io publieke omroep
hhhh
j
BBC als lichtend
voorbeeld?
Voor elk wat wils
'Laten we nu juist blij zijn met die
pluriformiteit in omroepland'
woensdag 6 januari 2010
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
Niet zelden wordt naar 'grote broer'
BBC gewezen, als dé ideale publieke om
roep. Ze staat bekend als neutraal,
groot, met mooie producties, gedegen
nieuwsvoorziening en, ook niet onbe
langrijk, zonder reclames tussendoor.
Ja, nogal makkelijk, vindt mediahistori-
cus Huub Wijfjes. Als in Nederland het
zelfde budget beschikbaar zou zijn, had
den wij dat ook gekund. In Groot-Brit-
tannië wordt veel meer geld besteed
aan de publieke omroep. Ze kennen er
nog het kijk- en luistergeld, 220 euro
per huishouden. Bovendien heeft de
BBC het voordeel dat ze producten uit
stekend kunnen verkopen. Een goede
dramaserie verdient zichzelf terug,
doordat het (mede vanwege de taal) we
reldwijd verkocht kan worden. „Wat
moeten wij met onze serie over Annie
M.G. Schmidt? Kwalitatief een hoog
staand product. Maar onverkoopbaar in
het buitenland."
Ook bij de veelgeprezen neutraliteit
van de BBC wil Wijfjes een kantteke
ning maken. „Dat klinkt wel mooi,
maar in de praktijk wordt het als erg
knellend ervaren. Om die neutraliteit te
waarborgen moeten bij politieke debat
ten bijvoorbeeld altijd allerlei verschil
lende mensen komen opdraven om aan
het woord te kunnen laten. Bovendien
is de BBC wel groot, maar daardoor ook
erg log."
Maar liefst 23 grote en kleine landelijke
omroepen telt het publieke bestel in Ne
derland. Katholieken, joden, moslims, hu
manisten, socialisten, protestanten, 'alge
menen'; ze kunnen allemaal via Hilver
sum hun eigen geluid laten horen.
Dit bestel, dat zijn gelijke niet kent in de
wereld, is zo'n honderd jaar geleden ont
staan, toen de Nederlandse samenleving
strikt was ingedeeld in een katholieke,
protestantse, socialistische en liberale
zuil. Dit in tegenstelling tot andere lan
den, die veelal kozen voor één nationale
omroep.
De radio- en tv-programma's van de om
roepverenigingen hebben als belangrijk
ste doel de eigen achterban te behouden
en te vergroten door haar te informeren.
Dat verandert vanaf 1967, met de toetre
ding van de TROS tot het bestel.
Dat is mogelijk dankzij een nieuwe me
diawet. Vanaf nu bepaalt het aantal leden
de hoeveelheid zendtijd van een omroep,
met uitzondering van zenders van kerk
genootschappen en geestelijke stromin
gen. De TROS heeft geen ideologische ve
ren, maar wil allereerst luisteraars en kij
kers vermaken. De aanhang van de jonge
ling stijgt tot grote hoogten. De andere
omroepen besluiten daarop ook meer
amusement te gaan brengen.
De 'vertrossing' zet in de jaren negentig
door met de komst van de commerciële
zenders. Hoge kijkcijfers zijn het devies,
wat breedgedragen tv vereist. Ondertus
sen wordt de drempel voor nieuwe pu
blieke omroepen verlaagd, waarvan als
eerste BNN profiteert. Later doen oude-
renomroep Max en (kortstondig) Llink
hun intrede. Per 1 september zullen Pow-
Ned en WNL tot het bestel toetreden.
Kastj e kij ken
wanneer j e wilt
#LG
1 'M f
