n 1
Argentijnse roofbaby's
worden opnieuw geboren
7 spectrum
'Ik zit in een
achtbaan van emoties'
mm
Zaterdag 5 december 2009
Maria Eugenia Sampailo Barragan laat foto's zien van haar echte ouders, Leonardo Ruben
Sampallo (links) en Mirta Mable Barragan (rechts). foto's Martin Zabala, DyN/AP/GPD
Maandag 2 november begon
als 'een dag zoals vele in
mijn leven', zou Jorge Mar-
quez later zeggen. De ther
mometer in Buenos Aires
wees een aangename 25 graden aan. Men
besprak het voetbal van het weekeinde en
toen ging de telefoon. Of hij naar het kan
toor van de Conadi (nationale commissie
voor het recht op identiteit) wilde komen.
Drie uur later bleek Marquez ineens Mar
tin Amarillo Molfino te zijn, had hij drie
oudere broers en voelde het 'alsof hij op
nieuw was geboren'.
Als Estella de Carlotto een dag later uitlegt
hoe deze verwarrende geschiedenis tot
stand is gekomen, straalt de 79-jarige presi
dente van de 'Oma's van Plaza de Mayo'
van vreugde. In haar kantoor vertelt ze
over de zoektocht van Marquez, die er
sinds zijn 15e aan twijfelde of hij was wie
zijn 'ouders' zeiden dat hij was. Daarna ver
telt ze over een andere zoektocht, die van
de families Amarillo en Molfino. Marcela
Amarillo en haar vriend Guillermo Molfi
no werden in 1979 gevangen genomen en
daarna nooit meer gezien.
De twee zoektochten grepen ineens in el
kaar toen bij de 'Oma's' een anonieme tip
binnenkwam: Marcela Amarillo zou in ge
vangenschap een kind hebben gebaard. De
tip leidde tot bloedmonsters, DNA-analy-
ses, telefoontjes. En tot een maandag zoals
)orge Marquez het nooit meer zal meema
ken: op 29-jarige leeftijd hoorde hij dat
zijn werkelijke naam Martin Amarillo Mol
fino is.
Regelmatig kent Argentinië dit soort tafere
len: jonge volwassenen van eind 20 die
voor het eerst hun biologische familie ont
moeten. Het is één van de meest zichtbare
erfenissen van de militaire dictatuur uit de
periode 1976-1983.
Tijdens het 'Proces van Nationale Reorga
nisatie' dat de militairen uitvoerden, ver
dwenen niet alleen tussen de 9.000 en
30.000 Argentijnen, ook werden zo'n
500 baby's illegaal ter adoptie aangeboden.
Of'geroofd', zoals de 'Oma's' zeggen.
De meeste van deze kinderen kwamen ter
wereld in clandestiene gevangenissen.
Hun moeders werden daarna vermoord,
de baby's gingen, inclusief vervalste ge
boorteakten, naar kinderloze echtparen.
Deze mensen, vaak politieagenten of mili
tairen, moesten hen opvoeden volgens de
christelijk-patriottische idealen van het re
gime.
Al vanaf 1977 zijn de 'Oma's van het Plazo
de Mayo' op zoek naar deze 'levende ver
misten'. Wat begon met de zoektocht naar
eigen kleinkinderen, evolueerde tot een
zoektocht naar alle kleinkinderen. Met ge
documenteerde verdwijningen, getuigen
verklaringen over gebeurtenissen in de
clandestiene gevangenissen en DNA-analy-
ses in de hand, speuren ze naar mensen
die mogelijk een andere identiteit hebben
gekregen. In 1979 vonden de 'Oma's' in
Chili de eerste twee 'geroofde' kleinkinde
ren terug. Dertig jaar later is Martin Amaril
lo Molfino de 98e die zijn identiteit terug
krijgt. Uit zelfbescherming is hij niet bij de
persconferentie waar zijn 'vondst' bekend
wordt gemaakt. Tussen alle familieleden
- samengeperst achter een grote tafel, wat
onwennig kijkend
naar de zes came
raploegen en talloze
journalisten - staan
wel diens broers Igna-
cio (30), Joaquin (32)
en Mauricio (34). „Hij
heeft het stokje van
me overgenomen", zegt Ignacio met glim
mende ogen over het feit dat hij sinds 24
uur niet meer de jongste in de familie is.
Alleen de krant 'Pagina t2' krijgt zijn broer
tje te spreken. „Ik zit in een achtbaan van
emoties", vertelt Martin Amarillo. „Woe
de, desoriëntatie, er niets van begrijpen,
veel vragen. De eerste nacht kon ik niet sla
pen, de tweede was een hel."
