and 129
De strijd gestreden: eerste schip in Antwerpen
'Zeeland niet vergeten'
ri 1 'A :oi>] J
UIT
De Slag
om de Schelde
KRIMP Van Waveren vraagt geld voor Zeeuws-Vlaanderen
GIMBRERE MODE
BOBBE MODE
Loodsen herdenken loodsen
Mystery Jackpot
Share the Bubbles
Christmas Dinner
zaterdag 28 november 2009
Het is 65 jaar geleden dat de bevrij
ding van Zeeland werd ingezet met
de Slag om de Schelde. De krant
heeft de afgelopen maanden terugge
blikt op de periode vanaf Dolle Dins
dag (5 september 1944) tot het mo
ment waarop het doel van de strijd
was bereikt: de bevoorrading van de
geallieerde legers via de haven van
Antwerpen: Vandaag de laatste afle
vering.
door Ben Jansen
Twaalf weken lang heeft het
geallieerde opperbevel zich
moeten verbijten. Op maan
dag 4 september 1944 valt de ha
ven van Antwerpen nagenoeg on
geschonden in Britse handen. Het
bezit ervan kan in één klap de be
voorradingsproblemen van de snel
door Noord-Frankrijk en België
De Fort Cataraqui lost in Antwerpen materieel voor de geallieerde legers.
opgerukte geallieerde troepen op
lossen. Er is maar één probleem:
de Duitsers hebben sterke posities
aan de weerszijden van de Wester-
scheldemonding en zijn allerminst
van plan die prijs te geven.
Na veel strijd heeft het Eerste Ca
nadese Leger (met naast Canadese
ook Britse, Poolse en Franse eenhe
den) de Duitsers verdreven. Pas
daarna kan een begin worden ge
maakt met het opruimen van de
Duitse mijnen die het bevaren van
de route naar Antwerpen nog al
tijd hachelijk maken. Een vloot
mijnenvegers, onder anderen be
mand door bij de marine ingelijf
de Nederlandse loodsen, gaat aan
de slag. Tegen het eind van de
maand is de vaarweg vrij en veilig.
Bij de veegoperatie zijn 229 grond-
mijnen en 38 verankerde mijnen
onschadelijk gemaakt.
Dinsdag 28 november wordt einde
foto Imperial War Museum, Londen
lijk het resultaat van alle inspan
ningen en opofferingen zichtbaar.
Negentien Liberty-schepen varen
met allerlei materieel voor de geal
lieerde troepen naar Antwerpen.
Een van de schepen in het kon
vooi, de in Canada gebouwde Fort
Cataraqui, wordt officieel aange
merkt als het eerste schip dat Ant
werpen bereikt. Een eerbetoon
aan de Canadezen en de tot hun
Eerste Leger behorende andere ge
allieerde eenheden die zich in de
heftige herfst van 1944 moeizaam
een weg hebben gebaand door on
der water gezette en zwaar verde
digde gebieden.
Over de tol die de Slag om de
Schelde heeft geëist lopen de cij
fers sterk uiteen. Gijs van der Ham
meldt in zijn tweede deel van Zee
land 1940-1945 dat het Eerste Ca
nadese Leger aan doden, gewon
den, vermisten en krijgsgevange
nen 12.873 man heeft verloren, van
wie de helft Canadees was en de
overigen vooral van Britse, Poolse
en Franse afkomst. Britse cijfers ko
men tot verliezen die 27.600 man
belopen. Hoeveel Duitsers bij de
Slag om de Schelde zijn omgeko
men of gewond zijn geraakt is on
bekend. Wel is vastgesteld dat
41.043 Duitse militairen krijgsge
vangen zijn gemaakt. Ook bestaat
geen duidelijkheid over de slachtof
fers die onder de burgerbevolking
zijn gevallen bij de vrijmaking van
de Scheldemonding. De gevechten
en vooral de eraan vooraf gaande
bombardementen en beschietin
gen hebben honderden Zeeuwse
burgers hét leven gekost. In
Zeeuws-Vlaanderen werd 35 pro
cent van de gebouwen verwoest.
Op Walcheren 13 procent. Boven
dien kwam daar 44 procent van
de huizen in het water te staan.
De verhalen over de Slag om de Schel
de worden in een speciale, geïllustreer
de uitgave gebundeld. Het boek ligt 12
december in de Zeeuwse boekhandels.
door Jeffrey Kutterink
DEN HAAG - „Gemeenten moeten
af van het idee dat als ze blijven
bouwen de mensen wel komen.
