sport 137
i.
4
4
A
0
H
PI
mumnj
k
k
z
schaken
ml
Hl
dammen
bridge
ab6
v av6
1054
4 8754
t 9732
h872
N
W O
y 108
b963
4 hv1092
y hb54
av
nawas »Wi Mllilili III I I WWII iliin
door Cor Jansen
zaterdag 30 januari 2010
Hein Donner schreef veertig jaar
geleden in Avenue, dat vrou
wen niet kunnen schaken. Er
kwamen natuurlijk felle reac
ties uit de feministische hoek. Donner dis
crimineerde. Een boze dame schreef, dat
hij eigenlijk had moeten zeggen dat vrou
wen en negers niet kunnen schaken,
want ze zijn dommer dan wij (de man
nen). Donner reageerde daarop met: „De
ze mevrouw heeft het niet goed begrepen.
Negers kunnen best schaken, maar nege
rinnen niet." Toen Donner later zei, dat
vrouwen in alles de mannen de baas wa
ren, behalve op het terrein van de intuï
tie, ging de storm enigszins liggen! Don
ner zou ongetwijfeld een prachtig stuk ge
schreven hebben over vrouwenschaak in
het jongste nummer van Matten. Het lite
raire tijdschrift staat deze keer bijna ge
heel in het teken van vrouwen en het
schaakspel. Maar ook zonder de betreurde
grootmeester is Matten 7 bijzonder lezens
waardig. De toon wordt een beetje gezet
door de Duitse schaakmeester Dirk Pol-
dauf Hij droomt er vaak van, dat hij te
gen een prachtige vrouw moet spelen,
maar dat hij het dan helaas moet stellen
met een dikkige man in een slobbertrui.
Hij stelt vast, dat het spelen tegen een
vrouw niet hetzelfde is als het spelen te
gen een man. Wie het bestaan achter het
schaakbord van de specifieke spanning
tussen de geslachten ontkent, kan net zo
goed de hele evolutieleer overboord
gooien! Matten 7 is een van de aardigste
uit de serie. Het is zeer informatief, vaak
amusant en af en toe ontroerend. Het laat
ste is zeker het verhaal over de schrijfster
en journaliste Laurie Langenbach, die een
boek schreef, over haar onbeantwoorde
liefde voor Jan Timman, Geheime Liefde.
Langenbach overleed op jonge leeftijd aan
kanker. Beroemde schaakvrouwen wor
den door een keur van schrijvers gepor
tretteerd of geïnterviewd, o.a. wijlen Fen-
nie Heemskerk, Judith Polgar, Peng Zao
Qin, Corrie Vreeken, Erika Sziva en de
tweelingzussen Marlies en Laura Bens
dorp. Maar niet alles is even leuk en aar
dig. Het stuk van Adrie Plomp is een aan
grijpend relaas over Salo Landau en zijn
vrouw en dochtertje. Zij vonden de dood
in Duitse concentratiekampen. Plomp
schrijft, dat Euwe, waarschijnlijk met de
moed der wanhoop, getracht heeft het le
ven van Landau te redden. Hij schreef een
brief aan Aljechin, die bevriend was met
Hans Frank, de SS-beul van Polen. Wie in
schaken, vrouwen en hedendaagse ge
schiedenis geïnteresseerd is, kan en mag
Matten 7 niet ongelezen laten.
Horatio Bolton, 1850. Mat in 24 zetten.
Diagram.
Wit: Kh2, Da3, Pd6, Pes, pionnen b4, cs,
h3, h6. Zwart: Ka8, Dg8, Pg6, Lb8, Lc8,
Th7, pionnen a6, b6, f], g2. Een stokoud
probleem met een sterk vrouwelijk ac
cent! i.Df3+ Ka7 2.PC6+ Ka8 3.IM8+ Ka7
Nu zou het mat zijn met Pxc8, ware het
niet, dat Pd6 gepend staat. Doorgaan met
zomaar schaakgeven leidt niet tot het
doel. Maar wat dan? 4.cxb6+ Kxb6
5.DC6+ Niet 5.Df2+ want dan ontsnapt de
zwarte koning met 5...KC7! 5-..Ka7 6.DC5+
Trap af 6...Ka8 7,Dds+ Na 7.Dxc8? volgt
7...grD+ en de zwarte stukken breken los.
