Schone schoorsteen
voor Zwarte Piet
29 wonen
vraag
antwoord
V
Het krentenboompje in mijn tuin heeft een
witachtige schimmel op de bladeren.
Ons dochtertje heeft met kleurpotlood een
tekening op ons witte papierbehang gemaakt.
wonen@wegener.nl
024-3650509
Zaterdag 21 november 2009
door Jan van Mullem
redactie.wonen@wegener.nl
024-3650509
Lezeres D. den Outer heeft een kren
tenboompje Amalanchier lamarckii
in haar tuin. „De laatste jaren valt
het me op dat in de zomer een wit
achtige schimmel op de bladeren
zit. Ook vallen de blaadjes in de late
zomer snel af. In de straat staan nog
een paar krentenstruiken die dezelf
de verschijnselen hebben. Kan ik er
iets tegen doen?"
„Die witte aanslag is meeldauw, een
schimmelziekte die vooral toeslaat
als planten te droog staan", weet
deskundige Romke van de Kaa. „De
krentenboom zal wel op zandgrond
staan. Voor actie is het nu te laat.
Bovendien valt het blad dezer we
ken van haar boompjes af. Tegen
meeldauw kan eigenlijk alleen pre
ventief worden opgetreden. Dus vol
gend jaar meer water geven. Het
toevoegen van humus aan de grond
helpt ook, want humus en bladaar-
de bevorderen het vermogen van de
grond vocht vast te houden. Laat
het afgevallen blad daarom liggen,
vul het liefst nog wat aan met blad
van andere plaatsen in de tuin."
Niets leuker dan een creatief kind,
een kind dat houdt van tekenen,
kleuren, verven, plakken et cetera.
Maar soms wordt dat creatieve ta
lent wat overdreven, zoals in het ge
val van de 4-jarige dochter van lezer
K. de Jong. 'Ze heeft met kleurpot
lood eerst een tekening op papier
gemaakt. Toen die afwas, is ze ver
dergegaan op ons witte papierbe
hang. Nu staan er poppetjes, wol
ken, gras en een zonnetje op. Leuk
hoor, maar ik wil het liever schoon
hebben. Hoe moet ik dat doen?'
De Vlekkengids van Alfred M. Jacob-
sen, een handige boekje dat via de
Consumentenbond te bestellen is,
adviseert bij potloodvlekken op be
hang zonder vinyltoplaag, die te ver
wijderen met een ongekleurde vinyl-
vlakgom (een inktgom schuurt het
papier weg). Probeer eerst een zach
te gom, zo nodig daarna een harde
re. Lukt dat niet, dan voorzichtig
wrijven met een doekje gedept in
terpetine. Biedt ook dat geen soe
laas, dat zit er weinig anders op dan
het stuk behang vervangen.
Zeker nu er rond 5 december zo veel cadeautjes
doorheen moeten, is het belangrijk dat de schoorsteen
mooi schoon is. Maar wat dóen die schoorsteenvegers
nu eigenlijk op het dak?
Een kijkje achter de
schermen bij de
schoorsteenveger,
door llze Rike
Tips
- Een schoorsteenbrand kan
ontstaan doordat de teerlaag
(creosoot) die op de binnen
wand van de schoorsteen ont
staat, gaat smeulen en ont
brandt. Die teerlaag groeit har
der door het stoken van materi
alen die minder geschikt zijn
voor een (open) haard, zoals
nat hout of verpakkingen. Een
groot deel van de teerlaag kan
worden verwijderd door de
schoorsteen te vegen.
- Hoe vaak een schoorsteen
moet worden geveegd, hangt
af van het gebruik van de
haard. Eén keer per jaar is vaak
voldoende, veel verzekerings
maatschappijen eisen dat ook.
- Schoorsteenveger is een vrij
beroep. De brandweer advi
seert een bedrijf te nemen dat
is aangesloten bij de Algemene
Schoorsteenvegers Patroons
Bond (ASPB, www.aspb.nl).
Dan heeft de schoorsteenveger
een degelijke opleiding en een
aansprakelijkheidsverzekering.
- Een eenmalige veegbeurt
kost bij ASPB-vegers gemid
deld 52 euro.
