Stoomboot als voorbode van nieuwe
22 zeeland
Minister Lelij overleefde zware storm
21
1
Nieuwbouwwijk De Blikken heeft
voor 2010 tweede ontsluitingsweg
Vandaag ook gratis taxaties
oude kunst en antiek* -
donderdag 19 november 2009
-
De Veerhaven bij Zijpe rond 1930 op een prentbriefkaart uit de collectie van P. J. Ochtman. Op de voorgrond de provinciale stoomboot Minister Lelij.
De komst van de stoom
boot luidde een nieuw tijd
perk in. De tijd van het
massavervoer. Aart Bijl
schrijft erover in zijn in ei
gen beheer uitgegeven boek.
door Piet Kleemans
Een belevenis was het, rei
zen van Zeeland naar
Antwerpen, Zuid-Hol
land en Rotterdam in
een tijd zonder dijken
en dammen. Op Schouwen-Duive-
land was het de RTM-spoorboot
Minister Lelij die vanaf Zijpe bij
Bruinisse een verbinding onder
hield met Numansdorp op de
Hoekse Waard. Met rode oortjes
van de opwinding - en in de win
ter een kop hete chocolademelk -
zat je als kind voor een van de pa
trijspoorten. Een stoot op de
stoomfluit en de reis kon begin
nen. Meestal over kalm kabbelend
water. Eén keer - in de barre win
ter van 1963 - klonk het bonken
van dikke ijsschotsen tegen de sta
len scheepswand. Jeugdsentiment.
En voltooid verleden tijd.
Bijl beschrijft in zijn boek het be
lang van de stoombootdiensten.
Na eeuwen van rustig zeilende of
door paarden of mensenhand
voortgetrokken schepen versche
nen vanaf 1825 steeds meer rook
pluimen van door stoommachines
aangedreven raderschepen op de
binnenwateren.
Na 1850 werden steeds meer hou
ten stoomboten vervangen door ij
zeren en kwam er naast de rader
boten door een schroef aangedre
ven schepen. De factor tijd werd
steeds belangrijker. De stoombo
ten werden groter, sneller en com
fortabeler en vervoerden steeds
meer passagiers, goederen en vee.
„En daar is eigenlijk maar weinig
over geschreven", zegt Bijl. „Daar
om heb ik het in kaart gebracht en
beschreven." Al snel groeide het
De dikke rookpluim was hét
handelsmerk van de stoom
boot. Op Schouwen-Duiveland
was die rookpluim te zien in Zie-
rikzee en Bruinisse, of liever ge
zegd Zijpe. Vanuit Zierikzee voer
een stoomboot vanaf het Luitje
richting Kats en vanuit Zijpe werd
een veerdienst onderhouden met
Anna Jacobapolder en Numans-
door Raymond de Frel
'S-HEERENHOEK - De piketpaaltjes
zijn al geslagen en over niet al te
lange tijd heeft nieuwbouwwijk
De Blikken in 's-Heerenhoek ook
echt een tweede ontsluitingsweg.
De Blikken is sinds april vorig jaar
nog maar via één weg bereikbaar,
nadat de Raad van State de ge
meente Borsele dwong een twee
de 'illegale' bouw- annex ontslui
tingsweg op te ruimen. Bewoners
hadden bezwaar gemaakt tegen
net van stoombootdiensten over
de Nederlandse wateren.
De stoomboot bleek een geduchte
concurrent van de spoorwegen.
„Reizen met de stoomboot bete
kende op tijd aankomen, perfecte
aansluiting op andere stoomboot
diensten, treinen en trams en
meer comfort dan op de houten
dorp op de Hoekse Waard. Stoom
boot 'Minister Lelij' was dé passa
giersboot naar Numansdorp. Het
markante schip was beroemd, net
als de rookpluim. Van zware ro
kers werd ook wel gezegd dat zij
'roakten as de Menister'. Het schip
deed onder de Rotterdamsche
Tramweg Maatschappij (RTM)
dienst tot 1966. 'De minister' zoals
die weg. Tegen de aanleg van een
aansluiting op de Middelburgse
straat richting Sloeweg (inclusief
een rotonde op de kruising met de
Molendijk) is volgens een gemeen
tewoordvoerder geen bezwaar.
„We hopen dat de weg nog dit jaar
is aangelegd." Het project kost de
gemeente 384.000 euro, waarvan
de provincie 90.000 euro bij
draagt. De kruising met de Molen
dijk is in de week van 7 tot en met
11 december afgesloten in verband
met asfalteringswerkzaamheden.
banken in de trein." Rond 1900
maakten miljoenen Nederlanders
gebruik van de stoombootdien
sten. In Zeeland bracht de stoom
boot ook toeristen, uit eigen land
én het buitenland.
Na de Eerste Wereldoorlog was de
bloeitijd voorbij. De verbrandings
motor kwam op en dat was het be-
het schip in de volksmond werd
genoemd kende een bewogen le
ven. Tijdens een zware storm in
1911 werd het schip op de provin
ciale steiger in Zijpe gesmeten. De
schade werd hersteld en het schip
ging weer in de vaart. Tijdens
WOU liep het schip forse schade
op maar ook deze 'aanslag' over
leefde 'de minister'. In 1953 werd
Koninginnedag in Wemeldinge
mag best iets kosten
reageer op www.pzc.nl/bevelanden
UW reacties: 109
De Vegan Streaker moet
nertsenfokker uit Stavenisse betalen
eens HHH 83%
oneebs 17%
Ruim 40 standhouders en iedere dag proeverij
grappa cognac, demonstraties, interieur ont
werpen, kleuradvies stoffen wandbekleding.
Taxaties vanmiddag
in de stand van het
Zeeuws Veilinghuis.
Zelf antiek, sieraden,
of oude kunst
meenemen.
vrijdag
'a way of life': Maria Magdalena Kerk hartje Goes
