oud
uitvinding
Nooit te
voor een
Eén conclusie durft Marcel Grauls
wel te trekken na zijn expeditie
in de wereld van uitvindingen
en de mensen achter die vond
sten: „Uitvinders hebben een
geestelijke instelling die noch aan leeftijd,
noch aan intelligentie gekoppeld is. Het
zijn avonturiers, altijd op zoek naar iets
nieuws. Die zoektocht geeft voldoening.
Ze genieten ervan iets te verbeteren."
Marcel Grauls uit het Belgische Diepen
beek, in het dagelijks leven projectmana
ger bij de krant Het Belang van Limburg,
raakte vooral gefascineerd door wat hij
'het wordingsproces' van de uitvinding
noemt. Vaak hangt dat nauw samen met
de manier waarop de bedenker leefde,
waar hij werkte of waaraan hij zich erger
de.
ii spectrum
Ooit geweten dat de gehate flitspaal een Nederlandse uitvinding is? Of dat de
babybuggy ontworpen is door een opa die zich ergerde aan de loodzware en
stroef lopende kinderwagen van zijn kleinkind? In Gewoon Geniaal portretteert
Marcel Grauls honderd uitvinders.
Zaterdag 5 december 2009
foto Luc Daelemans
Marcel Grauls.
door Henk Schroen en Koen Snoekx
Een mooi voorbeeld van dat laatste uit
Grauls' boek Gewoon Geniaal: de flitspaal
werd geboren in Overijssel, in het dorpje
Balkbrug. Daar maakte de plaatselijke dien
der er in de na-oorlogse jaren van de vori
ge eeuw een hobby van de snelheid te me
ten met een stopwatch en een paaltje too
Voor zijn boek heeft Marcel Grauls zich
verdiept in de verhalen achter talloze uit
vindingen en hun bedenkers. Van aardap
pelchips, condooms, de mp3, chemothera
pie, tupperware, de kroonkurk tot de af
standsbediening of zapper. Die laatste is
overigens uitgevonden door Robert Adler.
Diezelfde Adler vroeg op zijn 93e, een paar
weken voor zijn dood, nog patent aan
voor een aanpassing van het touchscreen.
Marcel Grauls heeft gelijk: uitvinders heb
ben een geestelijke drive die niet aan leef
tijd is gebonden.
Marcel Grauls - Gewoon geniaal. Hoe 100 uitvin
ders op een schitterend idee kwamen. Uitgeverij
Van Halewick, 367 pagina's, rijk geïllustreerd.
Prijs: 22,50. euro.
www.marcelgrauls.be
reageren?
spectrum@wegener.nl
meter verderop. De internationaal beken
de rallycoureur Maus Gatsonides woonde
in de buurt en werd met regelmaat op de
bon geslingerd. De coureur ergerde zich er
gruwelijk aan en twijfelde aan de uitkom
sten.
Hij mat de afstand op en stelde vast dat
die agent geen too, maar slechts 88 meter
als controletraject had uitgezet. Als rallyrij
der was Gatsonides ook altijd boos over de
gebrekkige tijdregistraties tijdens wedstrij
den. Vanuit die ergernis ontwikkelde de
rallyrijder een systeem met
twee slangetjes die op een
afstand over de weg wer
den gelegd en gekoppeld
waren aan twee stop
watches. Door de luchtver
plaatsing in die slangetjes
zetten de automobilisten
de tijdmeting zélf in wer
king. Maus Gatsonides start
te in 1958 een eigen bedrijf,
gespecialiseerd in snelheids
meters. Zijn producten wor
den nog altijd wereldwijd
verkocht Waarmee de flitspaal is uitgevon
den door een man die vooral bekend werd
als hardrijder.
Van dit soort voorbeelden heeft Marcel
Grauls er honderd in kaart gebracht in Ge
woon geniaal. Zoals de uitvinding van de
babybuggy door Owen Finlay MacLaren,
die decennialang werkte op de ontwerpaf
deling van de Britse luchtmacht en daar
zijn handtekening op het ontwerp van de
Spitfire zette. Na zijn pensionering
ergerde opa MacLaren zich aan de zware
en stroeve kinderwagen
van zijn kleinkind. Het
bloed kroop waar het niet
gaan kon. Zijn kennis van
landingsgestellen gebruikte
MacLaren bij het ontwer
pen van een inklapbare kin
derwagen. De babybuggy
werd een gigantisch succes.
Tien jaar later had MacLa
ren, met hulp van 20 vrou
wen uit zijn dorp, 600.000
van deze buggy's geprodu
ceerd.
Rallycoureur Maus Gatsoni
des stond aan de wieg van
de flitspaal.