- Veel vegers maken tegen een
geringe meerprijs moeilijk be
reikbare dakgoten bladvrij.
ger. Er zijn verschillende soorten
en maten, één voor elk rookka
naal. Ze zijn allemaal rond, zitten
aan een touw met een zware kogel
eraan: „Er zijn mensen die denken
dat die kogel de boel schoon
maakt, maar die zorgt er alleen
maar voor dat de borstel goed naar
beneden zakt. Het gaat juist om
het weer naar boven halen van de
borstel."
Daarmee schraapt de borstel de
grootste laag 'creosoot' van de bin
nenkant van de schoorsteen. Het
roet waar Piet nog zwarter van
wordt. In de woonkamer hoeven
Robbie en Peter alleen maar in de
gaten te houden of de stofdoek al
dat creosoot goed tegenhoudt. Als
Léon klaar is, de borstel gaat een
paar keer heen en weer in de
schoorsteen, haalt Robbie voor
zichtig de stofdoek weg. Op de
kranten in de haard ligt een flinke
hoeveelheid zwart stof.
Dit was een makkie, hooguit een
kwartiertje zijn de mannen bezig
met de routineklus. Dat is ook wel
eens anders. Bij slecht weer moet
de borstel, die dan op een glasfiber
kabel zit, van onderen de schoor
steen in worden geduwd. Dat is
wat meer werk.
Het komt ook regelmatig voor dat
een schoorsteen verstopt zit: „We
komen de gekste dingen tegen in
schoorstenen, tot bierblikjes aan
toe." Bierblikjes? „Ja, vogels gebrui
ken alles wat ze kunnen vinden
om nesten mee te bouwen", weet
Robbie. Dat zijn ook geen nestjes
die je wel eens op een boomtak
ziet. „Die dingen zijn meterslang.
Vogels gooien eerst takken in de
schoorsteen, tot ze blijven hangen.
Pas als het goed vast ligt, gaan ze
echt een nest maken. Er komen
echt zakken vol troep uit." Geen
wonder dat de schoorsteen dan
niet trekt. Zo'n nest is overigens ge
makkelijk te voorkomen, volgens
Robbie: „Met een goede schoor
steenkap."
Robbie en Peter vegen de schoor
steenmantel nog even goed
schoon, terwijl Léon de ladder
weer vastzet op de bus. De drie
krijgen een hand en een glimlach.
„Laatst kregen we nog stoofpeer-
tjes bij iemand. Toch leuk, dat ze
ons zo waarderen."
r>y Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
Meestal werken ze in
duo's, vandaag is
er ook een team ac
tief van drie schoor
steenvegers van An
toinette Oost, het grootste gediplo
meerde en gecertificeerde schoor-
steenveegbedrijf van Nederland.
Léon, Peter en Robbie rijden rond
in een bestelbus met achterin bor
stels in alle soorten en maten,
schoorsteenkappen en een stofzui
ger. Bovenop de bus ligt de onmis
bare ladder.
Eenmaal aangekomen bij een veeg-
adres, zorgt Peter voor het netjes
afdekken van de open haard met
een zachte, metersgrote 'stofdoek'.
Tegelijk zet Léon de ladder tegen
de muur en klimt hij omhoog. „Ik
doe dit werk al 28 jaar en ben nog
nooit naar beneden gevallen." Een
kwestie van de voeten stevig neer
zetten, zo blijkt even later. „En bo
venop de nok niet te hard aan het
touw met de borstel trekken. Als
die plotseling los schiet, verlies je
je evenwicht."
De borstel is het belangrijkste ge
reedschap van de schoorsteenve-
Grote foto: Schoorsteenveger Léon
op het dak. foto's llze Rike
Foto rechtsboven: Het creosoot is op
gevangen in oude kranten.
Foto rechtsonder: De borstel zit aan
een touw met een kogel eronder.
Een schoorsteenbrand ontstaat
vaak net nadat de haard is aange
maakt en is te herkennen aan
een loeiend lawaai in de schoor
steen.
Bij het vermoeden van een
schoorsteenbrand:
- Sluit de klep, bij kachels de
luchttoevoer of deurtjes sluiten.
- Waarschuw de brandweer.
- Doof het vuur in de haard met
zand of soda, om rook in huis te
voorkomen.
- Gebruik nooit water om het
vuur te doven.
- Als het vuur uit is, direct de
kamer ventileren.
Schoorsteenbrand
