De vleugels
selectie
donderdag 4 maart 2010
door Nico Out
Op zoek het beste wat Zeeland op
kunstgebied te bieden heeft bezocht
ik exposities in de Kunstuitleen Ter-
neuzen en in de Raadskelder, Sluis.
Het gemeenschappelijke element is
het combineren van diverse materia
len en technieken tot gelaagde wer
ken.
In Terneuzen is het inventief
toepassen van textiel de rode
draad. Els van Baarle werkt
met batiktechnieken die zij
vaak met zeefdruk combineert. Zij
brengt vele lagen over elkaar heen
aan zodat er een rijke schakering
aan tinten ontstaat. Naast abstrac
te patronen, soms organisch
vloeiend, soms geometrisch, ver
werkt zij teksten en tekens. Het ge
heel laat zich lezen als sporen van
leven, losgemaakt uit de oneindige
stroom van menselijke communi
catie. Van Baarle hangt haar doe
ken vaak als vaandels los aan de
wand. Daardoor komt het kwetsba
re karakter van de beeld-tekstcom
binatie sterker uit. Geschiedenis
speelt expliciet een rol in de brie-
venreeksen die zij oorspronkelijk
in Fort Rammekens exposeerde.
In plaats van textiel bewerkte zij
hier gebruikte enveloppen voor
zien van adres en postzegel. Zij
voorzag ze" van kleurlagen en
bracht er ook eigen stempels op
aan. Vervolgens reeg zij ze aaneen
tot verticaal hangende reeksen die
zij naast elkaar ophing: een in ro
de tinten gehouden reeks en een
waarin wit domineert.
In hun oorspronkelijke context ver
wezen ze naar de verbinding van
de in Fort Rammekens gelegen mi
litairen met hun thuisfront. Ook
los van die context, in deze exposi
tieruimte, hebben de brieven bete
kenis. De kleur en de bewerking
van de buitenzijde weerspiegelt de
levenstekens die in de enveloppe
verborgen zijn. Zo wordt dit en
semble een tijdloze verbeelding
van het verlangen om ervaringen
te delen en bij 'de ander' te zijn.
Tegelijkertijd spreekt er een zekere
melancholie uit. De brieven kun
nen immers de afstand tussen zen
der en ontvanger voor even over
bruggen en zijn slechts een subli
matie van het echte samenzijn. Op
vallend in het werk van Van Baar
le is de afwisseling. Zij werkt zo
wel op klein formaat als groot,
met zachte stoffen en ruw canvas.
Door de beheersing van vorm, ma
teriaal en techniek heeft het werk
een intense lading en is het daar
naast prachtig om te zien.
Voor Cora de Kok is haar autono
me werk onderdeel van een bre
der pakket. Zij geeft ook vorm aan
rituelen en decoreert ruimtes.
Annie Matthijs heeft de Raadskelder van Sluis in bezit genomen.
Voor deze tentoonstelling nam zij
'vissen' als uitgangspunt. Maar het
mooiste werk vind ik de vrij han
gende vleugels van zijdepapier.
Hier en daar is het oppervlak aan
geraakt met verf. Vegen zwart en
oker doorbreken het maagdelijke
wit en verwijzen naar het gebruik
van de vleugels. Het zijn sporen
van leven, net als de op woorden
geïnspireerde stiksels die zij erop
aanbracht. De vleugels zie ik als
symbool voor het verlangen los te
komen van de dagelijkse werkelijk
heid. Je kunt ze niet gebruiken
maar ze confronteren je met de
mogelijkheid om op zoek te gaan
andere plekken, andere aspecten
van je leven.
Als het gaat om het werk waarin
de vis centraal staat, ontbreekt die
lading en draait het vooral om het
vertalen van de vormen en structu
ren naar decoratieve composities.
Die zijn gewoon mooi, zoals een
reeks schubben van koperkleurig
metaalfolie op een ondergrond
van fijnmazig zwart gaas. Het
draait daar om vorm, textuur, rit
me en variatie. Ik zag ook langge
rekte visvormen waarin De Kok
delen heeft uitgespaard en vrijhan-
gende visvormen van ragfijne stof
waarop ze op schubben geïnspi
reerde vormen aanbracht. Het zijn
objecten van kwetsbare schoon
heid die voor wie dat wil ook kun
nen verwijzen naar de kwetsbaar
heid van leven. De expositie in Ter-
neuzen is geslaagd omdat beide
kunstenaressen hun vak beheer
sen en creatief de mogelijkheden
van hun materiaal gebruiken. Bo
vendien spreekt er, zeker uit het
werk van Van Baarle, een verder
gaande visie.
