De duiven van Nisse moeten op zoek
Restauratie van toren geeft meeste overlast
Christenunie zet in
op 'vandalismemeter'
i8l
'Kerncentrale
het liefst aan
Europaweg'
Pechtold opent
Isaac Beeckman
Academie
RESTAURATIE Opknapbeurt van vijftiende eeuwse Grote of Mariakerk neemt ongeveer een jaar in beslag; dak van de
„De duivenpoep vreet in de goten. Daardoor ontstaan
gaten en dus lekkages." piet van Westen, kerkrentmeester
www.pzc.nl
donderdag 14 januari 2010
door Raymond de Frel
Van het Dorpsplein in Nis-
se gaat een natuurlijke
rust uit. Het lijkt wel of
de tijd hier niet door
tikt. Met een beetje fantasie zie je
er zo een koopman met paard en
wagen rijden, die met zijn houten
wielen op de straatstenen de stilte
voor even doorbreekt.
Die rustieke sfeer wordt vooral be
paald door de vijftiende eeuwse
Grote of Mariakerk. Het godshuis
is niet alleen statig, het oogt zelfs
een tikkeltje arrogant; 'wat er ook
in Nisse gebeurt, het zal allemaal
wel, maar aan mijn lijf geen polo
naise'.
Onzin, ook de kerk is wat dat be
treft niet heilig. Vandaag (donder
dag) bouwt aannemingsbedrijf
Leenhouts uit Sluis stellingen rond
de eeuwenoude kerk. Eindelijk is
het zover, zucht Piet van Westen,
een van de kerkrentmeesters van
de Protestantse Gemeente Nisse.
„We zijn tien jaar in de slag ge
weest om subsidie binnen te ha
len. Dat moest via de provincie
Zeeland, die een prioriteitenlijst
hanteerde. Na lang wachten ston
den wij bovenaan de lijst, maar
toen veranderde staatssecretaris
Medy van der Laan het systeem.
Het Rijk ging de subsidies zelf rege
len", vertelt Van Westen. „We
vreesden nog langer uitstel, maar
achteraf gezien heeft het gunstig
uitgepakt. We rekenden op een
start in 2011, maar het is dus een
jaar eerder geworden."
Lange tijd was onzeker of de kerk
en de kerktoren in één keer kon
den worden gerestaureerd. De to
ren heeft namelijk een andere eige
naar: de gemeente Borsele. Zij
kreeg eind 2006 al 800.000 euro
subsidie voor de toren, maar het
kerkbestuur kreeg aanvankelijk
nul op het rekest. „Het restauratie
bedrag voor de kerk was namelijk
voor de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg te gering voor een toe
kenning van subsidiegeld. De ge
meente heeft vervolgens gewacht
op de uitslag van onze nieuwe sub
sidieaanvraag. Daarin hebben we
duidelijk gemaakt dat er veel kos-
vervangen, er komen nieuwe go
ten en een bliksembeveiliging en
ook het rotte houtwerk onder de
goten wordt vernieuwd. En min
stens zo belangrijk is dat er een vo
gelwering wordt aangebracht."
Het gaat misschien wat ver om te
zeggen dat de kerk wordt geterrori
seerd door duiven, maar lastpak
ken zijn het in elk geval wel. Van
Westen: „Ze zitten graag op het
dak en voor de ramen en nestelen
in de dakgoten. Dat zorgt voor ver
stoppingen. Om over alle poep
nog maar te zwijgen. Hun uitwerp
selen vreten in de goten. Daardoor
ontstaan gaten en dus lekkages.
Kijk maar eens naar een van de
muren in de kerk. Daar zit een
heel grote vochtplek."
ten kunnen worden bespaard als
zowel de toren als kerk in een keer
worden aangepakt. Met succes, er
is ons 383.000 euro Rijkssubsidie
toegezegd. De protestantse ge
meente hoest zelf ook ongeveer
een ton op, onder meer uit op
brengsten van rommelmarkten."
De muren van de koorkerk wor
den met rust gelaten, de restaura
tie behelst hoofdzakelijk het dak.
„Bij harde wind waaien er vaak
leien af Die belanden af en toe in
de zinken dakgoot. Gevolg: gaten
en dus lekkages. Alle leien worden
Die zal er voorlopig nog wel blij
ven zitten. Een opknapbeurt van
de binnenkant van de kerk is van
latere zorg, al kan Van Westen zo
al een wensenlijstje oplepelen. „Er
zijn uit de katholieke periode een
aantal fraaie muurschilderingen
bewaard gebleven. Die zijn bij een
eerdere opknapbeurt vanachter
pleisterwerk tevoorschijn geko
men. Het is een grote wens om
die schilderingen van Maria-tafere-
len en Christoffel, de beschermhei
lige-van alle reizigers, te restaure
ren."
„De leien op de toren worden vervangen", zegt Leendert van der Gouwe.
De aanrichters van veel schade zitten nu nog vredig op en onder het dak.
door Raymond de Frel
Mensen die ooit zó
trots waren dat ze de
kerktoren van Nisse
hadden beklommen
dat ze hun naam op grote hoogte
achterlieten: helaas. Jullie pen
nenstreken zijn over een aantal
maanden verwijderd.
