8| natuurbescherming
Natuurbescherming is mooi, maar in tijden
van economische tegenspoed is brood op
de plank belangrijk. Premier Balkenende
vroeg Europa soepel om te gaan met Natura
2óoo-gebieden. Hij kreeg de deksel op zijn
neus: Nederland is zélf zo streng.
'Aantrekkelijke natuur is
zeker ook voor de
recreatiesector belangrijk'
Voorbeelden van beschern
1
dinsdag 26 januari 2010
Een beetje
minder strer
door Joost Sijtsma
illustratie Jos Diender
Kan het een beetje min
der met de bescher
ming van de natuur?
Dat was de strekking
van een brief van pre
mier Jan Peter Balken
ende aan de voorzitter van de Euro
pese Commissie, Jose Manuel Barro-
so. Balkenende vroeg meer aan
dacht voor de economie, die door
de natuur in de knel komt.
Balkenende richt zich met name op
het Europese natuurbeschermings
programma Natura 2000, waardoor
boeren, vissers en recreatieonderne
mers zich beperkt voelen. De pre
mier schreef Barroso dat onderne
mers hun inkomen dreigen te verlie
zen.
Het hoeft niet minder streng, was
de reactie van Barroso. Binnen Natu
ra 2000 zijn er nog genoeg economi
sche activiteiten mogelijk. En, stelt
Barroso, natuur heeft óók economi
sche waarde.
Balkenende kreeg dus nul op het re
kest. Vandaag wil de Tweede Kamer
weten wat de premier heeft bezield
om, nota bene zonder medeweten
van zijn minister Jacqueline Cramer
van Milieu, Barroso te benaderen.
Wanneer vaststaat dat menselijke ac
tiviteit de natuur in beschermde ge
bieden schade berokkent, moet vol
gens de Europese Commissie wor
den ingegrepen.
Nederland is daar
bij zeer streng: eco
nomische activi
teit is bij voorbaat
verboden, tenzij
wordt aangetoond
dat er géén effect
is op de bescherm
de natuur. Critici vertalen die hou
ding graag in de bekende beeld
spraak: Nederland wil weer het bes
te jongetje van de klas zijn.
Dat stuit op stevige bezwaren van
Land- en Tuinbouw Organisatie Ne
derland (LTO). „Er zijn zo'n 25.000
veehouderijbedrijven in de buurt
van Natura 2000-gebieden. Die zit
ten klem: veranderen of uitbreiden
van het bedrijf is er niet bij," zegt
woordvoerder Gerbrand van 't
Klooster van LTO. „Het zit vast op
het criterium dat de veehouder
moet aantonen dat veranderingen
in zijn bedrijf, bijvoorbeeld een
nieuwe stal of een andere samenstel
ling van de veestapel, geen 'belang
rijke' negatieve gevolgen hebben
voor de natuur. Dat is lastig om te
bepalen: wat is nou 'belangrijk'? De
bewijslast ligt bij de veehouder."
„Het grootste probleem voor de vee
houderij is de ammoniakuitstoot.
Vrijwel alle beschermde gebieden
hebben een bepaalde mate van am-
moniakgevoeligheid. In Nederland
is geen plekje te verzinnen, behalve
op Texel misschien, waar niet meer
stikstof in de lucht zit dan de na
tuur kan hebben. Dat betekent dat
elke toename door een veehouderij
bedrijf slecht is voor de natuur."
Het is goed dat Balkenende zijn
brief heeft geschreven, vindt Van 't
Klooster. Want dat zorgde voor een
antwoord van Barroso waaruit
blijkt dat volgens hem natuur en
economische activiteiten wél samen
kunnen gaan. „Het gaat bij ons voor
al om familiebedrijven die niet
meer kunnen uitbreiden."
Natura 2000 heeft niet alleen gevol
gen voor de landbouw maar ook
voor de recreatie. „De vraag is of bij
voorbeeld fietsen en wandelen een
negatief effect hebben op de natuur
doelstelling voor het gebied", zegt
woordvoerder Ivo Gelsing van Re-
cron, de koepel van recreatieonder
nemers. „Als dat zo is, moeten - vol
gens de Natuurbeschermingswet -
de recreatieve mogelijkheden wor
den beperkt."
Het probleem is dat er nog teveel
onbekend is over effecten van recrea
tie op de natuur. Wanneer een on
dernemer nabij een Natura 2000-ge-
bied nieuwe activiteiten wil ont
plooien, zal hij wel wetenschappe
lijk moeten aantonen dat die geen
negatieve gevolgen hebben voor de
natuur. En dat is een lastige en kost
bare verplichting voor hem."
Volgens Gelsing
moet de overheid
geld vrijmaken
om dat onder
zoek naar de ge
volgen te laten
verrichten. „Aan
trekkelijke natuur
is zeker ook voor
de recreatiesector zeer belangrijk,
maar het recreatieve gebruik van de
beschermde gebieden moet wel ver
zekerd blijven. We willen Natura
2000 niet onderuit halen, maar we
willen dat ecologen in concrete si
tuaties aangeven waar de knelpun
ten liggen en vervolgens bekijken
op welke haalbare manier daar reke
ning mee gehouden kan worden."
Het probleem ligt volgens
LTO-woordvoerder Van 't Klooster
bij de Raad van State die de wet
strikt interpreteert. „Daar komt bij
dat het kabinet risicomijdend met
het probleem omgaat. We zullen
toch de grenzen van de mogelijkhe
den moeten opzoeken. Die indivi
duele bewijsplicht voor onderne
mers, daar moeten we van af. Er
moeten afspraken komen dat er per
saldo niet meer ammoniak en stik
stof in de lucht komt. De individue
le boer moet dat niet worden aange
rekend, daar zijn landelijke afspra
ken voor nodig."
De ortolaan is een bedreigde vogel. Door de aanwijzing van Natura 2000-gebie
den zou'dit vogeltje betere kansen krijgen.
Adder
PLANTEN
Blauwe zeedistel
Daslook
Been breek
Bleek bosvogeltje
Blaasvaren
Breed klokje
Dotterbloem
Gele helmbloem
Groot zeegras
Jeneverbes
Steenbreekvaren
Zwanenbloem
VOGELS
Blauwe kiekendief
Boerenzwaluw
Brilduiker
Gele kwikstaart
Grauwe kiekendie'
Groene specht
Grote karekiet
Grote mantel
meeuw
Grote zilverreiger
Grutto
Huismus
1 Natura 2000-gebieden
infographic: CRW bron: Ministerie van LNV
Blauwe zeedistel
Natura 2000-gebieden
Om de natuur in Europa als
geheel te beschermen en te
ontwikkelen, werken de
lidstaten van de Europese
Unie samen aan
Natura 2000.
De Nederlandse bijdrage
aan dit Europese netwerk
van beschermde
natuurgebieden bestaat
uit 162 gebieden.
N AT IJ B A