Pion g2 moet opgeruimd worden, maar
hoe? 7„.Ka7 8.Dd4+ Ka8 9.De4+ Ka7
to.De3+ Ka8 n.Df3+ Ka7 i2.Df2+ Ka8
13-Dxg2+ Het eerste doel is bereikt.
i3„.Ka7 i4.Df2+ Ka8 is.Df3+ Ka7 i6.De3+
En weer de trap op. i6...Ka8 17.064+ Ka7
i8.Dd4+ Ka8 19-Dds+ Ka7 20.DC5+ Ka8
2i.Dxc8 Dreigt 22.Db7 mat. Zwart heeft
maar een antwoord. 2i...fs 22.Dxa6+ La7
23.DC6+ Kb8 24.DC8 Mat!
wmmsmmmm
door Daaf Kasse
Vorige week besprak ik het eerste
deel van de partij uit het
Zeeuws kampioenschap tussen
Rianka Rentmeester en Kees de 1
Jonge. We waren gebleven bij de stand na
33.38x18 (zie diagram).
Rianka Rentmeester heeft met wit zojuist
een schijf veroverd en de vraag is dan na
tuurlijk: slaagt zwart er in de stand weer
in evenwicht te brengen? De Jonge begon
met het logische 6-11, waarop Rentmees
ter ruilde met 34.37-31?! 26x37 35.32x41
Achterafhad ze beter voor 30-25 kunnen
kiezen. Zetten als 11-17 en 21-27 zijn dan
niet goed, en op 19-24 volgt 43-38! Nu
kost 11-17 een volle schijf, en op een zet
als 4-10 volgt 28-23 n-17 22x1116x7 45-40
13x22 32-28 22x33 38x20 15x24 34-30 met
een onduidelijk, maar voor zwart niet al
te gunstig afspel. Na 30-25 lijkt 15-20 dus
de beste zet voor zwart. Nu heeft de terug-
ruil 37-31 het bezwaar dat zwart 21-27
22x3113x33 kan spelen. Schijf 33 is dan on
aantastbaar: 43-38 19-24 38x29 24x33 48-43
20-24! 43-38? 24-29! 34x23 9-13 38x29 13-18.
23x12 11-17 12x2116x38 met winst.
Wit moet 15-20 dus maar beantwoorden
met 43-38 waarop zwart met 11-17 22x11
13x33 38x29 16x7 de stand weer gelijk
maakt. In schijven althans, want na 32-28!
(op 34-30 kan zwart offeren met 19-23
29x18 4-10) heeft wit mooi spel. In de par
tij ging het verder met 15-20 36.41-37? Be
ter is 30-25, waarna we in een bekende
stand terechtkomen en zwart dus 21-27!
kan spelen. Met 41-37 krijgt zwart vrije
doorgang naar veld 25 en dat blijkt geen
gelukkige keuze. 20-25! 37.43-38? Op
nieuw kiest wit niet voor de beste zet.
Veel beter is 37-31. Omdat 21-27 nu min
der geslaagd is wegens 31-26! 14-20 22x31
13x33 43-38! 33-39 34x43 25x34 43-39!
34x32 31-27 32x21 26x6 is 14-20 aangewe
zen, met als mogelijk vervolg 43-38 11-17
22x1113x33 38x29 16x7 45-40! met een vrij
wel gelijke stand. 11-17! 38.22x1113x33
39.38x29 16x7
Het voordeel is nu overgegaan naar de
zwartspeler. De witte schijvenverdeling is
niet ideaal, en omdat er geen zwarte schijf
op 20 staat heeft 45-40 weinig zin.
40.37-32 7-12 41.42-37 12-17? Zo raakt
zwart de greep op de witte stand weer
kwijt. Veel beter is 9-13! Het meest voor
de hand liggende plan voor wit - schijf 48
naar veld 39 brengen om de ruil 30-24 mo
gelijk te maken - heeft dan weinig kans
van slagen: 48-43 12-17 43~39 17-22 en wit
mag 30-24 niet doorzetten wegens 14-19
45-40 19x30 40-35 22-27 etc. Het program
Bridge heeft de laatste decennia
een enorme ontwikkeling door
gemaakt. Toch lijkt het te vroeg
conclusies te trekken. Maar het is
misschien nuttig enkele vaststellingen te
doen.
We kennen in bridge diverse kampioen
schappen; van regionaal- tot wereldkampi
oenschap. Maar bekendheid krijgen de
kampioenen niet. Zelfs de modale bridger
toont geen interesse en komt niet naar
kampioenswedstrijden kijken.
Een andere vaststelling is dat, wereldwijd
gezien, slechts een handvol mensen erin
slaagt een boterham met bridge te verdie
nen. Dat zijn dan de robberbridgers die
we voornamelijk in de VS en Engeland
aan het werk zien.
Een voorlopige conclusie mag dan zijn dat
bridge een enorm interessant spel is waar
mee velen zich vermaken, maar meer is
het niet.
