cultuur 127
Rik Mol vereerd met cultuurprijs
zijn
De goedkoopste autoverzekering BenZeker
van Nederland? BenZeker.nl vergelijkt en helpt u op weg!
Toneel moet ook weer niet té echt
maandag 21 december 2009
Bi H8BHHBMIM
zijn ondoorgrondelijke darmen spijsverteert
tot er onfrisse macht overblijft? Is dat de
(grote) boodschap? Wie het niet precies
weet, bevindt zich in goed gezelschap. Ook
Arthur Miller (die van De dood van een koop
manvond het stuk onduidelijk en heeft
het daarom ooit bewerkt.
Dat waren nog eens tijden, toen, in 1882.
Het impressionisme beschimpt, het toneel
gecensureerd. Ibsen werd in zijn vaderland
miskend, en moest in Duitsland in het ge
niep triomferen. Zijn werk kon pas vanaf
1889 in Berlijn op de 'Freie Bühne' (een be
sloten vereniging) gespeeld worden. De ge
moederen liepen op, en dat zoiets vandaag
de dag niet meer gebeurt, is de keerzijde
van al de vrijheid die wij wel hebben. Gene
reert vrijheid onverschilligheid? Arie de Mol
heeft zelf niet gekozen, en hij plaatst ons
evenmin voor de keuze. Er zitten in Ibsens
werk heel veel tijdgebonden elementen. Die
heeft hij gelukkig - heel inventief en ook
creatief - weggepoetst. Er zit in dat werk
ook iets tijdloos. Hier: de vraag naar wat te
doen als een compromis niet mogelijk is.
Als die vraag al wordt gehoord, dan wordt
er door Toneelgroep Maastricht in ieder ge
val niet lang gezocht naar het antwoord.
Deze week
is meestal het dieptepunt van het lopende
seizoen, zeker hier in Zeeland. Veel verder
dan een kerstshow en wat samenzang ko
men we meestal niet. Binnenklauterende
kerstmannen en duizenden lichtjes langs
dakgoten, raampartijen en in winterse voor
tuinen bevestigen een voor mij onbegrijpe
lijke hang naar het cliché. Ik moet even afha
ken. Binnenskamers wordt natuurlijk wel
gerepeteerd. Ik ga verslag doen van één zo'n
proces, verslag van de laatste weken vóór
een echte ouderwetse première, zonder
try-out.
door Rolf Bosboom
GOES - Jazztrompettist Rik Mol
(25) heeft al veel prestigieuze prij
zen in ontvangst mogen nemen.
Toch beschouwde hij het zaterdag
als een grote eer om de Culturele
Prijs Goes aan de prijzenkast te
kunnen toevoegen. „Ik vind altijd
het belangrijkste wat mijn directe
omgeving ervan vindt. En ik kom
hier vandaan, ben hier geboren,
heb hier op school gezeten, hier ge
studeerd. Daarom is het onwijs bij
zonder voor mij dat ik deze prijs
heb gekregen."
De prijs wordt om de twee jaar uit
gereikt aan mensen uit de gemeen
te Goes met bijzondere culturele
verdiensten. Deze keer waren er
dertien kandidaten voorgedragen,
maar voor de jury was de keuze
niet moeilijk. „Rik stak met kop
en schouders boven de rest uit",
zei Marlize Laport, jurylid en voor
zitter van de Culturele Raad Goes,
bij de prijsuitreiking in 't Beest.
Mol kreeg daar een speciaal ver
vaardigd, imposant kunstwerk van
Wim Bakker overhandigd. In het
juryrapport wordt de muzikant
Rik Mol gaf, nadat hij de prijs in ontvangst had genomen, een kort concert
met zijn nieuwe band. foto Willem Mieras
omschreven als een 'toptalent'.
„Zijn muziek kenmerkt zich door
de veelzijdigheid en het toepassen
van crossovers met hiphop, house,
funk et cetera. Dit wordt door ve
len, jong en oud, gewaardeerd.
Door zijn muziek levert hij een be
langrijke aan het culturele kli
maat."
Dat laatste moet vooral ook natio
naal én internationaal worden op
gevat. Veelzeggend is dat de prijs,
die al in het voorjaar werd toege
kend, nu pas kon worden uitge
reikt vanwege Mols overvolle agen
da. Zo heeft hij net een intensieve
tournee door Zuid-Amerika achter
de rug.
Mol werd in 't Beest toegesproken
door Jan Hut, regiodirecteur van
de Zeeuwse Muziekschool, waar
hij zijn eerste lessen volgde. Hut
heeft diens muzikale prestaties na
dien met bewondering gevolgd.
„Rik heeft zich onderscheiden in
de jazz op een wijze die daar ook
echt iets aan heeft toegevoegd."
De trompettist bracht enkele jaren
geleden zijn eerste eigen album
uit: What's on tonight?! Binnen
kort verschijnt de opvolger. De lan
cering ervan gaat gepaard met een
tournee met zijn nieuwe band,
met onder anderen Hammond-vir
tuoos Sven Figee en drummer Os
car Kraal (Anouk). Na de prijsuit
reiking trad Mol daar zaterdag
voor het eerst mee op.
O Video van de prijsuitreiking en
het optreden op www.pzc.nl.
