u
27 wonen
Inmaakhulpje
SI www.maarten-
baas.com
Van 26 december 2009 tot en met 16 mei 2010 is Real Time voor het eerst compleet te
zien in Nederland. Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen wijdt een expositie aan het klokken-
project van Maarten Baas. Speciaal voor het museum maakte Baas de Zuiderzeemuseum-
klok, gefilmd op het strand. Wijzers van wrakhout geven de tijd aan, vooruitgeschoven
door mensen in gele oliejassen: www.zuiderzeemuseum.nl
Dat Maarten Baas Designer of the Year is geworden, was voor het Stedelijk Museum
's-Hertogenbosch reden een overzichtstentoonstelling van zijn werk te houden. Die opent
op 19 februari 2010 (de verjaardag van Maarten Baas) en loopt tot 9 mei 2010.
Onder de titel 'Making things personal - Maarten Baas' probeert het museum de
vormentaal van Baas te vangen. Zie ook www.sm-s.nl
Maarten Ba^s, is datiiiet die
ontwerper die (antieke)
stoelen in brand stak?
Inderdaad. Sindsdien gaat zijn
carrière als een speer. Musea
en internationale
designliefhebbers lopen weg
met zijn werk. Begin
december ontvangt hij de
eretitel 'Designer of the Year'
tijdens Design Miami,
door Renske Schriemer
De 'wijzerplaat' van de Grandfather
clock toont het beeld van een man die
letters wegveegt en opnieuw intekent.
Met een prijs van 60.000 euro is de klok
een 'gadget' voor de elite of grote bedrij
ven. Wie goedkoper uit wil zijn, kan een
van Baas' klokconcepten Real Time
(Sweeping clock, Analog digital clock of
World clock; 600 euro per biu-rayschijf-
je) afspelen op een tv, computer of pro
jectiescherm.
wonen@wegener.nl
024-3650509
Smoke (2002). Het origineel is Antoni Gaudi's 1902 Calvet
Zaterdag 28 november 2009
Ooit hip en veelgebruikt, nu afgedankt en zieltogend
in een hoekje van de kast: keukenlijken.
In deze aflevering: de Sterivite.
waar hij aan de Politecno (ontwerpop-
leiding) studeerde. „Die school was an-
ders, veel simpeler eigenlijk. Ze von
den de dingen die je deed al snel
prachtig. De combinatie van dat strak
ke van Eindhoven en dat losse van Mil
aan, zette alles voor mij in een nieuw
daglicht. Als er zulke verschillende op
vattingen over dit vak zijn, kon ik net
zo goed mijn eigen opvatting volgen."
Sindsdien is hij trouw aan zijn eigen
theorie: „Als je niet precies doet waar
je je goed bij voelt, is het best-case
scenario zelfs erger dan het worst-
case-scenario als je wel je hart volgt.
Want in het beste geval heb je er suc
ces mee en moet je het nog eens
doen. En als je doet wat je echt wilt
en niemand vindt er verder iets aan,
heb je er tenminste zelf lol aan ge
had."
Baas kwam terug uit Milaan, stortte
zich op Smoke Furniture en de rest is
geschiedenis. Begin mei van dit jaar
volgde het voorlopig hoogtepunt in
Baas' carrière. „Ik belde Ambra Medda
(mede-oprichter en directeur van De
sign Miami, red.). Hoewel ik haar om
iets anders wilde spréken, begon ze
een monoloog over hoe fantastisch
mijn werk wel niet is. En dat ik daar
om Designer of the Year 2009 werd.
Een hele eer. Ik had het niet verwacht.
De prijs leek me meer iets voor de gro
te jongens die al jaren bezig zijn. Ik
voel me ook wel erg jong voor zo veel
succes en waardering, maar ik weet in
middels niet beter. Het is net of steeds
iets gebeurt wat buiten mijn natuurlij
ke bereik ligt, maar toch weer op mijn
pad komt. Alsof mijn loopbaan voor
mij uit snelt."
In oktober mocht Baas aanschuiven
bij Matthijs van Nieuwkerk in De We
reld Draait Door, om zijn klokken te la
ten zien. Van Nieuwkerk was razend
enthousiast over het idee, maar
schrok van de prijs van de films:
Zelf zien
door Jan van Mullem
Reageren?
redac-
tle.wonen@wegener.nl
Gebeurt het
nog, wecken?
Inmaken was
in de vorige
eeuw wijd en f I
zijd verbreid. De vrieskast en 'fSp|
het ruimere aanbod in de su- 11 f IA j£||81®
permarkt hebben eraan bij- v ■&&'-
gedragen dat je nu op rommel- (JÊr fj|
markten struikelt over de afge-
dankte weckpotten.
Ik zie de weck nog staan in de jfpr
kelder van het huis van mijn l
grootouders. Trapje naast de V
keuken af - de 'groten' moes- c
ten bukken om het hoofd niet v ^0
te stoten. Daar, op lange schap
pen, flessen met morellen, aardbeien, frambozen, prui
men. Soms vlees, als een varken was geslacht. Ik herin
ner me vooral het gekleurde fruit achter dat dikke
glas. Fruit dat de tuin in het seizoen zo overdadig gaf.
