Een Zeeuwse kust die
21 zeeland
Hendrikse acht doel bereikt met
landelijk debat over bestaan God
Ze houdt van mij
PZC
vrijdag
De krant 5 weken voor 15 euro!
Met de financiële steun van de Postcodeloterij wil Het
Zeeuwse Landschap laten zien hoe veiligheid, acquacul-
tuur en natuur zijn te verenigen.
vrijdag 5 februari 2010
door Ondine van der Vleuten
Tuut...tuut... „Hallo?" Ik
hoor het al aan haar
stem. Druk druk druk.
„Met mij!", zeg ik opge
wekt.
„Ja?" antwoordt mijn studerende
dochter, nog steeds met die vra
gende toon.
Ik haal diep adem en steek van
wal. „Nou, eh, ik heb donderdag
vrij en dan ga ik op bezoek bij
Willem, want die is jarig. Dus dan
ben ik in Den Haag. Kunnen we
dat misschien combineren, dat ik
jou dan ook zie, in Den Haag, of
zo?"
Nu klinkt ze licht geïrriteerd. „Ma
ma! Ik heb toch gezegd dat ik
geen tijd had! Ik heb deze vrijdag
en morgen tentamen..."
Aan de andere kant van de lijn
maak ik geruststellende en begrij
pende geluidjes, maar die dringen
nog niet door. „...en nu kan ik
heel moeilijk gaan doen maar het
gaat gewoon niet en dit weekeind
moet ik ook nog iets doen voor
school..."
Dat is zo, knik ik mee, school is
belangrijk, niets tegen in te breng
en. „Dus", zeg ik, „Wanneer zien
COLOFON
PZC
Park Veldzigt 35, Middelburg
Postbus 91,4330 AB Middelburg
0118- 43 4000
Uitgever/directeur
Ad Verrest
Hoofdredactie
Peter Jansen pjansen@pzc.nl
Arie Leen Kroon (adjunct) alkroon@pzc.nl
Centrale redactie
T: 0118- 43 4010
E: redactie@pzc.nl
Redactie Walcheren
Postbus 91, 4330 AB Middelburg
T: 0118- 43 4050
E: walcheren@pzc.nl
Redactie Bevelanden-Tholen
Postbus 162, 4460 AD Goes
T: 0113-31 5670
E: bevelanden@pzc.nl tholen@pzc.nl
Redactie Zeeuws-Vlaanderen
Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
T: 0115- 64 5740
E: zeeuws-vlaanderen@pzc.nl
Redactie Schouwen-Duivëland
Postbus 80, 4300 AB Zierikzee
T: 0111-45 4650
E: schouwen-duiveland@pzc.nl
Advertenties
VerkoopteamZeeland
T: 0118- 43 4070
E: teamzeeland@bndestem-pzc.nl
Business-to-business/de Ondernemer, Zorg
Onderwijs. Educatie. Onroerend Goed
T: 076- 531 2277
E: segmentteam@bndestem-pzc.nl
Familieberichten: 088-0139 999
Personeelsadvertenties: 055- 5388 000
Kleintjes: 0900- 6743 836
Krant niet ontvangen?
Wijziging van uw adresgegevens?
Gebruik maken van de vakantieservice?
Abonnement opzeggen?
Vul het formulier in op:
www.pzc.nl/lezersservice
of bel: 088- 013 99 10
Toets 1: bezorgklachten (vanaf 07.00 uur)
nabezorging bij melding voor 12.00 uur
Toets 2: informatie over uw abonnement
Toets 3: informatie over abonneevoordeel
Maandag t/m vrijdag: 08.00 - 17.00 uur
Zaterdag: 08.00 - 12.00 uur
PZC Lezersservice
Postbus 3229, 4800 MB Breda
U kunt uw abonnement beëindigen tot uiterlijk
vier weken voor het einde van de betaalperiode.
U ontvangt een schriftelijke bevestiging.
Abonnementsprijzen
Maand 24,30 (acceptgiro n.v.t.)
Kwartaal 68,35 (acceptgiro €71,35)
Jaar €261,75 (acceptgiro €264,75)
Auteursrechten
Alle auteursrechten voorbehouden Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant, onderdeel van
Koninklijke Wegener NV.
Publicatierecht beeldende kunst via Beeldrecht.
