141 belastingen 2009
Hoe maken
we het wat leuker?
Uitkering kwijt door auto
AOW ZVW
De eigen woning
HBinnrtn
Pensioentekort
dinsdag 2 maart 2010
door Ingrid Merks
Tot 1 augustus 2004 was
de WAZ (Wet Arbeidson
geschiktheid Zelfstandi
gen) een inkomensvoor
ziening voor zelfstandige onderne
mers om inkomensachteruitgang
te ondervangen bij arbeidsonge
schiktheid. Het was een basisvoor
ziening, een afgeleid percentage
van het minimumloon. Geen vet
pot dus. Wegens het vereenvoudi
gen van het Sociaal Zekerheids
stelsel werd de WAZ per 1 juli
2004 afgeschaft voor nieuwe geval
len. Maar wie al recht had op een
WAZ uitkering behoudt deze ook.
Zo ook Jaap Witteveen. In 1997 is
hem een WAZ-uitkering toege
kend met een uitkeringspercenta
ge van 80 tot 100 procent, een vol
ledige uitkering dus.
Jaap heeft het
UWV steeds
netjes op
de hoogte
gehouden
van veran
deringen
en aanpas
singen in
zijn inko
men.
Als direc
teur van
zijn eigen
groothandel in bouwmaterialen
is hij nog steeds betrokken bij het
bedrijf. Hij ontvangt van het be
drijf ook een financiële aanvul
ling als sociaal loon. Zijn zoon
heeft echter de dagelijkse leiding.
Het stukje sociaal loon uit het be
drijf is niet aan te merken als
loon uit dienstbetrekking en
wordt daarom niet in mindering
gebracht op zijn WAZ-uitkering.
Het is echter maar een kleine ver
goeding.
De accountant van Jaap kwam
daarom begin 2001 met een idee.
Jaap zou een auto van de zaak
kunnen gaan rijden. Dat zou hem
privé veel geld schelen, zeker de
aanschafwaarde. Volgens de ac
countant belastingtechnisch een
geweldig plan.
De accountant had echter geen re
kening gehouden met de WAZ-uit
kering van Jaap. Het voordeel we
gens het privégebruik van een au
to van de zaak, wordt namelijk
wel gezien als inkomen uit ar
beid.
Inkomen uit arbeid betekent kor
ting op de uitkering en als deze
fiscale bij telling erg hoog is om
dat in een dure auto wordt gere
den, kan de WAZ helemaal afge-
schat worden, zoals dat heet In ge
woon Nederlands: het UWV stopt
dan de gehele uitkering en wat
ten onrechte betaald is, wordt te
ruggevorderd. Dat gebeurde ook
bij Jaap.
Bij zelfstandigen bekijkt het UWV
de winst- en verliesrekening ach
teraf. Bij Jaap was zelfs een achter
stand in het beoordelen ontstaan
en zo kon het gebeuren dat de ja
ren 2001 tot en met 2003 van Jaap
pas in 2004 werden beoordeeld.
Jaap houdt van mooie en comfor
tabele auto's. Hij koos voor Duit
se degelijkheid. Zonder merken te
noemen, spreken we hier over
een auto van tussen de 50.000 en
60.000 euro. Het voordeel dat hij
hiermee gehad zou hebben we
gens het privégebruik van deze
luxe auto was volgens het UWV
15.000 euro op jaarbasis. Dit be
drag wordt afgezet tegen de
WAZ-uitkering van ongeveer
36.000 euro over de drie beoor
deelde jaren. Het UWV berekent
vervolgens de feitelijk gerealiseer
de loonwaarde.
Volgens het UWV is bij Jaap de
WAZ-uitkering ten onrechte ver
strekt. De uitkering wordt geheel
teruggevorderd. Jaap is echter nog
even ziek als voorheen. Door on
wetendheid van zijn accountant
dacht hij fiscaal voordeel te heb
ben door zijn auto door de zaak te
laten betalen. Nu is hij voor altijd
zijn uitkering kwijt en moet hij
36.000 euro terugbetalen aan het
UWV.
Ingrid Merks heeft een adviesbureau
op het gebied van sociale zekerheid.
Voor de meeste mensen is de
hypotheekrente de grootste aftrek
post. Wie met een extra hypo
theek een fiscaal voordelige lening
wil, moet aantonen dat het geld is
gebruikt voor aankoop, verbete
ring of onderhoud van de woning.
Bovendien geldt de aftrek alleen
voor de eerste woning.