Over het werk van Annie Matthijs
in de Sluisse Raadskelder ben ik
ambivalent. Aan de ene kant lei
den haar experimenten met zeef
druk en collage tot boeiende com
posities. Aan de andere kant lijkt
het soms alsof zij het proces onvol
doende stuurt waardoor er in de
composities te weinig keuzes wor
Werk van Els van Baarle.
den gemaakt en ze blijven hangen
in een weinig uitgekristalliseerd
spel met structuur en kleur. Waar
Matthijs wel kiest zag ik werk dat
juist door de sporen van het laag
over laag aanbrengen van verf via
de zeefdruktechniek leeft, en me
de door de figuratieve elementen
betekenis krijgt. Een sterk voor
beeld daarvan is de compositie
waarin zij een blauwe kop voor
ziet van over elkaar heen gedrukte
reeksen woorden in gothische let
ters.
Ook de composities waarin zij fo
to's van filmsterren uit vervlogen
jaren combineert met kleur en
structuur overstijgen het experi
menteren. Zoals de elementair aan
geduide koppen opgenomen zijn
in kleur en structuur, zijn het mo
menten van bestaan die opdoe
men en verdwijnen en intussen
voor even schitteren. Ook de vrij-
hangende vaandels in zwart-wit,
geïnspireerd op prehistorische teke
ningen, hebben kwaliteit. Het con
trast tussen vormen, de rijke tex
tuur en de tekens verwijzen naar
de vluchtigheid van het leven en
de strijd om daarbinnen je een
weg te banen. Hoewel geïnspi
reerd op mensen waarvan wij de
gedachten en gevoelens niet ken
nen, overbruggen deze vaandels
de tijd en krijgen ze een universele
waarde.
Els van Baarle en Cora de Kok:
Kunstuitleen Terneuzen, Bellamystraat
26a. T/m 20/3. Di. t/m vr. 13.00
-17.00 uur, za. 10.00 - 14.00 uur.
Annie Matthijs: Raadskelder, Croote
Markt 1, Sluis. T/m 14/3. Za. t/m wo.
14.00- 17.00 uur.
Stella Burggraaf
Stella Burggraaf bouwt met brede
verfstreken landschappen die sterk
zijn door de ingetogen combinatie
van figuratie en abstractie.
De 'zeelandschappen' zijn minder
overtuigend, maar een bezoek aan
deze exposidittie is de moeite
waard. Dit weekend is deze exposi
tie voor het laatste te bezoeken.
T/m 6 maart Galerie-Atelier Jan
Eikenaar, Zuidstraat 16, Burgh-
Haamstede. Vr. t/m zo. 12 -17 uur.
Trinette Ledelay
Trinette Ledelay maakte een enor
me tekening die zowel de kracht
als de vormen spiegelt van vegeta
tieve groei en geeft blijk van oog
voor details én grote lijnen. Zij ex
poseert met 12 andere net afgestu
deerde kunstenaars, vormgevers,
architecten met Zeeuwse wortels.
T/m 19 mrt, 'De Zeeuwse Lichting 09',
CBK, Balans 17, Middelburg. Ma. t/m
vr. 9.00 - 17.00 uur en 1e zo. v/d
maand, 13.00 - 17.00 uur.
Nanda Runge
Nanda Runge schildert gebouwen,
bouwsels en interieurs door het
summier, maar trefzeker met dun
ne verf aanduiden van licht en
schaduw. Zo onstaan herkenbare
énvervreemdende plekken. Fraaie
combinatie met de op een andere
manier verstilde plexiglasschilde
ringen van Sybille Pattscheck.
T/m 20 maart, Galerie van den Berge,
Westwal 45, Goes. Do. t/m za. 12.00 -
17.00 uur.
Guy Giraud
Guy Giraud fotografeert bloemen
als metafoor voor natuur, land
schap en vergankelijkheid en
strijd.
Hij exposeert samen met Xavier
Martin, die in gelaagde schilde
rijen poëtische en vervreemdende
landschappen opbouwt. Span
nend werk.
T/m 26 maart, Le Coin Couleurs,
Beursstraat 10, IJzendijke. vrij. 14.00 -
18.00 uur.
Maartje Korstanje
Maartje Korstanje maakt deel uit
van de aankopen van de Vleeshal.
Een uit diverse materialen ge
maakt object houdt het midden
tussen een levend wezen en een
plant. Haar expressieve bijdrage
valt op tussen andere meer serene
en conceptuele werken.
T/m 5 april/Uit de collecties van De
Vleeshal en Muhka', De Kabinetten
Zusterstr. 7, Middelburg. Di. t/m zo.
13-17.00 uur.
