spectrum 6
Eland
<nni
s
Tijdens de laatste militaire dictatuur in Argentinië
(1976-1983) gaven de machthebbers baby's van
vermoorde gevangenen aan kinderloze echtparen.
Van bijna honderd van deze kinderen is inmiddels
de werkelijke identiteit achterhaald. „Het
voelde alsof ik opnieuw werd geboren."
Zaterdag 5 december 2009
JL n
STANDPLAATS
door
Windy Kester
adaa... een lekkere verse elandbief
stuk. Vorige week door onze buur
man geschoten." Trots presenteer ik
bezoekende familieleden de avondmaaltijd.
Ervan overtuigd dat 'zelf geschoten' een
kwaliteitsstempel is. Aan de wit wegtrekken
de gezichten en beleefde kleine hapjes te
zien, maakt onze jagende buurman inder
daad indruk op de Nederlanders.
Sinds we verhuisd zijn naar het Noorse plat
teland, komt niet al ons eten meer uit de su
permarkt We zijn selfsupporting wat be
treft aardappels, boerenkool, courgettes,
pruimen, appels en kersen. Paddenstoelen,
bosbessen en frambozen komen uit eigen
bos.
En de buurman komt dus wel eens
langs met een doosje biefstuk, rollade
en gehakt van de eland. Want alleen
krijgt hij die honderden kilo's natuur
lijk niet weggekauwd.
De koning van het woud is met een
melancholische glimlach rond zijn
bek, grote gewei en die trouwe ogen
de mascotte van Scandinavië. De
'Eland in zonsondergang' hangt aan
veel muren als een lokale variant op
het kitscherige schilderij 'Zigeuner
meisje met de traan'.
Het logge, hertachtige creatuur
roept emoties op. Zo was Lille-
hammer onlangs in de ban
van een moedereland die
zich samen nfet haar twee
kalfjes regelmatig in de be
bouwde kom liet zien. Voor
standers van deze 'stads-
elanden' zagen een toeris
tische attractie met een ho
ge aaibaarheidsfactor. Te
genstanders wezen op hun onvoorspelbare
karakter en meenden wandelaars te moeten
beschermen. Twee dagen na het begin van
het jachtseizoen legden de mensenvrienden
het loodje.
Met name dronken elanden willen nog wel
eens amok maken in een winkelstraat of een
zandbak met spelende kinderen. In de herfst
vullen ze hun eenzijdige dieet van boom
schors en twijgjes namelijk graag aan met
appeltjes die mensen in hun tuin laten han
gen. En elke alcoholbeluste eland weet dat
appels die lang hangen, gaan gisten.
Wildexperts menen dat er veel te veel elan
den in Noorwegen wonen. Hun aantal
wordt geschat op zo'n 150.000. Ze bedreigen
de biologische diversiteit van de bossen en
trekken om eten te vinden steeds dichter
naar de bewoonde wereld.
Met alle gevolgen van dien. Ze zijn verant
woordelijk voor een reeks verkeersongeval
len, waarvan enkele met dodelijke afloop.
Ook de eland komt er slecht vanaf: jaarlijks
komen 1.500 stuks aan hun einde na een ont
moeting met een auto of trein. De schade
die ze aanrichten, kost de samenleving tien
tallen miljoenen euro's.
Dus wordt elke herfst de jacht geopend. Eén
op de vijf Noorse mannen heeft een jachtli-
centie. Afgelopen seizoen schoten zij samen
35.000 elanden. Slechts enkele hiervan be
landden in de supermarkt, want de meeste
jagers hebben een extra grote vrieskist en de
len het vlees met vrienden en familie. Of
met de buren. Elandvlees is populair, want
vetarm. Traditioneel wordt het geserveerd
met (zelfgeplukte) veenbessen met suiker
en aardappels.
Eten uit de natuur is hier de normaalste
zaak van de wereld. En het went snel: ik ben
al vergeten dat mijn Nederlandse familie het
liefst gelooft dat 'vlees van Albert Heijn
groeit'. Zoals mijn familie een gefokte struis
vogelbiefstuk die de halve wereld is overge
vlogen, meer acceptabel vindt dan een door
mijn buurman om de hoek geschoten eland.
door Robert-Jan Friele
foto Ivan Franco/EPA
