Goudkopleeuwaapjes in
de Zoo van Antwerpen
uit13
Een waarschuwing aan carnavalsvierders
Kandinsky
Der Blaue
Reiter
Gemeente
museum
Den Haag
De goudkopleeuwaap-
jes Aurora en Zenden
in de Antwerpse die
rentuin hebben er
sinds eind januari een tweeling
bij.
De baby's klemmen zich vast op
de rug of buik van één van de
ouders. Zelfs broers en zussen
moeten eraan geloven. Ook de be
zoekers kunnen de perikelen van
de tweeling volgen: slapen, eten,
melk drinken bij mama, vasthan-
gen aan papa, zus of broer. Het is
een heel sociale diersoort die leeft
in familieverband.
Het goudkopleeuwaapje of Leonto-
pithecus chrysomelas, familie van
de klauwapen, is een bedreigde
diersoort en leeft in het Atlantisch
regenwoud aan de oostkust van
Brazilië. De belangrijkste oorzaken
van zijn bedreiging zijn illegale
vangst en de ontginning van zijn
natuurlijke biotoop. Het Atlan
tisch regenwoud is al voor 93 pro
cent ontbost.
Goudkopjes bevallen meestal van
twee jongen. Na vier maanden
zwangerschap slingert Aurora
weer vinnig in het rond. Typisch
aan de opvoeding is dat beide
ouders voor de jongen zorgen.
Na een maand tot anderhalve
maand proeven de jonge aapjes
van het fruit, de insecten en het
apenbrood van de andere goud-
kopleeuwaapjes. Na drie maanden
beginnen ze vaste voeding te eten
en na vier maanden moeten ze
zelfstandig kunnen eten, want dan
kan mama Aurora hen verrassen
met een nieuw broertje of zusje.
ZOO Antwerpen coördineert we
reldwijd het kweekprogramma
voor deze bedreigde diersoort.
De dierentuin houdt het stam
boek van de goudkopleeuwaapjes
bij en ook in het wetenschappelijk
onderzoek naar deze diersoort is
Antwerpen koploper. De curato
ren en wetenschappers van het
CRC (Centre for Research and
Conservation) onderzoeken mo
menteel het gewicht van goudkop»
leeuwaapjes tijdens en na de zwan
gerschap, om na te gaan of overge
donderdag 11 februari 2010
Goudkopleeuwaapjes zijn heel sociaal en leven in familieverband.
wicht bij deze dieren kan leiden
tot een miskraam, keizersnede of
slechtere kweekresultaten. Daar
naast wordt er ook genetisch on
derzoek verricht om inteelt in het
kweekprogramma te vermijden.
Het CRC beheert bovendien een
eigen onderzoeksstation voor deze
dieren ter plekke in Brazilië. Het
project 'BioBrasil' in het Una-reser-
vaat onderzoekt de ecologie en de
ethologie (gedrag) van het goud
kopleeuwaapje. Anders gezegd
wordt er uitgezocht wat die aapjes
nodig hebben om te kunnen over
leven. Zo wordt er een beheers
plan opgesteld, in samenwerking
met Braziliaanse onderzoekers en
de lokale bevolking om de soort te
beschermen in hun leefgebied.
ZOO Antwerpen, Koningin Astridplein
26 in Antwerpen.
Het park is alle dagen open vanaf 10
uur. Het sluitingsuur is verschillend
naargelang het seizoen: februari om
16.45 uur, maart en april om 17.30
uur, mei en juni om 18.00 uur, juli en
augustus om 19.00 uur, september
om 18.00 uur, oktober om 17.30 uur,
november, december en januari om
16.45 uur, paasvakantie om 17.30
uur, alle zon- en feestdagen van Pasen
tot eind september om 19.00 uur.
Een van de jonge goudkopleeuwaapjes.
door Fran^oise Ledeboer
Hoofdconservator Wouter
Kloek (65) vertrekt bij het
Rijksmuseum in Amster
dam, toevallig in de maand dat het
carnaval losbarst. Hij neemt af
scheid met Pieter Aertsen, een
schilder van altaarstukken en fees
tende boeren, die ook pionierde in
stillevens.
Hoogtepunt van de expositie De
wereld op zijn kop is De Eierdans,
een werk uit 1552 waarin Aertsen
losbandige carnavalsvierders een
spiegel voorhield. In de deurope
ning van een bordeel kijken een
vader en moeder met hun zoontje
naar een vrolijk tafereel. De bood
schap is duidelijk: dit zondige ver
Het schilderij De Eierdans van Pieter Aertsen is het hoogtepunt van de expo
sitie De Wereld op zijn kop. foto Rijksmuseum/GPD
maak verdient geen navolging.
Met carnaval wordt een traditie
voortgezet die zijn oorsprong
vindt in heidense eetfestijnen. De
katholieke kerk was zo verstandig
nooit te proberen het carnaval uit
te bannen, maar lijfde het in en
maakte er een opstapje naar de
vastentijd van. Om de gelovigen in
dat gareel te krijgen, kon de kerk
ten tijde van Aertsen nog steeds re
kenen op propagandistische steun
van kunstenaars.
Hoofdconservator Kloek noemt
zichzelf'een alleseter', maar Aert
sen heeft altijd tot zijn grote favo
rieten gehoord. Nu ook hij diens
werk weer even in volle glorie kan
zien, geniet hij opnieuw van de
veelzijdigheid, brutaliteit en enor
me vrijheid waarmee Aertsen
schilderde.
'De wereld op zijn kop' van Pie
ter Aertsen, t/m 19 april in het
Rijksmuseum, Amsterdam.
