visa
spectrum 10
VISA
Brommertaxi
Zaterdag 20 februari 2010
"yr TT"ou can't hurry Africa', zegt
een even oud als stigmatise
rend spreekwoord. „Hoezo
.A. kun je in Afrika niet opschie
ten", beet een gestreste Oegandees mij
onlangs toe, nadat ik hem met die woor
den tot rust probeerde te manen. „Wat is
dat voor neokoloniale gedachte?"
Neokoloniaal of niet, feit is dat je in Kam
pala nooit haast moet hebben. Zeker niet
in het verkeer. De verouderde infrastruc
tuur is niet berekend op de anderhalf mil
joen mensen die er anno 2010 wonen. Ne
derlandse forensen mogen klagen over
hun dagelijkse portie fileleed, in Kampa
la is het mogelijk nog erger. Meest erger
lijk zijn de files die veroorzaakt worden
door 'belangrijke' mannen die met hun
fourwheeldrive belangrijker denken te
zijn dan andere weggebruikers. Ze vin
den het normaal op de rijbaan voor te
genliggers toeterend en met knipperen
de lichten iedereen aan de kant te
drukken. Totdat het fout gaat: als
een tegenligger stoïcijns op zijn
rijstrook blijft, is het chaos troef.
Triester is het dat veel mensen dit
rijgedrag accepteren. Een belangrij
ke man, soms een vrouw, in Afrika
hoeft zich zelden te verontschuldi
gen. En hoe groter de auto, hoe be
langrijker de man achter het stuur.
Mijn Toyota Tercel uit 1991 komt er
zelden of nooit aan te pas. Verkeers
regel nummer één: kleine autootjes
hebben nooit voorrang.
Wie geen tijd heeft in de file aan te
sluiten, kan de 'boda boda' nemen.
Deze brommertaxi's zijn razend po
pulair vanwege hun snelheid. Als
je een adres niet weet, zorgt de
brommerchauffeur er, soms met
hulp van collega's, altijd voor dat je
op de juiste plaats terechtkomt.
Toch kijkt de elite er op neer. Een
fourwheeldrive-man laat zich na
tuurlijk nooit op een 'boda boda' vervoe
ren, de overheid wijst bezoekers graag
op de gevaren die dit vervoermiddel met
zich meebrengt Kampala's staatszieken-
huis Mulago heeft een speciale afdeling
voor brommerongelukken, iedere dag
schijnt hier wel iemand te sterven.
Deze week begon de regering een offen
sief tegen de drommelse brommers. Bij
controles overal in de stad zijn er al bijna
2.000 in beslag genomen. Bestuurders
zonder helm of verzekering gaan ogen
blikkelijk op de bon. In de sloppenwijk
Bwaise zie ik een dikbuikige verkeers
agent achter een vluchtende brommer
aanrennen. Lachend kijkt de bestuurder,
zonder helm, achterom naar de agent in
zijn hagelwitte uniform. Ooit zat ik zelf
achterop een 'boda boda' die in een fuik
reed, waarna we met gevaar voor eigen
leven op de vlucht sloegen.
De meest recente politieactie heeft ook
al tot ongelukken geleid. De boda-chauf-
feurs, toch al niet vies van een risicootje,
gaan nu tot het uiterste om uit handen
van justitie te blijven. Met gewonden tot
gevolg. Maar de politie zet door, de wa
penstok wordt driftig gehanteerd en hun
kalasjnikovs maken het allemaal nog
dreigender.
Dus maar niet meer met de 'boda boda'
reizen? Ik dacht het niet! Zo dreigde ik
op mijn trouwdag te laat bij de fotograaf
te komen vanwege een file. De brommer
bracht soelaas. Heb je in Nederland gede
tailleerde dienstregelingen voor het
openbaar vervoer, de bus of tram in Kam
pala zet je ergens af en dan moet je je
eindbestemming maar zien te vinden.
Maar de boda-chauffeur weet overal de
weg en brengt je razendsnel waar je
maar heen wilt.
Creditcards waren voor Amerikanen het in
strument voor oplopende schulden, maar
het ziet er naar uit dat winkelcentra als The
Mall of America in ieder geval voorlopig een
stuk minder druk bezocht zullen worden.
foto Hollandse Hoogte
fMuelurtt
Amerikanen brachten hun vrije
tijd tot voor kort door met
kopen, kopen, kopen. De Grote
Recessie lijkt nu een einde te
maken aan het tijdperk van
hyperconsumptie. Zuinigheid en
spaarzaamheid zijn opeens in de
mode. „Bijna iedere Amerikaan
moet nu de broekriem aanhalen.
Als hij nog een broekriem heeft."
door Frank Hendrickx
Cards
W*i—
Voor Katy Wolk-Stanley was
het een bevrijding: minder
uitgeven, minder shoppen,
minder spullen in huis. „Het
leven wordt zoveel simpeler",
zegt de verpleegster en moeder van twee
zoontjes uit Californië. „Ik probeer niets
nieuws te kopen. Dat lijkt moeilijk, maar
in de praktijk valt het erg mee. Ie komt er
achter dat je eigenlijk alles al hebt."
Wolk-Stanley was haar tijd ver vooruit. Ze
keerde zich twaalf jaar geleden al af van
het slopende tempo van de consumptie
maatschappij in de Verenigde Staten. Ze
slenterde niet meer dagenlang met vrien
den door winkelcentra, stopte met afhaal-
diners, liet restaurantketens links liggen,
negeerde de druk om bij ieder onbedui
dend feest - van Valentijnsdag tot Hal
loween - met dozen vol cadeaus te
leuren en ontdekte de vreugde van
het bereiden van eigen maaltijden.
Het resultaat was verbluffend: ze hield
honderden dollars per maand over. Ze
stond niet meer rood op haar bankre
kening en kon minder gaan werken.
„Het geeft rust", zegt Wolk-Stanley.
Volgt de rest van Amerika haar? Het
lijkt er soms wel op. In het land dat
shoppingmalls bewondert als kathedra
len en de creditcard beschouwt als een
burgerrecht, lijkt minder consumeren
opeens in de mode. Het aantal weblogs
van mensen die verhalen over hun pogin
gen simpel te leven, is niet meer te tellen:
van Thefrugalgirl.com (het zuinige meisje)
totThriftyliving.com (spaarzaam leven).
De strekking is altijd hetzelfde: het leven
kan best aangenaam zijn zonder shoppen,
tot voor kort nog een van de belangrijkste
vrijetijdsbestedingen in de VS.