Een woningeigenaar met consump
tieve schulden, zoals een persoon
lijke lening, doet er verstandig aan
te bekijken of de lening gekoppeld
kan worden aan eventueel gemaak
te kosten van verbetering of onder
houd van de woning. Dat kan ook
met onderhoudskosten voor bij
voorbeeld garage en tuin.
De woningbezitter moet ook een
bedrag bij zijn inkomen optellen,
het eigenwoningforfait. Voor het
bepalen van de hoogte daarvan
wordt uitgegaan van de WOZ-
waarde. Als die waarde hoger is
dan 75.000 euro, moet 0,55 pro
cent over het meerdere bij het in
komen worden opgeteld.
Kijk altijd kritisch naar de
WOZ-waardering, die u van de gen-
meente ontvangt. De WOZ-waarde
is voor de fiscus weliswaar de be
langrijkste waardeindicatie, maar
zeker geen vanzelfsprekendheid.
Het is bijvoorbeeld denkbaar dat
de crisis de waarde van uw woning
over 2009 negatief heeft beïn
vloed, terwijl dat nog niet heeft ge
leid tot een lagere WOZ-beschik-
king. De meest recente WOZ-be-
schikking gaat namelijk uit van
2008 voor de waardering. Is een
waardedaling reëel en bewijsbaar,
dan is het afwijken van WOZ-be-
schikking dus het proberen waard.
Niets is voor veel mensen zo verve
lend als de jaarlijkse belastingaan
gifte. Zo bleek vorig jaar dat twee
derde van de 7 miljoen aangiften
pas in de laatste twee weken voor
1 april bij de Belastingdienst bin
nenkwamen. Om te voorkomen
dat alles in de laatste week van
maart nog even snel moet worden
afgehandeld met het risico van fou
ten, is het verstandig om een dead
line in te stellen. Noteer in uw
agenda de datum wanneer de klus
klaar moet zijn. Trek voorafgaand
aan de invulklus een uurtje uit om
alle spullen die nodig zijn bij el
kaar te zoeken. Zoek ook de aangif
te over 2008 erbij, dat maakt het
invullen een stuk makkelijker.
Dreigt u toch te laat te zijn, vraag
dan uitstel. De Belastingdienst ver
leent standaard uitstel tot r septem
ber.
Digitale aangifte
Veruit de makkelijkste manier om
de aangifte in te vullen is via de di
gitale aangifte. Met een DigiD (een
digitale toegangscode voor allerlei
overheidsdiensten, zie www.di-
gid.nl) kan de aangifte worden ge-
download. De Belastingdienst
heeft al een aantal van uw gege
vens ingevuld. Verzend de aangifte
vóór 1 april, dan garandeert de Be
lastingdienst dat de eventuele te
ruggave vóór 1 juli op uw rekening
staat.
Duurzaam voordeel
Een duurzame manier van leven,
levert in sommige gevallen belas
tingvoordeel op. Zuinige auto's
van de zaak hebben een lagere bij
telling dan benzineslurpers. Als
privé-auto kan een zuinige auto
overigens ook voordeel opleveren
door de vrijstelling van aanschaf-
en wegenbelasting.
Ook in de sfeer van sparen en be
leggen is de Belastingdienst vrien
delijk voor maatschappijbewuste
en groene consumenten. U betaalt
minder rendementsheffing op het
vermogen. Voor maatschappelijke
beleggingen geldt dat over de eer
ste 55.145 euro geen belasting
hoeft te worden betaald; dat levert
een voordeel op van 1,2 procent
aan vermogensheffing. Voor beleg
gen in groene fondsen geldt nog
een extra voordeel bovenop de
hiervoor genoemde vrijstelling: u
krijgt een extra heffingskorting
van 1,3 procent over de groene be
leggingen. In totaal is het belasting
voordeel 2,5 procent. Geen duurza
me beleggingen? Bij de aangifte
over 2010 is er een nieuwe kans.
Eigen huis te koop/verkocht
Wie maar een deel van het hele
jaar een eigen woning heeft gehad,
hoeft alleen over dat deel het huur
waardeforfait bij te tellen. Wie tij
delijk twee huizen heeft omdat
een van de woningen nog niet is
verkocht, hoeft maar over één huis
Nog even en dan moet de
aangifte over 2009 zijn inge
leverd. Daarom op de val
reep nog een aantal tips om
niet te veel te betalen. Soms
kan de belastingaanslag zelfs
een beetje leuk worden.
door Johan Bosveld
illustratie Jos Diender
het forfait bij te tellen. Het huis
waarover u geen huurwaardefor
fait wil betalen, moet dan wel echt
leeg zijn en werkelijk te koop
staan. Voor degenen die echt riant
wonen: in de aangifte over 2009 is
er voor het eerst geen bovengrens
meer bij het bepalen van het for
fait. Tot en met 2008 was dat nog
9.300 euro, maar die grens is ver
vallen. Vanaf dit jaar moet ieder
een 0,55 procent van de
WOZ-waarde van de eigen wo
ning bijtellen.
