geld werk 127
Fiscus let nog strenger op overwaarde
Zalig nietsdoen
BELEGGEN IN WEELDE
vrijdag 5 februari 2010
Woningbezitters kunnen de hypo
theekrente al lang niet meer onbe
perkt aftrekken. Wie geld verdient
op de verkoop van een woning,
heeft alleen nog recht op aftrek als
de overwaarde volledig in het nieu
we huis wordt gestoken. Ook als dat
huis goedkoper is.
door Irene van den Berg
illustratie Ruben L. Oppenheimer
Overwaarde bij verkoop mag alleen
worden afgetrokken als deze in het
nieuwe huis wordt gestoken. En let
op: sinds 1 januari zijn de regels verder aan
gescherpt. Wie verhuist naar een huis in
een lagere prijsklasse moet de overwaarde
ook geheel in de nieuwe aankoop investe
ren om van volledige hypotheekrenteaftrek
te blijven profiteren.
Vorig jaar konden woningbezitters nog ge
bruik maken van de goedkoperwonenrege-
ling, een onderdeel van de zogenoemde bij
leenregeling. Het uitgangspunt van de bij
leenregeling is dat wie winst boekt bij ver
koop, dat bedrag moet investeren in de nieu
we woning. Maar wie naar een goedkopere
woning verhuisde, mocht de overwaarde
tot voor kort gebruiken voor andere, con
sumptieve doelen met volledig behoud van
renteaftrek. Dat laatste kan nu niet meer.
Een rekenvoorbeeld: Martin en Saskia heb
ben een hypotheek van 150.000 euro. Zij
verkopen hun oude huis voor 250.000 euro
en betrekken een nieuw appartement van
200.000 euro. In de oude situatie konden ze
de 50.000 euro die ze aan de transactie over
houden, in een splinternieuwe bolide of
een maandenlange wereldreis steken en te
gelijkertijd profiteren van volledige renteaf
trek over de hypotheek van 150.000 euro.
Sinds 1 januari krijgen Martin en Saskia ech
ter nog maar een hypotheekrenteaftrek over
100.000 euro, dat wil zeggen over de koop
som minus de overwaarde. Om te voorko
men dat ze renteaftrek missen, zal het kop
pel de overwaarde in het nieuwe apparte
ment moeten investeren. Dat kan bijvoor
beeld door met de 50.000 euro extra af te
lossen op de hypotheekschuld. In dat geval
blijft er 100.000 euro over, waarover ze de
volledige aftrek krijgen. Ook kunnen ze de
50.000 euro gebruiken om een verbouwing
te financieren.
Er geldt overigens een overgangsregeling.
Als de nieuwe woning vóór 1 ok tober 2009
is gekocht, blijft de goedkoper wonenrege
ling van kracht, ook als de oude woning pas
na 1 januari 2010 wordt verkocht.
Het staat woningbezitters altijd vrij zich
niets aan te trekken van deze fiscale hocus
pocus en van de overwaarde een luxe cruise
naar de Bahama's te betalen. Maar door het
wegvallen van een deel van de hypotheek
renteaftrek lopen de woonlasten wel op. „In
individuele gevallen kan dat vervelend uit
pakken", zegt woordvoerder Manon van Es
sen van Vereniging Eigen Huis.
Eigen Huis betreurt overigens dat de goedko-
perwonenregeling is afgeschaft. Maar door
de afschaffing worden huizenbezitters wel
gestimuleerd de overwaarde in hun woning
te investeren. „Op zich is dat geen slechte
zaak, want daardoor hebben ze minder ho
ge woonlasten", erkent Van Essen. Bij een
hypotheekrente van 5,5 procent bespaar je
door het inbrengen van de 50.000 euro
maandelijks een bedrag van 229 euro.
Volgens woordvoerder Bianca Nieuwenhuis
van het ministerie van Financiën is de af
schaffing een 'onderdeel van de vereenvou
diging van de bijleenregeling'. Zo kunnen
doorstromers per januari 2010 de kosten
voor het aangaan van een nieuwe hypo
theek met renteaftrek meefinancieren in de
hypotheek. Ook geldt de zogeheten
eigenwoningreserve niet langer voor vijf,
maar nog slechts voor drie jaar. Wie na de
verkoop van een huis niet direct een ander
huis koopt, krijgt een eigenwoningreserve
op zijn naam. Bij een latere aankoop moet
de overwaarde alsnog geïnvesteerd worden.