Gegevensbescherming
PZC is een uitgave van Wegener NV Wegener legt
van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van
de abonnementsovereenkomst. Deze gegevens
kunnen gebruikt worden om u op de hoogte te
houden van interessante producten en diensten
van andere onderdelen van Wegener en zorgvuldig
geselecteerde partners. Indien u geen prijs stelt op
informatie van de PZC of indien u uw toestemming
voor het gebruiken van uw e-mail adres wilt intrek
ken, kunt u dit schriftelijk kenbaar maken bij PZC
Lezersservice. Zie ook het privacy statement op
www.pzc.nl
Ja, ik neem de PZC en ontvang de eerste 2 weken gratis en neem aansluitend:
een doorlopend abonnement met automatische betaling van 68,35 per kwartaal (NA14)
een doorlopend abonnement met betaling per accept van 71,35 per kwartaal (NA14)
ik neem een proefabonnement van 5 weken voor 15,-. Na deze periode stopt de bezorging vanzelf,
(ik heb de laatste 3 maanden geen proef gehad) (P5)
Stuur de bon naar: PZC, Afdeling Lezersservice, Antwoordnummer 54050, 5004 VB Tilburg.
Bellen kan ook: 088-013 99 10
voorletters
Postcode Woonplaats
Telefoonnummer Emailadres
Ik machtig de PZC om het abonnementsgeld van mijn rekening af te schrijven.
Rekeningnummer Handtekening
De PZC gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens In hel colofon treft u nadere informatie
KUSTLABORATORIUM
we elkaar weer?"
„Dat weet ik niet, hoor. Hoezo? Is
er wat aan de hand dan?"
Ik denk even na. Is er wat aan de
hand? Nee. Maar ik heb haar al
een tijdje niet meer gezien. Sinds
Kerstmis niet meer. Of eigenlijk,
sinds Sinterklaas.
„Sinds Sinterklaas", zeg ik, op een
toon die verraadt dat ik dat toch
best lang vindt.
„Sinds Sinterklaas", herhaalt ze.
„Nou, dat valt dan toch wel mee?"
Wie zwijgt stemt toe.
„Okee", zeg ik na een korte stilte.
„Okee", zegt zij.
„Nou, dag. Dag", zeg ik.
„Okee. Dag."
Klik.
'T is de leeftijd, zeg ik tegen me
zelf. Ik wéét dat ze van me houdt.
Wacht maar, tot ze zelf moeder
wordt. Dan belt ze vier keer per
dag op, zomaar, om te kletsen.
Of om het recept voor sudderlap-
jes te vragen. Of om een wijze le
vensles.
Dan gaat de telefoon. „Mama? Dat
was wel erg kort, daarnet. Zullen
we nog even kletsen?"
Zie je wel. Ze houdt van mij.
door Ben Jansen
Een nieuw kustlandschap
moet het worden, maar
in wezen is het eeuwen
oud. In haar door de
Postcodeloterij bekroon
de project Kustlaboratorium grijpt
de stichting Het Zeeuwse Land
schap terug naar de inlagen die
een kenmerkend onderdeel van de
kustlijn in Zeeland vormen. Het
nieuwe zit 'm in de economische
functie: in een natuurlijk, waterke-
rend landschap kan met aquacul-
tuur geld worden verdiend.
Directeur Marten Hemminga van
Het Zeeuwse Landschap heeft de
Postcodeloterij ervan weten te
overtuigen dat het Kustlaborato
rium een uitweg biedt voor grote
opgaven. Hemminga: „Als je kijkt
naar de Deltawerken, moet je con
stateren dat die een twintig-
ste-eeuwse oplossing zijn voor de
kustveiligheid. We moeten nu, in
het licht van de zeespiegelrijzing,
werken aan een antwoord van de
eenentwintigste eeuw. Een verbre
de kustzone kan zo'n antwoord
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns zijn."
Daarnaast speelt de toenemende
druk op de visserijsector. De zee
dreigt leeg te raken en de schelp
dierensector wordt gedwongen op
een andere manier te gaan wer
ken. „Het kweken van vis is niet
duurzaam als je weet dat voor elke
kilo zalm die je kweekt vijf kilo vis
moet worden gevangen als voed
sel. Daarom zijn systemen waar
aan de stichting Zeeuwse Tong
werkt zo interessant: tong, mosse
len, kokkels, tapijtschelpen, zagers,
algen en zilte gewassen in één ke
ten." Dat soort activiteiten passen
volgens Hemminga perfect in zijn
ideeën voor de kust. Zo kan boven
dien worden voorkomen dat ze
een semi-industrieel karakter krij
gen met landschap verrommelen-
de loodsen.
De hoogte van de buiten
dijk van de inlaag moet in
nader overleg met Rijks
waterstaat worden bepaald. Hem
minga: „Hij mag af en toe overstro
men. Hoe vaak? Dat moet Rijkswa
terstaat zeggen. We denken in elk
geval aan een overslagbestendige
dijk." In de ruimte tussen de bin
nen- en de buitendijk worden bas
sins uitgegraven voor de aquacul-
tuur. Die grond die vrijkomt kan
worden gebruikt voor lage dijken
die toegang geven tot het gebied.