Iemand die dit heel goed begrepen heeft
is de Engelsman David Bird. Hij publi
ceert regelmatig, verpakt in Engelse hu
mor, de belevenissen van de abt. Dat is
een man die ook in iedere Nederlandse
bridgeclub aanwezig is. Hij pretendeert de
beste bridger van de zaal te zijn en als het
door Ruud van den Bergh
mis gaat is een stommiteit van een tegen
stander daarvan de schuld.
Onlangs publiceerde hij dit spel (zie dia
gram). Dit keer maakten de tegenstanders
hem duidelijk dat hij zijn contract maakte
door een stommiteit van henzelf
De abt zit zuid en noord (broeder Xavier)
begint het bieden met iSA. Broeder Zac
(oost) biedt 3KI en de abt biedt 3Sch.
Broeder Sexius (west) past en noord 4KI;
kleur van de tegenstander dat manche-in
teresse toont. Oost doubleert en zuid, de
abt, biedt 4Rui (controle). West doubleert
dat bod maar dat was voldoende voor
noord om 6Sch te bieden.
Natuurlijk kwam west uit met zijn single-
ton klaveren die de abt in de dummy met
het aas liet nemen. De abt bekeek de dum
my en zijn hand nog eens en dacht dat de
enige manier waarop hij zijn contract zou
kunnen maken een geslaagde ruitensnit
zou zijn. Maar omdat west zijn ruitenbod
had gedoubleerd om een ruitenstart of
-naspel van zijn partner te krijgen, leek
het hem onwaarschijnlijk dat de ruiten
snit kans van slagen zou hebben. Welke
kans zou hij nog hebben om zijn contract
te maken?
Hij trok vier rondjes troef en incasseerde
ma Truus beveelt na 9-13 37-31 aan, en nu
bijvoorbeeld 21-26 31-27 14-20 32-28 4-10
48-42 2-7 42-38 7-11 45-40 10-15 29-23
20-24 23x14 24-29 34x23 25x45 met een
iets beter eindspel voor zwart. 42.37-31
21-26 43.31-2714-20?! Na het offer 19-23
29x18 17-22 houdt zwart licht voordeel. Na
de tekstzet is daar geen sprake meer van.
44.32-28 9-13 45.29-23 2-7 46.23x14 20x9
47.30-24! Eindelijk kan wit de schijven op
de rechtervleugel activeren. 13-18 48.24-19!
7-12? Natuurlijk mocht 18-23 niet wegens
de plakker 19-14, maar schijf 12 komt nu
buitenspel te staan. 49.34-29 9-14 50.19x10
4x15 51.45-40 15-20 52.40-34 20-24
53.29x20 25x14 54.34-29 17-21? Zwart ont
komt niet aan schijfverlies, maar dit offer
had hij beter even kunnen uitstellen.
Eerst 14-20 35-30 en dan pas 17-21 27x16
12-17 is remise, en zelfs 14-19 29-2419x30
35x2417-21 27x16 12-17 is goed voor een
punt. 55.27x16 12-17 56.29-24? Zo komt
wit niet snel genoeg op dam. Betere
eindspelkansen geeft 28-23 18-22 29-24
22-27/26-31 24-19 14-20 19-13 etc. 26-31
57.48-42 18-22 58.28-23 22-27 59-24-19
27-32 60.19x10 32-37 61.42-38 37-41
62.38-32 41-47 63.10-4 31-36 64.32-28
47-38 65.4-15 38-43 66.15-47 43-39 en re
mise overeengekomen.
ook hartenaas en vrouw waarop beide te
genstanders bekenden. Uit de dummy
ging een klaverenweg. Misschien heb ik
nog eens kans, dacht de abt. Hij kwam in
zijn hand terug met hartenheer en speel
de ook hartenboer waarop uit de dummy
weer een klaveren verdween. Met nog
vier slagen te gaan waren deze kaarten
nog over:
Noord: Rui: 1054 KI: 10
Oost: Rui: B96 Kl: H
Zuid: Sch: 10 Rui: AV KI: 6
West: Rui: H872
Hij speelde zijn laatste troef en was be
nieuwd welke kaart oost hierop bijspeel-
de. Die kon klaverenheer niet missen, dus
gooide hij een ruiten af Hij speelde rui
tenaas en ruitenvrouw waarop oost met
de boer bekende. West kwam aan slag en
triomfantelijk vroeg de abt aan west om
zo vriendelijk te zijn, zijn twaalfde slag in
de dummy te laten maken met ruitentien.
Bij het nakaarten begrepen OW elkaar
heel goed. Het doublet op 4Rui was hen
duur komen te staan. „De abt had zeker
een ruitensnit genomen", zei oost. „Maar
gen goede regel is ook om een uitkomst-
of naspeldoublet te geven", verdedigde
west zich.
A1072
3
3
HVB985
^64
Noord gever, noord en zuid kwetsbaar
