8| uruzgan
Nederland had het zo mooi voor elkaar: door onze actieve
betrokkenheid bij Afghanistan, werd er naar Den Haag
geluisterd. Maar met het vertrek van de Nederlandse
militairen uit Uruzgan, zal die invloed afnemen, vreest
oud-minister Ben Bot.
vrijdag 19 februari 2010
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
weg uit Afghanistan'. De PvdA zwicht voor de
druk.
30 november 2007:
Het kabinet verlengt de missie tot augustus 2010.
Coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie en de
SGP zijn voor. De VVD twijfelt, andere partijen zijn
tegen.
18 december 2007:
Een meerderheid van de Kamer gaat toch akkoord
met verlenging. De afspraak is helder: Nederland
blijft tot 1 augustus 2010 'leading nation' in Afgha
nistan.
9 september 2008:
Minister Van Middelkoop hint tijdens een tv-optre-
den op een mogelijk langer verblijf van Nederland
se militairen.
18 december 2008:
Als Nederland een nieuw verzoek krijgt voor een
verlenging van de missie na 2010, zal er 'een
nieuw weegmoment' komen, zegt minister-presi
dent Jan Peter Balkenende.
27 december 2008:
„De nieuwe Amerikaanse president Obama kan
me tien keer bellen, maar onze missie in Uruzgan
door Hans de Bruijn
We stonden er
internatio
naal juist zo
goed op.
Stelde de
Amerikaan
se minister Hillary Clinton niet
Nederland ten voorbeeld aan de
wereld vanwege onze 'fantastische
inspanningen' in Uruzgan? Noem
de NAVO-secretaris-generaal An
ders Fogh Rasmussen de Neder
landse bijdrage niet het 'ijkpunt'
waaraan die van de bondgenoten
afgemeten moest worden? Haalde
president Barack Obama niet als
dank voor bewezen diensten Jan
Peter Balkenende bij de G20? En
nu is dat zorgvuldig opgebouwde
imago ineens weg. Met dank aan
de PvdA, zegt het CDA. Nu weg
gaan uit Uruzgan zal ons aanzien
in de wereld schaden. NAVO, de
Verenigde Staten, de Britten - nie
mand zal begrijpen wat Neder
land bezielt. „We slaan internatio
naal een modderfiguur", zegt
oud-minister Ben Bot van Buiten
landse Zaken. Niet zozeer door
het besluit zelf, dat valt volgens
hem nog best te billijken, maar
vooral door de manier waarop het
tot stand komt.
Nederland heeft veel 'buitenland',
en we zijn dus gevoelig voor hoe
er over ons wordt gedacht. We
zien onszelf als kleinste van de gro
ten, en liever niet als de grootste
van de kleintjes. We deden en
doen graag mee, destijds in Irak,
bij de bestrijding van Somalische
piraten, in Afghanistan. Dat geeft
aanzien. Maar resultaten uit het
verleden bieden geen garantie
voor de toekomst. „Je wordt afgere
kend op wat je doet, niet op wat je
gedaan hebt", zegt Bot.
Den Haag had de internationale
Afghanistan-top van maart 2009,
waar Hillary Clinton Nederland
zo uitbundig prees, nooit gekregen
als Nederland geen troepen in
Uruzgan had gehad. Nederlandse
standpunten tellen zwaarder mee
dan die van landen die geen poot
uitsteken. NAVO-diplomaten in
Brussel bevestigen dat naar Neder
land geluisterd wordt, niet alleen
als het om Afghanistan gaat. Tege
lijk wil niemand zeggen dat we
tweederangsbondgenoten zullen
worden als we uit Uruzgan weg
gaan. Maar je bent invloed sneller
kwijt dan je die verwerft.
Volgens Bot creëert Nederland zelf
een negatief internationaal imago.
Niet alleen in de NAVO, maar ook
in de EU, zoals het gedoe rond de
kandidatuur-die-er-geen-was van
Balkenende en het 'nee' tegen de
EU-grondwet. „Het aanzien en de
reputatie die we tien jaar geleden
hadden, is aan erosie onderhevig",
zegt de oud-minister en oud-topdi
plomaat bij de NAVO en de EU.
'Als het kabinet valt, dan
gaan we echt helemaal
uit Afghanistan weg'
„Het is een opeenstapeling van sig
nalen die echt een verschil
maakt."
Maar we hebben het toch vier jaar
lang in Uruzgan prima gedaan?
Dat moet bij de internationale be
oordeling toch meetellen? Bot:
„Het nare is dat internationaal niet
telt wat je voor moois gedaan
hebt, maar wat je voor moois aan
het doen bent. We zijn een klein
land dat graag met de groten mee
doet, zodat we als wij aan de deur
kloppen bij een groot land ook op
hoog niveau toegang krijgen. Dan
helpt het als je meedoet met de
grote vraagstukken van de wereld.
Ik heb als minister en als ambassa
deur gemerkt hoe prettig het is als
je de grote landen achter je weet.
Dan gaan deuren voor je open."