De leien van de spits van de kerk
toren worden namelijk vanaf mei
allemaal vervangen. Ook het uur
werk wordt vernieuwd. Weersom
standigheden en zout in de stenen
hebben er bovendien voor gezorgd
dat er vierhonderd vierkante me
ter metselwerk moet worden ver
richt. Slechte stenen worden ver
vangen en zo'n twaalfhonderd
vierkante meter van de toren
moet opnieuw worden gevoegd.
„We weten nog niet precies wat de
oorzaak van het hoge zoutgehalte
in de stenen is. Wellicht een com
binatie van de kleisoort en optrek
kend vocht. Feit is dat het zout de
stenen en voegen poreus maakt.
Bij vorst kraken de stenen vaak ka
pot", zegt beleidsmedewerker Mo
numentenzorg Leendert van der
Gouwe van de gemeente Borsele.
Vooral het uitkappen van de voe
gen zal gepaard gaan met stofover-
last voor omwonenden, voorspelt
hij. „We proberen met gaaswerk
het stof zoveel mogelijk tegen te
houden, maar de schone was bui
ten hangen is wellicht niet zo ver
standig", aldus Van der Gouwe.
De toren wordt aangepakt, nadat
het grootste gedeelte van de werk
zaamheden aan het dak van de
koorkerk zijn afgerond. Dat is on
geveer in mei. Er wordt in elk ge
val geprobeerd om het ruimtebe
slag rond de kerk dan te minimali
seren, zodat festiviteiten als het
Schaapscheerdersfeest, de rommel
markt, wielerronde, pastorale en
de Zakloop er geen hinder van
ondervinden. De restauratie van
de toren en kerk, samen goed
voor 1,2 miljoen euro, is eind dit
jaar klaar.
IN ZEELAND
1. Wegen rond kerncentrale dicht
2. SGP: kerken bereikbaar houden
3. Fiiplandse voetballers in zakjes
EN VERDER
Moeten foutparkeerders bij scholen
op de bon? Kijk voor een stelling
over dit onderwerp op www.pzc.nl
THOOLSE TIPS naar tholen@pzc.nl
Zet uw foto in het album<
www.pzc.nl/foto
KAPELLE - Alexander Pechtold
opent woensdag 20 januari om
14.00 uur tijdens een open dag de
Isaac Beeckman Academie in Ka-
pelle. De D66-fractievoorzitter in
de Tweede Kamer zal een toe
spraak houden en ook enkele
proeflessen volgen, kondigt de di
rectie van de nieuwe middelbare
school in Kapelle aan.
De Isaac Beeckman Academie wil
met kleine klassen en veel onder
wijs hetzelfde bieden als een parti
culiere school, zonder de bijko
mende kosten. D66 is warm voor
stander van dergelijk onderwijs.
„Leerlingen krijgen de aandacht
die zij verdienen en docenten
staan met meer plezier voor de
klas", zo stelt Pechtold in een pers
bericht. Aanmelden voor deze
open dag kan overigens niet meer.
Wel kunnen leerlingen en hun
ouders nog op de open dag van 26
januari terecht.
door Lilian Dominicus
KAPELLE - Vandalen moeten, als
het aan de Christenunie in Kapel
le ligt, straks voor de kosten van
de vernielingen opdraaien. Met
een 'vandalisme-meter' wordt bij
gehouden wat de omvang van de
schade is en of het gelukt is de kos
ten te verhalen.
Dat staat in het verkiezingspro
gramma voor de gemeenteraads
verkiezingen van maart 2010. Om
kleine ergernissen te voorkomen,
is de Christenunie verder voor
stander van het behoüd van de
Buitengewone Opsporingsambte
naren (BOA's) in de kernen. Ook
moet de politie goed bereikbaar en
herkenbaar zijn.
Wat financiën betreft moet de be
groting sluitend zijn en structurele
lasten moeten met 'structurele
middelen' worden gedekt.
Maar waar de fractie voornamelijk
veel energie in wil steken, is de so
ciale samenhang in de samenle
ving. De CU denkt dat voor elkaar
te krijgen door buurtfeesten en
-verenigingen te stimuleren. Ook
zou per dorp of wijk minimaal
één ontmoetingspunt moeten ko
men waar inwoners iets kunnen
kopen of regelen. Activiteiten op
initiatief van de burgers moeten
worden ondersteund.
Verder zet de CU onder meer in
op ontmoetingsplaatsen voor
ouders in de wijken, waar ze over
de opvoeding kunnen praten.
De huidige CU-fractievoorzitter
Ria Rijksen heeft zich voor een
tweede termijn beschikbaar ge
steld en is lijsttrekker. Tweede op
de lijst is Pierre Kruizinga en der
de is Janneke Kooman. Deze raads
periode was de CU nog een een
mansfractie.
BORSSELE - Als er een tweede kern
centrale in Borssele wordt ge
bouwd, dan ziet het college van
burgemeester en wethouders die
het liefst aan de Europaweg in het
Sloegebied verrijzen.
„Er is een studie gaande naar twee
locaties: op het terrein van EPZ en
op het haventerrein van Zeeland
Seaports aan de Europaweg", zegt
de Borselse burgemeester Jaap Ge-
lok. „Gezien de omvang en het ja
renlange werk aan de bouw den
ken wij dat aan de Europaweg de
overlast voor de bewoners van
Borssele het minst is." De voor
keur hoeft het plan voor de Wes-
terschelde Container Terminal vol
gens Gelok niet te bijten. „Het is
onzin dat het niet allebei kan. Met
goed pas- en meetwerk kan het."
