II
Vreemdelingen die ooit illegaal in Nederland zijn
geweest, kunnen straks geen verblijfsvergunning
meer krijgen. Hulporganisaties, hoogleraren en
gemeenten zijn verbijsterd. „Hiermee voorkom je
geen illegaliteit, je creëert het."
'Bijna alle asielzoekers die
doorprocederen zijn
eventjes illegaal'
Meer aanscherpingen
woensdag 27 januari 2010
foto Abbie Trayler-Smith/Hollandse Hoogte
wordt illegaal
door Jacqueline Steenwijk
en Dewi Cigengack
Grote groepen men
sen zullen de ille
galiteit worden in
gejaagd. Dat vre
zen hulporganisa
ties, hoogleraren,
advocaten en gemeenten als een
wetswijziging die het kabinet naar
de Tweede Kamer heeft gestuurd,
doorgaat. In een poging het illega-
lenprobleem te bestrijden, maakt
het kabinet het probleem door de
wetswijziging alleen maar groter,
stellen zij.
Gisteren boden hulporganisaties
en de kerken de Tweede Kamer
een petitie aan, waarin wordt ge
vraagd de nieuwe regel uit de wets
wijziging te halen. Meer dan dui
zend organisaties en burgers on
dertekenden de petitie. Eerder
stuurden de vier grote steden, Am
sterdam, Rotterdam, Utrecht en
Den Haag al een brandbrief
Het kabinet wil dat illegalen die
langer dan drie dagen illegaal in
Nederland hebben verbleven geen
-verblijfsvergunning meer kunnen
krijgen. Hierdoor kunnen grote
groepen ex-asielzoekers en slacht
offers van mensenhandel niet
meer worden gelegaliseerd, stellen
tegenstanders. Wie niet weg kan,
is gedwongen permanent illegaal
te blijven. Hoogleraar sociologie
Godfried Engbersen: „Hiermee
voorkom je geen illegaliteit, je
creëert die."
Hulporganisaties reageren met af
grijzen op het voorstel, dat binnen
kort in de Tweede Kamer wordt
besproken. „Een krankzinnige re
gel", zegt Petra Schultz van het
Amsterdamse vluchtelingensteun-
punt ASKV. „Juist de meest kwets
baren worden hiermee gepakt: de
mensen die niet terug kunnen of
zeer ernstig ziek zijn", zegt Rianne
Ederveen van het Landelijk Onge
documenteerden Steunpunt
(LOS). „Slachtoffers van mensen
handel durven dan helemaal geen
aangifte meer te doen", zegt een
woordvoerder van de gemeente
Utrecht. „Bijna alle uitgeprocedeer
de asielzoekers die doorprocede
ren zijn eventjes illegaal in Neder
land. Dit komt doordat bijna geen
enkele vervolgprocedure recht
geeft op verblijf Dat moeten ze
eerst via een rechter opeisen", zegt
een woordvoerder van Vluchtelin
genwerk Nederland.
De gevolgen zijn volgens Vluchte
lingenwerk 'desastreus'. Meer ille
galen zullen gedwongen op straat
leven, voor overlast zorgen en in
de criminaliteit belanden. Daar
naast dreigen vreemdelingen bij
De Vreemdelingenwet wordt op
meerdere manieren aangescherpt.
Vreemdelingen kunnen geen ver
blijfsvergunning meer krijgen als
zij ooit illegaal zijn geweest of in
een eerdere procedure foutieve in
formatie hebben verstrekt.
In Nederland wonende familie en
partners die vreemdelingen hier
heen willen halen, moeten aan
strikte eisen voldoen. Zo krijgen
zij een informatieplicht opgelegd.
Wie hier niet aan voldoet, krijgt
een boete van tweeduizend euro.
Ook worden de kosten van uitzet
ting voortaan op hen verhaald.
De regels voor uitzetting van cri
minele vreemdelingen die al een
verblijfsvergunning hebben, wor
den aangescherpt. Zo wil het kabi
net veelplegers voortaan uitzetten
na vijf overtredingen. Nu is de straf
maat nog bepalepd.
voorbaat al voor illegaliteit te kie
zen om te voorkomen dat de over
heid weet dat zij in het land zijn.
Ook is de wetswijziging in strijd
met talloze internationale verdra
gen en met Europese wetgeving,
waarin het recht op gezinshereni
ging en gezinsvorming is vastge
legd, stellen de Nederlandse Orde
van Advocaten en diverse hooglera
ren, onder wie emeritus hoogle
raar rechtssociologie Kees Groe
nendijk. Nationale overheden mo
gen geen drempels opwerpen voor
mensen die een gezin willen vor
men.
Volgens het kabinet blijft er met
de nieuwe wet altijd de mogelijk
heid om persoonlijke belangen
van de vreemdeling mee te laten
wegen. Een vergunning kan, maar
hóeft niet geweigerd te worden.
Toch biedt dit volgens PvdA-Ka-
merlid Hans Spekman niet genoeg
garanties. „Het mag niet afhanke
lijk zijn van de zittende staatssecre
taris of minister hoe deze wet
straks wordt uitgelegd."
De meeste illegalen komen niet
naar Nederland om zich te legalise
ren, blijkt uit vierjarig onderzoek
van docent sociologie Masja van
Meeteren onder Belgische en Ne
derlandse illegalen. „Ze komen
om tijdelijk hier te werken of een
permanent illegaal bestaan op te
bouwen", legt ze uit. „Voor veel il
legalen is het leven hier zelfs on
danks alle restricties toch aantrek
kelijker dan het leven dat ze had
den." Vóór deze groep verandert
de nieuwe wet dus niets. Alleen
de groep die permanent op straat
komt te staan, zal groeien. Nadat
ze zijn uitgeprocedeerd of omdat
ze bij voorbaat al geen asiel meer
aanvragen.
„En daarmee zal ook de overle-
vingscriminaliteit stijgen", vrezen
Van Meeteren en Engbersen.
Want juist dat beetje hoop op een
mogelijke verblijfsvergunning
houdt illegale asielzoekers van het
criminele pad, zegt Van Meeteren,
„Als je die weg afsluit, valt ook die
drempel weg."
Asielaanvragen in Nederland, 1990-2009
52.576
45-217 43.895
29.233
34.443
22.866
14.465
15.275
35.399 J 39.299
21.615
21.208 20.346
13.402
9.782 9.731
1990 91 92 93 94 95 96 97 98 99 2000 01 02 03 04 05 06 07 08 09
32.579
.18.667
13.402
12.350
16.370*
cijfers december 2009 nog niet bekend infographic: crwbron: ind