Die gedachte leidt op termijn tot
leegstand. Regio's om ons heen
bouwen ook minder."
Gedeputeerde Harry van Waveren
(CDA, Ruimtelijke Ordening)
vindt dat Zeeuwse gemeenten nog
onvoldoende beseffen welke pro
blemen een krimpende bevolking
met zich meebrengen.
„Doordat gemeenten zoveel plan
nen hebben, ontstaat vertraging in
projecten die echt gerealiseerd
moeten worden. Dat kan nooit de
bedoeling zijn."
Het is niet zo dat er helemaal geen
nieuwe woning meer mag worden
gebouwd. „Tholen is geen Sluis.
Tholen heeft te maken met men
sen die in de Randstad werken en
op Tholen willen wonen. Dat
geldt niet voor Sluis."
Wat er wel en niet gepland en uit
eindelijk gebouwd kan worden ver-
MIDDELBURG
V L I S S I N G E N
schilt dus per gemeente, stelt Van
Waveren. „Er zijn gemeenten zo
als Goes en Middelburg die men
sen blijven aantrekken vanwege de
voorzieningen. Dat wil niet zeg
gen dat beide steden ongebreideld
kunnen bouwen. Bij elkaar staan
er wel veel wijken op stapel."
Daarentegen zijn er gemeenten
die mensen nodig hebben. „Ter-
neuzen is daarvan een voorbeeld.
We moeten de buitenwereld vertel
len dat er mensen nodig zijn van
wege de werkgelegenheid."
Ook nieuwbouwwijk Scheldekwar-
tier in Vlissingen staat niet ter dis
cussie als het aan Van Waveren
ligt. „Gemeenten moeten wel slim
mer kijken naar al die plannen. Ik
neem Vlissingen als voorbeeld. Als
de gemeente het Scheldekwartier
bouwt moet ze kritisch kijken
naar andere bouwplannen zoals
de Spuikom en de (studenten)wo-
ningen op de Kenniswerf. Het ligt
voor de hand plannen te integre
ren in het Scheldekwartier."
Minister Van der Laan stelde eer
der 31 miljoen euro beschikbaar
voor Parkstad Limburg en Noord-
oost-Groningen. Niet voor
Zeeuws-Vlaanderen.
„Het Rijk vergeet Zeeuws-Vlaande
ren niet. De problemen in Sluis
zijn niet vergelijkbaar met die in
Groningen en Limburg. In Park
stad moeten 1000 woningen wor
den gesloopt. In Delfzijl is de
krimp al tien jaar aan de gang en
daar moeten ze nog een slag ma
ken. De situatie in Sluis is gelukkig
nog niet zo erg. Dat neemt niet
weg dat ik de minister heb ge
vraagd om geld voor Zeeuws-
Vlaanderen uit te trekken. Het pro
bleem is dat Sluis dunbevolkt is en
dus gaat het draagvlak voor voor
zieningen sneller onderuit dan in
andere krimpgebieden."
De reden dat Van der Laan nog
geen geld heeft gereserveerd komt
doordat het Rijk de gevolgen van
krimp op de woningbouw anders
berekent. Van Waveren: „De minis
ter komt er de komende weken in
gesprekken met mij op terug."
VLISSINGEN - De loodsen die in de
Tweede Wereldoorlog om het le
ven kwamen, zijn gisteren in Vlis
singen herdacht.
Dat gebeurde precies 65 jaar nadat
de Westerschelde toegankelijk is
gemaakt. Nederlandse en Bel
gische loodsen hebben een grote
rol gespeeld bij het mijnenvrij ma
ken van de vaarweg naar Antwer
pen en de begeleiding van bevoor
radingskonvooien. Daarbij zijn
loodsen omgekomen.
Volgens voorzitter Guido van
Rooij van de Loodsenregio Schel-
demonden werkten Nederlandse
en Belgische loodsen toen samen
op een manier waaraan vandaag
de dag een voorbeeld kan worden
genomen.
Op speelautomaten 4000x kans
op extra geldprijzen van €200
Fles champagne en exclusieve hapjes
voor €49,50
Reserveer nu voor Eerste of Tweede kerstdag
vanaf €39,50
Kijk voor meer informatie en onze voor.vaartfen op hoüanccasino.rH
Voor reserverinqen bel 0900 - 77? 5 77? of kijk ob onze website.
-Holland