Een gebruikelijke reactie, weet Alicia Lo
Glüdice. Ze is het hoofd van het team psy
chologen van de 'Oma's' dat teruggevon
den kleinkinderen behandelt. „Meestal
hebben ze drie vragen: waarom moet mij
dit overkomen, waarom hebben mijn
ouders tegen me gelogen en hoe verwerk
je het verlies van je biologische ouders als
je ze nooit hebt gekend?"
Maar geen verhaal is hetzelfde, benadrukt
Lo Glüdice. Dat blijkt ook uit het boek Te
rug naar Huis. Daarin tekende Analia Ar-
gento tien levensverhalen op van terugge
vonden kleinkinderen. De belangrijkste va
rianten, volgens Argento: zij die door de
'Oma's' worden geconfronteerd met een
zo goed als afgerond onderzoek, zij die van
hun ouders te horen krijgen dat ze geadop
teerd zijn en zich bij de 'Oma's' melden en
zij die vermoeden Hat er iets niet in de
haak is en zelf op onderzoek uitgaan.
Dat laatste gold voor Martin Amarillo. Zijn
'moeder' was 50 toen hij werd geboren,
zijn vader was inlichtingenofficier in het
leger. Op zijn geboorteakte stond 'Campo
de Mayo', een beruchte, clandestiene ge
vangenis van het regime. Amarillo meldde
zich in 2007 bij de 'Oma's' om een zoek
tocht te beginnen.
Ondanks het zwijgen over zijn 'adoptie'
was Amarillo's eerste reactie dat hij zijn
moeder nog steeds beschouwt als 'de moe
der in mijn hart'. Over zijn al lang geleden
overleden 'vader' zegt hij: „Als ik boos
ben, is dat op hem, degene die mij gevan
gen heeft genomen."
Nu hij is teruggevonden, treedt een mecha-
nisme in werking dat veel kleinkinderen
als pijnlijk ervaren. Nu uit DNA-analyse
het bewijs is geleverd dat de vrouw die
Amarillo opvoedde niet zijn moeder is en
dat zijn geboorteakte werd vervalst, begint
de Argentijnse justitie een zaak tegen haar
wegens 'toe-eigening van kinderen'. De
strafeis varieert van 5 tot 25 jaar.
Argento beschrijft in haar boek hoe de
meeste kinderen hun opvoeders trouw op
zoeken in de gevangenis, terwijl het con
tact met de biologische familie lang niet al
tijd voorspoedig verloopt. „Daar gaat de
discussie altijd over", zegt Argento. „Kun
je liefde blijven voelen voor degenen die je
hebben opgevoed, maar je al die tijd heb
ben voorgelogen?"
De naam Jorge Marquez is gefingeerd omdat
de 'Oma's' de identiteit van teruggevonden
kleinkinderen geheim houden.
reageren?
spectrum@wegener.nl
Omstreden wet moet
terugvinden kinderen
gemakkelijker maken
Argentinië heeft vorige week
een omstreden wet aangeno
men, die het terugvinden van
verdwenen kleinkinderen gemak
kelijker moet maken. Indien een
rechter vermoedt dat iemand il
legaal geadopteerd is, kan deze
persoon gedwongen worden
DNA af te staan.
Het wetsvoorstel kwam van par
lementslid Victoria Donda. Zij
werd opgevoed door Antonio
Azic, één van de beruchtste mar
telaars in de clandestiene gevan
genis Esma. Op 29-jarige leeftijd
kwam ze er achter dat hij niet
haar biologische vader was.
Omdat het laten analyseren van
het DNA gelijk kan staan aan het
beginnen van een strafrechterlij
ke procedure tegen hun opvoe
ders - hun lichaam is het 'bewijs
materiaal' voor het delict van
toe-eigening - leidt de beslis
sing daartoe vaak tot hoofdbre
kens bij de kleinkinderen.
Donda: „Veel mensen die zich
voor de wet hebben uitgespro
ken, hebben dat zelf meege
maakt. Met deze wet halen we
de keuze weg bij de kleinkinde
ren, zodat ze zich niet langer
schuldig hoeven te voelen."
Bij haar duurde het acht maan
den voordat ze zich ertoe kon
zetten de DNA-analyse te laten
uitvoeren, die zou leiden tot de
procedure tegen de vrouw die
haar had opgevoed. Azic zat
toen al vast wegens ernstige
mensenrechtenschendingen.
De Argentijnse oppositie meent
dat met de wet 'mensenrechten
schendingen opgelost worden
door mensenrechten te schen
den' en dat elke persoon zelf
moet mogen beslissen de
DNA-analyse die zijn werkelijke
identiteit kan blootleggen, te
ondergaan.
Maria Eugenia Sampallo Barraga (links) in gesprek met Estella de Carlotto (rechts),
dente van de 'Oma's van Plaza de Mayo'.
de presi-
