Kinderconcerten slaan aan
cultuur 119
Anti-theater waar je ademloos naar kunt kijken
De goedkoopste autoverzekering BenZeker
van Nederland?
agenda
Amerikaanse
band Sleepy Sun
in Middelburg
BenZeker.n vergelijkt en helpt u op weg!
maandag 23 november 2009
door Willem Nijssen
A Over De laatste dagen der mens
heid (afgelopen vrijdag in De
Werf in Brugge) kan je van tevo
ren al een hele pagina vol schrij
ven. Het is, om te beginnen, het omvangrijk
ste toneelstuk (770 pagina's) dat ooit ge
schreven is, met de meeste rollen (700), de
meeste dialecten en de meeste scènewisse
lingen (500). Als het stuk integraal uitge
voerd zou worden, zou dat minstens tien
normale theateravonden in beslag nemen.
En de kans dat je onderweg het spoor zou
bijster raken, is levensgroot, want de tekst
bestaat uit talloze grillig gemonteerde flar
den van gesprekken, reclamefolders, spee
ches en krantenartikelen. Art trouvé, wordt
dat wel genoemd.
Die montagetechniek is wel een beetje teke
nend voor de tijd van ontstaan: 1922 Maar
hij is minstens zo tekenend voor de verbijs
tering en de verwarring die de schrijver er
van, Karl Kraus, ervoer tijdens de Eerste We
reldoorlog. Want dat is het onderwerp van
De laatste dagen der mensheid. Vijf bedrijven
lang, voor elk oorlogsjaar één. Vanuit een
onbarmhartig perspectief: Kraus beschouw
de die Eerste Wereldoorlog namelijk als een
persoonlijke belediging van zijn intelligentie
en zijn gevoel.
Geen wonder dat De laatste dagen der mens
heid altijd is beschouwd als onspeelbaar.
Strikt genomen is het dat ook. Maar dat is
buiten het eigenzinnige gezelschap 't Barre
Land gerekend. Zes jaar geledeo heeft dat
aan Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes
de opdracht gegeven dit stuk te vertalen.
Het vuistdikke boek is nu te koop. Karl
Kraus was oprichter van het polemische tijd
schrift Die Fackel, een soort van eenmans-
verzet tegen alle hypocrisie. Hij gebruikte
een uiterst effectieve methode: hij liet zijn
vijanden zo veel mogelijk zelf aan het
woord. Hij citeerde woordelijk en dat blijkt
de huichelarij uiteindelijk het meest ade
quaat bloot te leggen. Datzelfde doet hij in
De laatste dagen der mensheid. „Alles is echt
gebeurd. De onwaarschijnlijkste gesprekken
die hier worden gevoerd, zijn woord voor
woord zo uitgesproken; de schrilste verzin
sels zijn citaten."
Eerst raffelen ze de vijfjaar oorlog (de vijf
bedrijven dus) in een half uur af. Hoog tem
po van spraak, 'changement' het tover
woord om te doen geloven dat we alweer in
een volgende scène zitten. Karrenvrachten
ironie, ladingen sarcasme. 'Pas op' het sig
naalwoord (dikwijls te laat) voor rondvlie
gende champagnekurken en voor vurende
gaskanonnen. Prelude op het chaotische
slot. Dan een door onvoorspelbare, komi
sche intermezzo's verstoord middendeel,
een lange dialoog tussen een kniesoor en
een optimist. Opnieuw a tempo furieux, vlij-
mend, vol citaten, memorabel maar niet te
onthouden. Een duel op woorden, zonder
winnaar, vol leugenaar.
Tot slot (er zijn dan na een pauze al lege
stoelen in de zaal) een hilarisch wansmake
lijke vertoning, een diner van drie hoge mili
taire heren, gevolgd door een fusillade van
citaten eindigend in de laatste woorden, van
God zelf: „Ik heb dit niet gewild." Ge
smoord in een spaghettibaard. Fysiek thea
ter, als ik dat woord nog kan plakken op dit
uitzinnige smijten met voedsel en kapot-
slaan van glazen en flessen, zelfs op een
hoofd! Anti-theater dus. Waar je deson
danks ademloos naar kunt kijken. Omdat
het anti een oorsprong heeft, al weet je niet
wat er aan te doen. Dat kan boos maken. En
dat kan je meevoelen...
