7 spectrum
Zaterdag 6 maart 2010
de pumps
ze dat niet zien. Maar ze zagen het wel,
maar wilden er niet aan."
De zachtere benadering van Jeltine leidde
tot een verwijdering. „Ik wilde niet thuis
blijven, om te voorkomen dat er in mijn
afwezigheid aan mijn stoelpoten werd ge
zaagd."
Uiteindelijk werd het tot een conflict uitge
groeide geschil beslecht met een vertrekre-
geling. „Op de dag dat daarover gesproken
werd, werd ik geveld door een navelbreuk.
Dat vond ik wel symbolisch, dat de breuk
met mijn werk zich vertaalde in een breuk
in mijn lijf."
Het bleef niet bij een navelbreuk. De stress
eiste zijn tol. „Ik heb altijd een heel strijd
bare houding gehad: 'dit gaat me niet ge
beuren'. Daar raak je dus uitgeput van."
Ze kreeg ook angstaanvallen. „Ik denk ook
dat de overgang een rol speelde. Alleen,
dat is niet zo goed te duiden. Maar angst
aanvallen en uitputting worden vaak in
verband gebracht met wisselende hor-
moonspiegels als gevolg van de overgang."
Zijlstra is getrouwd en heeft kinderen.
Voor mensen die denken dat de combina
tie zorg-werk een rol heeft gespeeld: nee.
„Ik heb werk en zorg altijd goed kunnen
scheiden. Achteraf denk ik: ik had wel va
ker bij mijn kinderen willen zijn. Aan de
andere kant: ik had tijd voor mijn werk en
tijd voor mijn kinderen. Tijd voor mezelf
had ik helemaal niet."
Ook Minca van Kuijeren ziet de combina
tie van werken en zorgen niet als hét pro
bleem. „Thuis was alles in orde. Ik werd
zelf ook goed opgevangen door mijn part
ner."
Een andere mogelijke bijdrage aan haar
burn-out ziet ze na enig nadenken wel.
„Er is nog een periode geweest dat in mijn
familie mensen ernstig ziek werden. Hoe
wel de zorg niet zozeer bij mij lag, speelde
het wel in mijn hoofd."
Zowel Zijlstra als Van Kuijeren werkt niet
meer bij de werkgever waar ze de stress op
bouwden. Jeltine heeft nu een eigen
coachingsbedrijf, Minca is met vervroegd
pensioen en doet vrijwilligerswerk. Ze is
na haar burn-out onder begeleiding van
het in stress gespecialiseerde CSR-centrum
wel weer aan het werk gegaan. „Zonder be
geleiding lukte het me niet."
Met kleine stapjes leerde ze zich weer te
ontspannen, te ontdekken waar ze energie
van krijgt. En ze ontdekte hoe je ervoor
kunt zorgen dat de boel niet overkookt.
„Probeer duidelijk je grenzen aan te ge
ven", doceert ze. „Zoek naast je werk vol
doende ontspanning. Als je lichamelijk
niets doet, begin daar dan mee. Ga lekker
bewegen. Als je je werk niet afkrijgt, ga
dan niet door, maar vraag hulp, of probeer
het toch uit te stellen. En luister naar je lijf
Ben je moe, geef daar dan aan toe."
reageren?
spectrum@wegener.nl