GOES
Merral, Anubis en de wraak van Arhus:
12.00, 14.00,16.00 en 19.00 uur; Avatar:
12.30, 15.30, 18.30 en 21.30 uur; It's
complicated: 19.15 en 21.45 uur; Komt
een vrouw bij de dokter: 19.00 en 20.45
uur; The twilight saga, new moon: 21.00
uur; Alvind en de Chipmunks: 12.00,
14.15 en 16.30 uur; Plop en de kabouter
baby: 11.30 en 13.30 uur;
TERNEUZEN
View, De hel van '63: 15.45 en 20.15
uur; Avatar: 13.30,16.30 en 20.00 uur;
Terug naar de kust: 18.30 uur; Komt een
vrouw bij de dokter: 20.30 uur; The twi
light saga, new moon: 20.45 uur; Alvin en
de Chipmunks: 14.00 en 16.15 uur; Anu
bis en de wraak van Arghus: 13.45 en
16.00 uur; Plop en de kabouterbaby:
14.00 uur;
VLISSINGEN
CineCity, Avatar: 12.00, 15.15, 18.45 en
22.00 uur; Brothers: 19.30 uur; De hel
van '63: 11.00, 14.00, 16.30,19.30 en
22.00 uur; 2012: 21.30 uur; A Christmas
carol: 14.45, 17.00 en 19.15 uur; Alvin ne
de Chipmunks: 11.00, 13.45 en 16.15
uur; Anubis en de wraak van Araghus:
11.00, 14.00 en 16.15 en 19.00 uur; Art
hur en de wraak van Malthazard(nl):
11.00 en 13.00 uur; Hachi: 13.45 en
16.15 uur; Kabouter Plop en de kabouter
baby: 11.00, 12.30 en 15.00 uur; Komt
een vrouw bij de dokter: 16.30, 19.15 en
21.45 uur; Law abiding citizen: 22.00 uur;
Paranormal activity: 22.00 uur; Terug naar
de kust: 21.30 uur; The twilight saga, new
moon: 19.00 uur; Up (nl): 10.45 en 12.45
uur.
door Willem Nijssen
Het vooruitzicht van een toneel
stuk over 'een genadeloze wereld
waarin financiële belangen de
dienst uitmaken' maakte mij
moe en lusteloos. Dat meldde ik vorige
week. Dat was ook zo, en soms is het wel
eens verstandig om naar je lichaam te luiste
ren. Want dat levert altijd wel een verras
send inzicht op.
Hoewel... Inzicht? Opleveren? Eerder herin
nert het aan iets. Maakt het iets wakker wat
je eigenlijk toch al wist. Namelijk, dat toneel
ook weer niet té echt moet zijn. Wie mid
den in een beurscrisis zit, loopt meestal niet
al te warm voor zo'n gewetenloze toneelwe
reld vol financiële belangen. Dat komt te
dichtbij; toneel moet een beetje afstand hou
den. Ik herinner mij naturalistische voorstel
lingen van Een vijand van het volk (uit 1882),
met zwaar tafelende en hevig redetwisten
de mannen in donkere vertrekken, en écht,
naar zoiets keek ik deze keer bepaald niet
uit.
Het was alsof regisseur Arie de Mol gedach
ten kon lezen. Hij heeft dat donkerbruine
plaatje volledig overgeschilderd. Strakke ijle
lijnen, felle kleurige vlakken, moderne pop.
Anekdotische personages, hilarische mo
menten, lachwekkende situaties. Ibsen zelf
twijfelde nog („Ik aarzel nog steeds of ik het
een komedie of een drama moet noemen",
schreef hij aan zijn uitgever). Maar Toneel
groep Maastricht weet het zeker: dit moet
gebracht worden als een komedie. Humor
creëert de afstand tussen een al te alledaag
se (en niet zo leuke) werkelijkheid en het
beeld dat we daarvan willen krijgen.
Een klein provinciestadje heeft veel te dan
ken aan een onlangs geopend kuurbad. Dok
ter Stokman is er de geneesheer-directeur.
Hij ontdekt dat het bronwater verontreinigd
is en dat het de gezondheid van de badgas
ten bedreigt. Dat moet geopenbaard en bij
slap bestuur aangeklaagd worden. De vrije
onafhankelijke pers en de 'compacte meer
derheid' vinden dat ook. Maar als blijkt dat
zijn ontdekking rampzalige gevolgen heeft
voor de plaatselijke economie, keert héél de
gemeenschap zich tegen de dokter. En be
paald niet vriendelijk.
Een zuiver geweten, dat niet wil wijken
voor de aandrang om het met de waarheid
niet zo nauw te nemen. Ik neem aan dat we
dat eigenlijk moeten waarderen in de man.
En toch is de dokter niet de held van het
stuk.
Er zijn trouwens in heel het stuk geen hel
den. De meesten zijn lafaards. ...En ééntje is
er stom... is dat de strekking? Of er getuige
van zijn, hoe gemakkelijk de pers de feiten
vergeet en liever achter de publieke opinie
aanloopt. Draait het daar allemaal om? Dat
de politiek gulzig idealen verslindt en in
Scène uit Ibsens Een vijand van het volk, door Toneelgroep Maastricht.
