Weet je hoe wij
onszelf noemen?
De die hards!
spectrum 4
i mei
15 mei
Zaterdag 19 december 2009
(vervolg van pagina..
Nieuwe bewoners wordt gevraagd of ze kennis
willen maken met de geestelijk verzorgster. Bij
het hospice is dat humaniste Eveline Blanckaert.
Het overgrote deel van de bewoners kiest daar
voor. „Vaak kom ik het geloof in of dé hoop op
een leven na de dood tegen. Maar wat ik nog
meer tegenkom, bij alle levensoriëntaties, is twij
fel. Een klein deel meent zeker te weten dat er na
de dood niets is." Soms komen ze voor antwoor
den. „Ik geef dat terug. 'Wat denkt u zelf?' Ik wil
mensen mijn waarheid niet opleggen."
Ze vermoedt dat uiteindelijk alles losgelaten
moet worden. Twijfel, hoop. „Maar kun je daar
ooit los van komen? Ik ben nog nooit zo ver ge
weest, als mens."
Helemaal aangekleed zit Ad in een stoel bij het
raam, breed glimlachend. Hij klinkt niet meer
vermoeid, hij heeft geen pijn meer. De tabletjes
die de dokter hem heeft voorgeschreven hebben
de tumor in zijn hoofd doen slinken. En daar
mee zijn ook de verlammingsverschijnselen ver
dwenen. „Kijk", zegt hij, en beweegt zijn vingers.
„Morgen gaan ze een mri-scan doen, om te kij
ken waar de tumoren precies zitten. Hopelijk is
het een grote, daar kunnen ze wat mee." Over
een week komt de uitslag van de mri-scan. Een
week. Daarin kan veel gebeuren.
Annemarie de Koster werkt sinds drie jaar in het
hospice. „Het is een voorrecht hier te mogen wer
ken, omdat alles wat ik hier doe, een meerwaar
de heeft. Van een kopje koffie voor een dochter
tot de lichamelijke zorg. Mensen zijn heel echt
hier, familie is heel echt. Alles wat onbelangrijk
is, valt hier weg. Tijd is niet meer belangrijk. Hier
heeft tijd een ander perspectief gekregen, je hebt
tijd om er voor de mensen te zijn."
De drempel om iemand naar een hospice te
brengen, is hoog. „Het is zo duidelijk waar het
hier om draait: het laatste stukje. Maar dat maakt
het ook makkelijker. Je hoeft er niet meer om
heen te draaien."
Iedereen wil het liefste thuis sterven, denkt Anne
marie. „Het ligt er natuurlijk wel heel erg aan of
dat mogelijk is, wat voor medische zorg je nodig
hebt en niet te vergeten of je mensen om je heen
hebt op wie je een beroep kunt doen. Die moe
ten het wel aankunnen. Als je elke nacht een
paar keer je bed uit moet, gaat vermoeidheid een
grote rol spelen. Maar als vader of moeder heeft
gezegd heel graag thuis te willen sterven, is het
heel moeilijk anders te beslissen. Dan komen er
schuldgevoelens. Heel vaak zie je, als die drempel
eenmaal genomen is, opluchting. Kinderen en
partners kunnen weer gewoon zoon, dochter,
echtgenoot zijn in plaats van zorger, regelaar, or
ganisator. En er is waardering voor wat wij de pa
tiënt bieden: rust, veiligheid."
Ad, met kleinkinderen Jack en Jill, aan tafel met Liesbeth. „Je hebt elkaar nodig."
cd-speler. Er is een computer in de huiskamer en
een laptop voor wie op zijn kamer wil compute
ren. De kamers zijn ruim, met eigen badkamers.
Bezoek is altijd welkom - ook 's nachts - en kan
blijven logeren op de kamer zelf of in een aparte
logeerkamer. De tuin is rolstoeltoegankelijk en
met windschermen wordt gezorgd dat de bewo
ners altijd uit de wind en de zon kunnen zitten.
En dan zijn er nog de kleine dingen: de verse
bloemen, het schaaltje met koekjes op tafel, de
hand op de arm.
Iedere bewoner heeft zijn eigen kamer, privacy is
een eerste gebod. Maar er is ook veel contact. Dat
begint 's morgens met het ontbijtje op bed of in
de woonkamer, eventueel ondersteuning tijdens
het douchen of wassen. Verpleegkundige Anne
marie: „Tijdens die zorgmomenten komen vaak
dingen los. In dat laatste stukje van een mensen
leven draait het ook om verwerking. Emoties spe
len een belangrijke rol. Dat stukje geestelijke zorg
neem je vanzelf mee. Je staat daar aan het bed
niet alleen die pijn te bestrijden of die wonden te
verzorgen."
overbelaste familie. Maar ook het hospice kan
van het ene op het andere moment 'vol' zijn: alle
vijf de kamers bezet. Dan loopt er opeens zo
maar een man of tien familie en vrienden van be
woners rond, verspreid over de kamers, de huis
kamer en de tuin.
De zorg is hier high care: dat wil zeggen dat er 24
uur per dag zeer persoonlijke en specialistische 8 mei
verpleegkundige hulp is. „Wij zijn hier helemaal
ingericht op zieke mensen. Sinds kort hebben we
een speciale badkamer. Je kunt met behulp van
de tillift in bad gaan. Er is ook een douchebran
card. We kunnen er kaarsjes branden, er zijn
extra grote badhanddoeken, we kunnen een
lichaamsmassage geven", zegt de verpleegkundi-
Ad komt zelf de deur opendoen. Nog wel met
een looprek, voor de zekerheid. De pilletjes heb
ben hun werk gedaan, vier bestralingen deden de
rest. „Alle lichaamsfuncties werken weer!"
Voor wie dat wenst, komen pedicure, kapper en
manicure aan huis. Er is op elke kamer tv, een
Het gebeurt wel vaker dat bewoners door de rust
en de aandacht helemaal opbloeien. In het zie
kenhuis is het vaak veel onrustiger, thuis is de si
tuatie ook niet altijd ideaal, met overbezorgde of
De onvoorspelbaarheid van het leven verbijstert
hem. Hij heeft weer lichtjes in zijn ogen, iets
kwieks gekregen. Het laatste zonlicht strijkt over
het terras, een thermometer wijst 24 graden aan.
De lente is prachtig en Ad leeft niet meer van mi
nuut tot minuut maar van belangrijke datum
naar datum. „De dokter heeft gezegd, we gaan
nog even kijken hoe het gaat met dat pilletje.
Een dag of veertien, om te kijken of er ook bij
werkingen zijn. En op 10 juni heb ik een afspraak
met de longarts. Die zei: misschien kun je wel
weer chemo hebben, want je bent zó aange
sterkt." Dat is zo. Het hospice heeft hem goed ge
daan, hoe gek het ook klinkt. De kilo's vliegen er
aan, de kleinkinderen zijn blij: „Ze zeggen: opa,
we kunnen weer aan je trekken! Ik ben niet
meer zo breekbaar."
Om 12 uur doet verpleegkundige Sophie de medi
cijnronde, vrijwilligster Ria zet nieuwe bloemen
neer. „Ik zag vanmorgen dat ze niet mooi meer
waren. Dat mag niet."
En iedereen krijgt zijn eigen warme maaltijd, aan
gepast aan het eigen dieet. Vóór het uitdelen,
gaat Ria alle kamers af, om te informeren naar de
wensen. Dat kan ook een boterham zijn, en dan