„Minder aanzien, is minder macht
en dat heeft gevolgen voor een
land dat voor 70 procent afhanke
lijk is van handel met het buiten
land. We worden nu al niet meer
uitgenodigd voor de G20. Nie
mand zal het ooit openlijk toege
ven, maar als wij gezegd hadden
dat wij in Uruzgan zouden blij
ven, dan kan weet ik zeker dat wij
weer uitgenodigd zouden zijn
voor de G20."
Maar Nederland heeft toch al veel
eerder gezegd dat we in 2010 zou
den weggaan. Heeft de PvdA geen
gelijk als zij daar aan vasthoudt?
„Er is een hoop te zeggen voor het
PvdA-standpunt", stelt Bot. „Ik
heb hetzelfde meegemaakt toen
we weggingen uit Irak. Ik herinner
me de druk die de Amerikanen en
Britten op mij uitoefenden om er
toch nog jaar aan vast te plakken.
Toen heb ik gezegd: we hebben
het het parlement beloofd, die da
tum staat vast, laat een ander het
maar doen. Dan is de kous af en
zeurt niemand daar meer over. Als
we dat ook nu zo hadden gedaan,
met een toezegging om nog iets te
blijven doen, dan was er weinig
aan de hand geweest. Maar nu rol
lebollen ze over straat, en dat
wordt door alle ambassades aan
hun hoofdsteden doorgeseind. De
inhoud is op dit moment minder
belangrijk dan het beeld naar bui
ten van een land dat zijn zaken
niet op orde heeft"
Nederland 'slaat internationaal
een modderfiguur', zegt Bot.
„Want als het kabinet valt, dan
gaan we echt helemaal uit Afgha
nistan weg, omdat het maanden
duurt voor we een nieuwe rege
ring hebben."
Is deze afwijzing ook een affront
voor Rasmussen, die Nederland
per brief vroeg te blijven? Bot be
twijfelt dat: „Rasmussen had zich
beter op de hoogte moeten stellen
van de situatie in Nederland. Als
Deen, met jarenlange ervaring met
minderheidsregeringen, had hij
moeten weten hoe de vogels poli
tiek vliegen. Die brief was niet ver
standig. Dat hadden zijn adviseurs
hem moeten zeggen."
Politieke besluiten rond Uruzgan
20 april 2007:
Korporaal Cor Strik is de eerste Nederlander die
in Uruzgan door gevechtshandelingen om het le
ven komt.
15-19 juni 2007:
Slag om Chora. Tijdens de vijfdaagse slag wordt
hevig gevochten tussen taliban en Nederlandse mi
litairen. Twee Nederlanders komen om het leven.
29 juni 2007:
Kabinet onderzoekt of het 'mogelijk en wenselijk'
is om de missie voort te zetten na augustus 2008.
Augustus 2007:
Het kabinet is verdeeld: de PvdA is tegen. Ook het
parlement is kritisch. Geen van de NAVO-partners
wil het stokje overnemen.
September 2007:
Het kabinet steggelt
over gemaakte afspra
ken: na twee jaar
weg of niet? NA
VO-secretaris-gene
raal De Hoop Schef-
fer voert de druk op:
'Geen enkel land kan
Juni 2005:
De NAVO verzoekt de bondgenoten om meer
troepen voor het zuiden van Afghanistan. Neder
land levert al sinds 2004 troepen in het noorden
en sinds 2002 in de Afghaanse hoofdstad Kabul.
Najaar 2005:
Nederland kiest voor Uruzgan.
27 oktober 2005:
Commandant der
Strijdkrachten Dick
Berlijn stelt: Uruzgan
is 'uitdagend, maar
uitvoerbaar en verant
woord'. „Er gaan do
den vallen", stelt de
Militaire Inlichtingen-
en Veiligheidsdienst.
22 december 2005:
Het kabinet presenteert het 'voornemen' troepen
naar Uruzgan te sturen. SP, LPF, GroenLinks en
coalitiepartner D66 hebben zich al tegen het kabi
netsplan gekeerd. PvdA en WD twijfelen.
Medio januari 2006:
De Kamer debatteert over het 'besluit tot bereid
heid' om troepen te sturen. De PvdA heeft bezwa
ren, maar als het een NAVO-missie wordt, valt er
met de sociaal-democraten te praten.
2 februari 2006:
Een meerderheid van de Tweede Kamer gaat ak
koord met het sturen van 1200 Nederlandse mili
tairen. Coalitiepartij D66, oppositiepartijen Groen
Links en SP stemmen tegen.
18 april 2006:
In plaats van 1200 soldaten worden tussen de
1400 en 1600 militairen naar Uruzgan uitgezon
den. Dat is volgens het kabinet nodig, omdat het
verzet van de taliban steeds professioneler wordt.
1 augustus 2006: - m
De eerste Nederlandse
militairen gaan naar
Uruzgan. Nederland
leidt twee jaar lang de IS-1
AF-missie in de provin-
wJ
Eind maart 2007
Nederland is nog geen
jaar actief in Uruzgan als er al wordt gesproken
over een eventuele verlenging.