Deze week
(hoera) weer eens een voorstelling uit mijn
persoonlijke favorieten-lijstje: Happy Days,
vrijdag in 't Beest in Goes. In dit absurdisti
sche toneelstuk van Samuel Beckett lijkt het
in de titel gesuggereerde geluk ver te zoe
ken: we zien een vrouw tot aan haar middel
(en later nog verder) ingegraven in een vuil
nisbelt. En toch... er kleeft iets fascinerends
aan die vrouw, en aan het hele gegeven.
Meer agendanieuws op de website
van deze krant.
MIDDELBURG - De Amerikaanse
band Sleepy Sun geeft vanavond
een 'verrassingsoptreden' in Bar
American aan het Plein 1940 in
Middelburg. Dat begint om 19.30
uur.
Afgelopen weekeinde speelde de
groep als onderdeel van haar uitge
breide Europese tournee in Den
Haag op het Crossing Border Festi
val. Op weg naar Frankrijk, waar
Sleepy Sun de rest van de week op
treedt, maakt zij - op initiatief van
muziekzaak Spin - een tussenstop
in Middelburg voor een intiem ca
féconcert. Dat is bijzonder, omdat
de band normaal gesproken alleen
op grote podia speelt. Eerder dit
jaar was zij nog te zien in Paradiso
in Amsterdam.
Sleepy Sun, dat afkomstig is uit
San Fransisco, maakt psychedeli
sche rock-'n-roll, met veel raakvlak
ken met de muziek uit de jaren ze
ventig. De sterke combinatie van
meerstemmige zang, klassieke
rock, psychedelische pop en oude
blues bezorgde de groep vorig jaar
al een plek in het voorprogramma
van Fleet Foxes. Dit jaar verscheen
het debuutalbum Embrace, dat po
sitieve recensies oogstte.
Komende maand komt de groep
opnieuw naar Nederland, dan
voor optredens in zowel Paradiso
in Amsterdam als Vera in Gronin
gen.
Het Twitching Eye Trio brengt Trommelvuur. foto Ruben Oreel
MIDDELBURG - De kinderconcerten
van de Zeeuwse Concertzaal in
Middelburg zijn een schot in de
roos. Vorig jaar, toen ze voor het
eerst werden gehouden, waren ze
al goedbezocht. Gistermiddag, bij
het eerste concert van het nieuwe
seizoen, was de allesbehalve kleine
zaal (tegen de 400 plaatsen) zelfs
tot en met de laatste stoel bezet.
Het Twitching Eye Trio (Jasper
Goedman, Marijn Korff de Gidts
en Achim Heine) lieten in Trom
melvuur de kinderen horen - en
zien - dat in alles muziek zit. Deu
ren, kasten, blikken, emmers en
wat al niet meer werden gebruikt
als percussie-instrument. De drie
lieten de zaal zelfs op een com
plex-ritmische manier klappen.
De serie KinderKlassiek van de
concertzaal - bestemd voor kinde
ren vanaf zes jaar - omvat dit sei
zoen nog drie concerten: Csó-
kolom 8c Co (31 januari), Frank
Groothof (7 februari) en I Musici
Amsterdam (18 april). Volgend sei
zoen wil de concertzaal een aantal
topensembles met een kinderpro
gramma naar Middelburg halen.
FILMS
GOES
Merral, 2012: 18.30 en 21.30 uur; De
Storm: 19.00 uur; Terug naar de Kust:
18.45 en 21.00 uur; The Twilight Saga,
New Moon: 19.00 en 21.45 uur; Michael
Jackson's This is It: 21.15 uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Los Abrazos Rotos: 20.00
uur;
OOSTBURG
Ledeltheater, De Storm: 20.00 uur;
TERNEUZEN
View, The Twilight Saga, New Moon:
20.30 uur; 2012: 20.15 uur; Michael
Jackson's This is It: 20.45 uur;
VLISSINGEN
CineCity, 2012: 13.45, 16.00, 19.30 en
21.15 uur; A Christmas Carol: 13.45,
16.15 en 19.00 uur; Couples Retreat:
16.30, 19.15 en 22.00 uur; De Storm:
14.00, 16.15 en 19.15 uur; Love Hap
pens: 14.00 uur; Michael Jackson's This
is It: 17.00 en 19.30 uur; Orphan: 21.45
uur; Sinterklaas en de Verdwenen Pak
jesboot: 13.45 uur; Terug naar de Kust:
13.45, 16.15,19.15 en 21.45 uur; The
Twilight Saga, New Moon: 16.15, 19.00
en 21.45 uur; Up (nv): 14.00 uur; Sneak
Preview: 22.00 uur.
Scène uit De laatste dagen der mensheid van 't Barre Land.
foto Fran van der Hoeven
