De koeien gaan op stal, het is tijd om
2
dinsdag 1 december 2009
door René Schrier
Het is weer tijd om
koeien te scheren. In
het najaar, tegen de
tijd dat de koeien op
stal gaan, komen de
tondeuses tevoorschijn. De afgelo
pen maanden is de vacht van de
koeien dikker geworden. Als ze op
stal staan is dat te warm. Ook in
de grote nieuwe stallen van tegen
woordig. Daarom gaat de in de
herfst gegroeide wintervacht er af
Vroeger stonden de koeien dichter
op elkaar in veel lagere stallen.
Toen dachten de boeren nog dat
die warmte goed voor de dieren
was. Die inzichten zijn veranderd.
Op de boerderij van de familie
Van Laerhoven bij 's-Heer Abtsker-
ke zijn ze de afgelopen week bezig
geweest de zeventig koeien van
hun vacht te ontdoen.
Peter van Laerhoven: „Als je dat
niet zou doen gaan de koeien zwe
ten. Soms zijn ze echt nat van het
zweet. Dat is niet goed voor de ge
zondheid en de hygiëne van de
dieren. Maar ze verteren hun eten
ook beter als ze geschoren zijn en
het niet te warm hebben. De
koeien zijn kort geknipt ook mak
kelijker schoon te houden. En als
het in de loop van de winter kou
der wordt groeit de vacht toch
weer vanzelf aan." De zeventig
koeien van vader en zoon Van Lae
rhoven zijn in een kleine week ge
schoren. Daarbij hebben ze hulp
gekregen van iemand van de Agra
rische Bedrijfsverzorging Zeeland.
De dieren staan bepaald niet dicht
op elkaar en hebben alle ruimte in
de stal. Toch is het scheren ge
wenst, legt Peter uit. Dit jaar zijn
de koeien vrij lang buiten geble
ven, omdat het mooi weer bleef
en het nog lang lekker warm was.
's Nachts gingen ze dan wel naar
binnen.
De koeien blijven op stal tot eind
april, afhankelijk van het weer. De
Van Laerhovens kiezen er voor
hun koeien in de wei te laten.
Daar is wel discussie over onder
veehouders. Er zijn er ook die de
dieren het hele jaar door op stal
houden. Maar daar hebben de Van
Laerhovens niet voor gekozen.
Het kuifje van Patty blijft staan.
Weg wintervacht.
Binnen een week zijn alle koeien geschoi
www.dewassendemaan.be Geertje en Ad Aangeenbrug met warmoessoorten. foto Dirk-Jan Gjeltema
Een paar honderd jaar gele
den kocht je op de markt
grove groenten (winterwor
telen, knollen en kolen) bij een
koolwijf Bladgroenten, zoals an
dijvie, sla, biet, spinazie, venkel,
prei maar ook kruiden haalde je
bij de warmoeswijven. Warmoes
was toen dus een verzamelnaam
voor 'fijne' (blad)groenten.
Tegenwoordig zijn we wat precie
zer. Met warmoes wordt nu een
groente aangeduid die speciaal
voor blad en ribben gekweekt
wordt, ,,'t Is hetzelfde als snijbiet,
hoor", zegt Ad Aangeenbrug van
Zuidbos in Noordgouwe. En over
snijbiet heeft op deze plek al eer
der wat gestaan... Verwarrende
groente, warmoes. Omdat je 'm
het hele jaar door kunt oogsten,
toch een tweede stukje over deze
groente.
Bij biologische kwekerij Zuidbos
in Noordgouwe hebben ze zowel
variëteiten die meer voor het blad
('Gewone Groene') als die meer
voor de ribben gekweekt worden
('Donkergroene Gladde Witribbi-
ge'). In Zuid-Frankrijk zie je men
sen wel lopen met bosjes van al
leen de nerven.
De teelt is gemakkelijk. Van april
tot in augustus kun je elke week
zaaien. Wie half maart zaait, kan
half mei oogsten. En dan weer, en
weer, en weer. „Als je blijft snij
den, komt er steeds nieuw blad. je
laat de wortel zitten en snijdt er
net boven, zonder het groeipunt
te beschadigen, je kunt de wortels
's winters in de kas zetten of op
het land laten staan, dan lopen ze
met wat geluk in de lente weer
uit. We hebben een keer gehad
dat ze op het land waren blijven
staan en het land pas laat ploeg
den. Toen konden we in maart
warmoes in het groentenpakket
doen", zegt Geertje Aangeenbrug.
Warmoes is rijk aan vitamine C
en A en is een bron van ijzer.
Pastasaus van warmoes
Was een bosje warmoes en hak blad
en de stelen fijn. Verwarm wat olie,
fruit twee gesnipperde uien met 3
teentjes geperste knoflook, voeg wat
verse gember toe. Voeg eerst de ste
len en even later de bladeren toe.
Stoof zachtjes gaar en kruid met pe
per, kruidenzout en nootmuskaat.
Pureer met de staafmixer, roer er 2
dl room door en eventueel wat
groentebouillon. Serveer de pasta-
saus op pasta, bestrooid met geroos
terde pijnboompitten.
Peter Verbree scheert in zijn Zierikzeese stal de koeien.