Pal achter de buitendijk komt een
natuurzone met verschillende ni
veaus en daardoor een verschillen
de waterstand, waardoor zich geva
rieerde plantengemeenschappen
ontwikkelen en allerlei soorten vo
gels zich er thuis voelen. De zone
tegen de binnendijk kan worden
beschouwd als een overgang naar
het agrarisch gebied achter de in
laag. Daar kunnen bijvoorbeeld
koeien en schapen grazen. Het is
nadrukkelijk de bedoeling de na
tuur-, aquacultuur en overgangszo
ne niet scherp van elkaar te schei
den. Zó kan voedselrijk water van
het aquacultuurbedrijf biologisch
worden gezuiverd in de natuurzo
ne en kan een deel van de bassins
met oog voor natuurwaarden wor
den ingericht.
Hemminga gaat ervan uit dat het
Kustlaboratorium een oppervlakte
van minimaal 50 hectare zal krij
gen. Waar het moet komen, is nog
onduidelijk. De provincie heeft
grote delen van de kustzone van
de Ooster- en de Westerschelde
aangeduid als geschikt aquacul-
tuurgebied. De gemeenten
Noord-Beveland en Reimerswaal
hebben eerder al laten weten dat
ze ruimte willen bieden voor bin-
nendijkse proeven met aquacul
tuur.
Volgens Hemminga is de
Westerschelde richting
Antwerpen minder ge
schikt voor de kweek van vis- en
schelpdieren, omdat het zoutgehal
te daar afneemt. Dat betekent dat
het Kustlaboratorium ook niet in
de Hertogin Hedwigepolder kan
worden gesitueerd als alternatief
voor het inrichtingsplan dat nu op
tafel ligt. Hemminga: „De Schelde
is daar niet zout genoeg voor de
vormen van aquacultuur waarmee
Zeeuwse Tong bezig is."
Het Zeeuwse Landschap wordt
wel vaker door de Postcodeloterij
begunstigd. Hemminga: „Maar
dan gaat het om veel Ideinere be
dragen, bijvoorbeeld om de bouw
van een uitkijkpost of een vogel
observatiehut mogelijk te maken.
Een jaar of wat geleden hebben
we een gooi gedaan naar een grote
re bijdrage: voor een heggenpro-
ject op Walcheren. Dat ging toen
aan onze neus voorbij. Nee, dat
ging toen om een veel kleiner be
drag. Dit is echt een klapper."
Marten Hemminga: „Een oplossing voor de 21ste eeuw." foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
middelburg - De Protestantse
Kerk in Nederland (PKN) voert in
november op landelijk niveau een
discussie over het bestaan van
God. „Daar ben ik heel blij mee",
zegt dominee Klaas Hendrikse uit
Middelburg. „Daarmee heb ik, nog
los van de uitkomst van die syno
de, mijn doel bereikt."
Hendrikse, werkzaam in Middel
burg en Zierikzee, raakte in op
spraak door de publicatie van zijn
boek Geloven in een God die niet be
staat. Het is aan de betrokken clas
ses, de regionale kerkvergaderin
gen, om te bepalen of een domi
nee met zijn uitlatingen over de
schreef gaat. De classis Walcheren
zag af van zo'n procedure; de das-
sis Zierikzee stelde wel een onder
zoek in. Dat is uitgevoerd door het
regionale college voor de visitatie.
Die is van oordeel dat Hendrikse -
zeker als het gaat om het bestaan
van God - zijn opvattingen 'zeer
uitdagend' formuleert, maar dat
deze 'niet wezenlijk' afwijken van
wat binnen de vrijzinnige traditie
van de kerk ook door anderen is
verwoord. De classicale vergade
ring in Zierikzee heeft woensdag
avond na 'een indringend gesprek'
die conclusies overgenomen. Daar
mee is de procedure afgerond.
Hendrikse zelf had enkele weken
geleden al laten weten niet langer
mee te werken aan de procedure,
omdat hij vreesde dat die nog ja
ren ging duren. Hij pleitte voor
een landelijk debat - op synode-ni
veau - over de thema's die hij aan
de orde heeft gesteld. Dat gaat nu
dus gebeuren, zonder dat specifiek
over de Zeeuwse dominee zal wor
den gesproken.
„Dat de classis de procedure heeft
stopgezet, daar sta ik betrekkelijk
onverschillig tegenover, want ik
was toch al afgehaakt", zegt Hen
drikse. „Ik ben vooral blij dat het
belijdend spreken over God op de
synode aan de orde komt."
