io I vorstschade
Het is stil en voert
regen snel af: zeer
open asfalt beton,
's Lands snelwegen
liggen er vol mee.
Maar deze koude
winter bleek zoab
vaker af te brokke
len. Dat is te voor
komen, melden as
falteerders.
woensdag 3 maart 2010
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
Het uitstekende
imago van het
bij regen droge
en ook nog eens
stille zeer open
asfalt beton (zo-
ab) liep deze winter forse schade
op, net als het zoab zelf overi
gens. Door de vorst breken steen
tjes in zoab eerder af. Dus zit het
Nederlandse wegenstelsel nu vol
gaten. Reden voor paniek?
De Zwolse walsmachinist Ad
Klompenmaker zit al 32 jaar in
het asfalt en vindt het nog steeds
een 'geweldig materiaal'. Hij
werkt als praktijkexpert vaak mee
aan onderzoek door de Universi
teit Twente en doet puur uit lief
hebberij ook zelfstandig onder
zoek. Klompenmaker claimt in
hoogst eigen persoon al meer
dan 80.000 ton zoab te hebben
gewalst.
„Veel wegdekken hebben het
meer dan tien jaar uitgehouden,
sommige wel vijftien", zegt hij
niet zonder trots. Kortom: prima
spul dat zoab, mits je er goed
mee omgaat. En dat gebeurt he
laas niet altijd, stelt hij vast.
'Meesterwalser' Ad Klompenma
ker vermoedt dat gemeenten
vaak niet goed in de gaten heb
ben wanneer het tijd is voor as-
falt-onderhoud. En daarvan pluk
ten ze de afgelopen lange vorstpe
riode de wrange vruchten.
Volgens Evert de long van de Ver
eniging tot Bevordering van Wer
ken in Asfalt (32 asfalteerders die
samen 95 procent van de markt
dekken) gaat zoab op de zwaarst
belaste rechterrijstrook gemid
deld tien tot elf jaar mee. „En dat
is een stuk langer dan we in de ja
ren tachtig dachten, toen we met
zoab begonnen. Toen gingen we
uit van een jaar of zeven."
De kwaliteiten van zoab laten
zich moeilijk meten met die van
ouderwets asfalt. Dat wordt im
mers al een jaar of twintig nauwe
lijks meer op snelwegen gelegd.
De ]ong: „Maar ik schat dat met
de huidige belasting, het oude
type deklaag korter mee zou gaan
dan zoab. En we mogen niet ver
geten dat we dankzij zoab verlost
zijn van aquaplaning en spoorvor
ming."
Hij is het met Klompenmaker
eens dat er soms niet goed met as
falt wordt omgegaan, al tekent De
Jong aan dat na de nog veel scha
delijkere winter van vorig jaar
vooral Rijkswaterstaat goed geluis
terd heeft naar de adviezen uit de
asfaltbranche. „Bij gemeenten is
door Joep Trommelen
nog veel missiewerk te verrich
ten, de provincies zitten er een
beetje tussenin."
„Onderhoud is altijd het onderge
schoven kindje," zegt Klompen
maker. Samen met de Universi
teit Twente is hij bezig een cursus
'kijken naar asfalt' samen te stel
len. Want tijdig onderhoud voor
komt uiteindelijk hoge rekenin
gen.
De Jong snapt wel hoe het in de
praktijk in veel gemeenten gaat.
„Een onafhankelijke deskundige
adviseert na inspectie van de weg
'We mogen niet
vergeten dat we dankzij
zoab zijn verlost van
aquaplaning en
spoorvorming'
dat het tijd is voor onderhoud.
Een wethouder ziet op zijn fiets
dat het zo op het eerste oog wel
meevalt. En de gemeenteraad wil
liefst uitstel want dat bespaart
geld, denkt men tenminste. Dan
moet je als bestuurder wel erg
sterk in je schoenen staan om
tóch door te zetten."
Zoab bestaat uit 83 procent grove
steenkorrels en 17 procent mas
tiek (zand, steenmeel en bitumen
die de stenen bijeen houden).
Het bestaat voor 20 procent uit
holle ruimte, waar water snel
door wegvloeit. 'Ouderwets' as
falt bevat tot 60 procent steen en
40 procent mastiek. Niet alleen
vorst maar ook lucht tast in zoab
bitumen veel sneller aan dan bij
'gewoon' asfalt.
De industrie verbetert zoab con
stant, legt Klompenmaker uit. Er
bestaat tegenwoordig zelfs een 're-
generatiebitumen' om over zoab
te sproeien; een soort kruipolie
die door het zoab vloeit en de bi-
tumenfilm weer 'verfrist', om
vroegtijdige rafeling te voorko
men.
Rijkswaterstaat is volgens De
Jong terughoudend met de spray.
„Want een nadeel is is dat je ei
genlijk een paar weken tijd moet
nemen om na zo'n spraybeurt
het bovenste laagje af te laten slij
ten, voor de stroefheid. De rem
weg wordt immers langer door
die bitumen. Je moet de maxi
mum snelheid tijdelijk verlagen
om te voorkomen dat auto's met
en zonder anti-blokkeersysteem
bij een noodstop op elkaar bot
sen."
Meer winst is in Klompenmakers
ogen te halen bij het walsen. „Er
wordt in Nederland te zwaar ge
walst", stelt hij. „Vergelijk het
met het oppompen van een fiets
band. Dat doe je een beetje op ge
voel, door meerdere malen te
pompen. Zoab wordt beter als je
het met lichtere walsen vaker
walst, bij een voldoende hoge
temperatuur."
Het beste zoab wordt volgens de
walsmachinist immers gelegd als
het spul warm is. „In Nederland
worden veel dunne lagen gelegd.
Die koelen echter zeer snel af en
dat gaat weer ten koste van de
wegkwaliteit. Mijn idee is dan
ook om meerdere walsen tegelijk
in te zetten, die net als bij een
smidse 'het ijzer smeden als het
heet is'."
Het kwam volgens De )ong vroe
ger wel eens voor dat walsers on
der tijdsdruk (om 5.00 uur 's och
tends, als de snelweg een uur la
ter open moest) de laatste wals-
beurt te snel en te zwaar uitvoer
den. „Maar aannemers letten
daar tegenwoordig goed op. An
ders krijgen ze later een schade
claim en gunt de opdrachtgever
de volgende klus aan een ander."
Volgens hem is er in dertig jaar
'heel veel ervaring en kennis op
gedaan', met onderhoud, repara
tie en de verbetering van het as
falt zelf. „Ik voorzie dat zoab uit
eindelijk vijftien jaar mee zal
gaan."
