uit eten 13
Fooi voor Susan Boyle
woensdag 25 november 2009
column
Over hoofdredacteuren bestaan misverstanden. Vele.
Eén daarvan is dat zij met regelmaat exquise restaurants
bezoeken, alwaar zij een korte, maar trefzekere blik op
de wijnkaart werpen en vervolgens in volledige ge
moedsrust de rekening afwachten.
Dat was niet geheel bezijden de waarheid toen ik zelf
leerling-verslaggever was. De hoofdredacteur behoorde
destijds tot de kaste der journalistieke Brahmanen,
troonde ver weg en werd zonder voorbehoud aange
sproken met 'U\-
Maar de nivellering heeft haar tol geëist. Ook op het ge
bied van culinaire secundaire arbeidsvoorwaarden. Een
Van Dobbe-kroket is tegenwoordig de maat.
Beeldvorming is evenwel hardnekkig. Want daarop
stoelt kennelijk het verzoek om een stukje te schrijven
over fooien. Veronderstellende dat ondergetekende op
dat gebied een bovengemiddelde expertise zou hebben.
Welnu; ik geef fooien. Zoals iedereen. Omdat het zo
hoort. Gewoon 5 tot 10 vertaald in een afronding
naar boven. Immers, ik wil na een gezellig avondje het
etablissement niet achtervolgd door een misprijzende
blik verlaten. Het geven van een fooi (van het Franse
voie weg, reis) is weliswaar vrijwillig, maar ga daar
over maar eens met gladgestreken gezicht in conclaaf
met een taxichauffeur op het Rembrandtsplein of een
Rotterdamse serveerster.
Meestal geef ik dus niet uit volle overtuiging. Omdat de
keukenbrigade - en primair gaat het om hun prestaties
- zelf nooit fooien krijgt. Fooien gaan meestal in één
grote pot, waarmee de persoonlijke waardering voor de
dienstverlening teloorgaat. En fooien dienen feitelijk ter
compënsatie van een weinig riante salariëring in de ho
reca. Niet voor niets heeft de fooi volgens de Dikke van
Dale ook een negatieve betekenis. In de zin van schijn
tje, vaak gebruikt in combinatie met afschepen.
Al wil ik er ook weer niet te principieel over doen. De
discussie over het geven van fooien wordt meestal ge
voerd door de mensen die fooien geven en niet door de
genen die ze ontvangen.
Maar, tegen die uiterst voorkomende caissière zeg je
toch ook niet "laat de rest maar zitten" als je 18,20 euro
betaalt met een briefje van twintig? En
de fooi-cultuur verschilt per land. In de Verenigde Sta
ten vormen fooien een substantieel deel van de belo
ning. Een fooi van minder dan 15 geldt in New York
als een belediging van de ober. Logisch dat in Amerika
veel onderzoek is gedaan naar fooien. En wat blijkt?
Fooien hebben nauwelijks enige relatie met het gebode-
ne. Mensen geven uit gewoonte en gene om niets te ge
ven.
Uit de VS komen ook eindeloos veel 'tips voor tips'. Va
riërend van 'Hurk bij het opnemen van bestellingen',
'Gun de klant jouw gulste lach' tot 'Raak de gast sub
tiel' aan.
Ik geloof niet dat het bij mij zo werkt. Ik geef toch wel
een fooi.
Tenzij de kok er echt een vreselijk potje van heeft ge
maakt, het inlevend vermogen van de ober niet uitstijgt
boven dat van John Cleese of de serveerster een eeneii
ge tweelingzus van Susan Boyle is. Seksistisch incorrect.
Statistisch correct. Want mannen geven meer fooien
dan vrouwen, en sowieso als ze met een vrouw uit eten
zijn. En een aantrekkelijke serveerster, krijgt van de an
dere sekse gemiddeld 25 meer fooi.
Johan van Uffelen
COLOFON
fotografie
Aad Meijer
vormgeving
Angela van Eek
sales
Team Zeeland
0118 434070
coördinatie
Herbert Kats
Ook de wekelijkse UitGids besteedt
aandacht aan uitgaan en restaurantbezoek.
Voor nog meer info:
www.pzc.nl/eten