Werknemers kunnen onder voor
waarden bepaalde delen van hun
belaste loon omzetten in een fis
caal voordelige beloningsvorm. Dit
valt onder het zogeheten cafetaria
systeem dat werknemers de moge
lijkheid biedt de samenstelling (ui
teraard niet de hoogte) van hun
loon aan te passen. Een voorbeeld:
u krijgt van uw werkgever geen
reiskostenvergoeding, maar moet
wel elke dag zakelijke reiskosten
maken. U kunt dan een deel van
uw belaste loon omzetten in een
(deels onbelaste) reiskostenvergoe
ding. Voor dat doel mag u alle
loonbestanddelen gebruiken, dus
ook vakantiegeld of een dertiende
maand.
Niet te snel verdelen
Als sprake is van een gezamenlijke
aangifte door fiscale partners,
kunt u overwegen om posten in
de aangifte te verdelen (zie het ver
haal hieronder: Fiscaal partner
schap: de voorwaarden). De verde
ling kan op veel verschillende pos-
ten in de aangifte invloed hebben.
Vul daarom het scherm over 'Ver
delen' pas in als u de hele aangifte
heeft ingevuld. Onderaan het
scherm krijgt u te zien wat een
eventuele verdeling voor gevolgen
heeft voor de betalen of terug te
ontvangen belasting. Controleer
die verdeling nogmaals als u de
aangifte gaat versturen.
I/Vu
Giften aan goede doelen kunnen
aftrekbaar zijn. Het goede doel
moet dan wel officieel erkend zijn
als ANBI (Algemeen Nut Beogen
de Instelling). Op www.belasting-
dienst.nl staat een opsomming
van ANBI's. Onder voorwaarden
kunnen niet-gedeclareerde kosten
(bijvoorbeeld autokilometers die
voor de kerk worden gereden) ook
als gift gelden. Er is een niet-aftrek-
bare drempel van 1 procent van
het verzamelinkomen en een maxi
mum van 10 procent daarvan.
Voor giften in de vorm van lijfren
te geldt de drempel niet. Zo'n lijf
rentegift moet wel in een notariële
akte worden vastgelegd.
sim®
Wie om welke reden dan ook de
aangifte niet zelf wil invullen, kan
op veel plekken hulp krijgen. Uiter
aard is er de Belastingtelefoon.
Rond de 1.000 medewerkers zitten
klaar om vragen te beantwoorden
via het gratis telefoonnummer
0800-0543. Bel op een rustig mo
ment, bijvoorbeeld 's avonds (tot
20.00 uur) of op zaterdag. De Belas
tingtelefoon geeft geen advies.
Daarvoor moet u bij een belastin
gadviseur zijn. Zoek er een die is
aangesloten bij bijvoorbeeld de Ne
derlandse Orde van Belastingadvi
seurs, de Nederlandse Federatie
van Belastingadviseurs of het Col
lege van Belastingadviseurs. Ook
de vakbonden hebben voor hun le
den gratis hulpdiensten. Bij FNV,
CNV en de onderwijsbonden AN-
BO, Unie KBO en PCOB bestaat
die mogelijkheid. Voor meer infor
matie zie de websites van de bon
den. Daarnaast zijn er nog ver-
Behalve via AOW en pensioen
kunt u ook individueel sparen voor
de oude dag door middel van lijf
rentestortingen of banksparen.
De uitgaven zijn fiscaal aftrekbaar
als sprake is van een pensioen
tekort. Om over 2009 een bedrag
te kunnen aftrekken, moet u over
2008 een pensioentekort aanto
nen. Ook over de jaren daarvoor
kan dat (reserveringsruimte).
V Een pensioentekort kan worden
veroorzaakt door een ontbrekende
of niet-optimale pensioenopbouw.
Veel pensioenregelingen hebben
een lager opbouwpercentage dan
het wettelijke maximum.
Omdat het privégebruik auto van
de zaak niet meetelt in de pen
sioengrondslag, kan dat ook leiden
tot een pensioentekort.
Zélf sparen (in box 3) is vaak een
prima alternatief voor lijfrente of
banksparen. Uw flexibiliteit is gro
ter en u bent u niet gebonden aan
de strenge fiscale regels.
v Of sprake is van een aftrekbaar te
kort in pensioenopbouw, kan wor
den uitgerekend met het aangifte-
programma dat hoort bij Box 1
