschien een andere
type drinker dan de Nederlandse
wijndrinker, omdat hij wellicht
juist in het weekend inneemt."
Maar moeten we onze lever niet
geregeld een dagje vrijaf gunnen?
„Een of twee glaasjes per dag kan
je lever goed aan. Maar het is wel
verstandig geregeld een dag alco
hol over te slaan: om voor jezelf te
testen of je het glas makkelijk kunt
laten staan. Alcoholafhankelijk
heid kan er makkelijk insluipen."
reageren?
gezondheid@wegener.nl
GUNSTIG
Lager risico vroegtijdig overlijden.
Lager risico herseninfact.
Minder kans metaboolsyndroom.
Minder kans op diabetes type 2.
Lager risico complicaties diabetes.
Kleinere kans op galstenen.
Mogelijk minder kans dementie.
Mogelijk minder kans botontkalking.
ONCUNSTIG
Hoger alcoholgebruik: groter risico op
hersenbloeding.
Bij één glas per dag stijgt de kans op
borstkanker van 8,8 procent naar 9,5 procent.
Grotere kans op mond- en keelkanker, vooral
bij rokers.
Ex-alcoholverslaafden lopen ook bij matig
gebruik risico op terugval.
Jongeren: stoort ontwikkeling van hersenen, botten en hormoonstelsel.
Mogelijk riskant gedrag, verslavingskans.
Verkeersdeelnemers: Reactiesnelheid vertraagt, ook bij matig gebruik. Kans op ongeval.
Vrouw/man met kinderwens of inmiddels al zwangeren: Gevolgen voor vruchtbaarheid,
gezondheid baby, kans op miskraam, groeiachterstand, complicaties.
Mensen met riskant werk: Reactievermogen neemt af.
Vóór of tijdens sport: Reactievermogen neemt af. Kans op blessures, ongelukken,
mindere prestaties.