Die termijn die daarvoor geldt, is dus ver
laagd van vijf naar drie jaar.
reageren?
geld@wegener.nl
door Bert Bakker
Moet de AOW ingaan op ons 67e
jaar? Moeten Nederlandse
vrouwen meer gaan werken?
Moeten werklozen ook werk
aannemen dat ze minder aanstaat? Alle
maal vragen die dagelijks de voorpagina's
beheersen. Maar er tussendoor en achter
langs kronkelt bij elk van die thema's een
andere vraag. Namelijk, wat is weelde: wer
ken of niet hoeven werken?
Als ik zie welke mensen na hun 65e graag
willen doorwerken, dan valt mij op dat die
vaak actief zijn in wat ik de a-beroepen
noem: a-dvocaten, a-rchitecten en a-rtsen.
Niet de categorie dus die vanwege de cen
ten wel móet doorgaan. Zo gezien lijkt wer
ken aantrekkelijker dan niet-werken.
Een verwante vraag is uit oogpunt van
'weeldebeleving' minstens zo interessant:
wat is aangenamer: voor je laten werken of
zelf werken?
In de jaren tachtig woonde ik een paar jaar
in Zuid-Amerika. Voor de middenklasse
was het daar volkomen normaal om een of
twee inwonende dienstmeiden te hebben.
De mijne heette Elena. Zelfs in mijn be
scheiden flatje van, zeg, 60 vierkante meter
had zij een eigen kamer en die kamer had
via de keuken zelfs een eigen voordeur. Het
was als in de tv-serie Upstairs Downstairs,
maar dan gelijkvloers. Zeker, het was best
comfortabel dat er voor me werd gezwab
berd en gekokkereld. Maar personeel is ook
kopzorg en moet soms worden 'aange
stuurd'. Ik zat op een dag de krant te lezen
toen ik uit de bijkeuken een gierend geluid
hoorde en om de paar seconden iets dat
klonk als: 'woep, woep'. Licht bezorgd
sprong ik op. Daar stond Elena, hangend
boven mijn nieuwe centrifuge. Terwijl het
ding op volle toeren draaide, was ze bezig
één voor één mijn natte, tot proppen ge
maakte handdoeken er in te mikken. Tja.
Bediend worden is prachtig, maar later
was ik blij het rijk weer alleen te hebben.
Het is nog maar zo'n vijftig jaar geleden
dat ook in Nederland de iets meer gegoede
burgerij - de a-beroepen, maar ook hogere
ambtenaren en ondernemers - personeel
had dat het poetswerk, de was en de bewer
kelijke voorbereidingen voor het koken
voor zijn rekening nam. Aan die 'weelde'
kwam abrupt een einde na de invoering
van het minimumloon en sociale verzeke
ringspremies.
Je kunt je amper meer voorstellen hoe het
indertijd was voor mensen om eraan te
wennen dat personeel ineens veel duurder
werd en op een andere manier aangespro
ken wilde worden. Een glimp daarvan ving
ik op toen ik onlangs (antiquarisch voor 3
euro) het boekje What the butler saw kocht
dat in 1962 uitkwam. Met een mix van spijt
en spot schetst de schrijver E.S. Turner in
de inleiding het type advies dat 'mevrou
wen' krijgen die bij de tijd willen blijven:
'Zeg niet meer tegen je bediende: ruim de
eetkamer op, maar: laten we de eetkamer
opruimen'. En als hij zich half wanhopig af
vraagt of de tijden van weleer ooit weerke
ren, klampt hij zich vast aan een passage
uit een ander boek, het licht satirische The
rise of the meritocracy van Michael Young.
Die voorspelt: 'Tegen het einde van de
twintigste eeuw komt het fenomeen huis
personeel weer terug. Ongeveer een derde
van de volwassenen zal namelijk door de
toegenomen complexiteit van de maat
schappij in de gewone economie geen baan
kunnen vinden'.
Dat van dat derde deel was niet slecht ge
zien. Maar zolang het minimumloon be
staat, zal de 'weelde' van huispersoneel
voor mijn doe-het-zelf-leven geen serieuze
bedreiging worden.
Bert Bakker is financieel-economisch journalist.