Vooral in de dagen voor verjaardagen haalde oma de
weckflessen tevoorschijn. En pas dan mocht aan het
lipje van de oranje ring worden getrokken, was de
kleinkinderen al vroeg bijgebracht. Oma maakte er
bowl mee. Ik was er te klein voor, vond ze, hield ook
niet zo van vruchtjes, maar proefde weieens stiekem.
Want als mijn tantes er plots zo vrolijk van werden,
moest het toch bijzonder zijn.
Aan die tijd, voor mij ruim dertig jaar geleden, moest
ik denken toen lezeres Rina Langkamp (80) haar keu-
kenlijk instuurde: de Sterivite. Ik had er nooit van ge
hoord en las haar korte beschrijving aandachtig door.
'Om mee te steriliseren', schreef ze. 'Het is een meta
len slang met aan het ene uiteinde een dop die je op
een fluitketel aansluit. Aan het andere einde een hand
vat met thermometer en stoomuitlaat. Die schuifje
onder de deksel van de weckfles. Het merk is Bodart.'
Ik liet het stukje aan een oudere collega zien, naar
eigen zeggen 'zeer bedreven op weckgebied'.
Hij fronste zijn wenkbrauwen: 'Tja...'.
Een tweede mailtje aan de eigenaresse volgde.
Met meer vragen omtrent het apparaat dat ze
in 1965 kocht op de huishoudbeurs. Een foto
mailen van de raadselachtige Sterivite, bleek
lastig: ze heeft geen digitale camera. Bij het
van de originele handleiding sloeg
haar toetsenbord ook nog eens op hol. De
oude Sterivite leek weinig te voelen voor een
reis naar onze moderne tijd.
Op Marktplaats.nl en Musea.oost-vlaanderen.be
vond ik er toch een paar. Mét foto en in de ori
ginele verpakking. Met de uitleg van de verko
pers en van lezeres Langkamp erbij, werd het duide
lijk: de Sterivite, een uitvinding uit de jaren vijftig, is
een (handig?) alternatief voor de bekende weckke-
tel. Zette mijn oma de ingemaakte flessen, na gron
dig schoonmaken met soda, enige tijd in een
weckketel met heet water, waardoor de lucht uit
de flessen ontsnapte en bacteriën werden ge
dood, de Sterivite deed dat via een slangetje.
„Handig voor mij, ik had nooit veel te wecken", zegt
Langkamp. „Alleen fruit. Morellen, meegebracht van
vakantie in Limburg. Verrukkelijk bij toetjes en vlaai."
Het steriliseerapparaat komt nu niet meer uit de kast.
Langkamp heeft geen goede fluitketel meer met een
tuit die op de 'kelk' van de Sterivite past. „De oude is
lek. Een nieuwe vinden in de juiste maat, blijkt lastig."
(Voor wie nog een fluitketel over heeft: de vereiste
tuitmaat wordt nog opgemeten, dus wordt vervolgd)
Ook een keukenlijk in huis? Mail info en foto van
keukenlijk naar redactie.wonen@wegener.nl
Sweepers ciötk: twee mannen vegen
voortdurend afval rond en verbeelden
zo de tijd. Op blu-ray te koop voor
600 euro, werkend te zien op You-
Tube (ook via een link op de website
van Baas). foto's GPD
6oo euro voor de blu-rayschijf met
een van de drie klokconcepten. „Lie
ver had ik het niet over de prijs gehad,
dat maakt design altijd zo plat. Of de
dvd niet heel erg duur en onbereik
baar is? Nee, vind ik niet. Het gaat om
twaalf uren film en dit kost het ge
woon. En wat is duur? Tijdens Art Ba
sel gingen de dvd's als warme brood
jes over de toonbank. En onbereik
baar? Dat ben ik helemaal niet. Mijn
werk vind je op YouTube en in mu
sea, voor iedereen vrij beschikbaar."
Hij wordt weieens moe van de vraag
of zijn werk nu kunst is of design. Het
is geen massaproductie. Dat wil hij
ook helemaal niet. Hij gaat in zijn
werk juist vaak ook op zoek naar het
unieke, het imperfecte. Dat rijmt
meestal niet met massaproductie. Bui
ten dat, vindt hij de vraag niet zo inte
ressant. „Dat onderwerp, of ik kunste
naar of ontwerper ben, probeer ik
meestal te vermijden. Soms ontkom je
er niet aan, bijvoorbeeld als je op een
formulier je beroep moet invullen.
Maar het levert vaak van die eindeloze
discussies op. Is hij nou een ontwer
per, of toch niet? Ja, ik heb de Design
Academy gedaan. En ja, ik maak
meestal functionele objecten."
Het enige criterium, zo stelt hij, is
hij eigenlijk zelf „Dat ik mezelf
blijf uitdagen, een volgende stap
zet, risico neem. De verleiding is
groot om als je een
stijltje hebt, lekker
zo door te romme
len. Ik wil dieper
springen dan ik durf."
