iol bassides
'Je kunt niet zeggen dat
Het is onzin dat Nederland tot in de
kleinste landen is vertegenwoordigd,
vinden PvdA en WD. Samenwerken
met ambassades van andere landen is
het devies, maar de eerste EU-ambassa-
de laat nog wel even op zich wachten.
donderdag 19 november 2009
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
Opkomen voor het
Nederlandse belang
Ambassades zorgen voor de com
municatie en onderhandelingen
tussen Nederland en buitenlandse
regeringen. Daarnaast behartigen
ze de Nederlandse belangen, zoals
het steunen van Nederlandse be
drijven die in het desbetreffende
land zaken willen doen. Een consu
laat verricht diensten, bijvoorbeeld
de afgifte van paspoorten voor de
inwoners van het land van vesti
ging. In totaal werken 1475 Neder
landers bij ambassades en consula
ten. De Buitenlandse Dienst telt
2280 lokale medewerkers.
Ambassades en consulaten verle
nen ook bijstand aan Nederlanders
in het buitenland. Het ministerie
heeft zo'n 460 ambassades en con
sulaten. Daarnaast zijn namens Ne
derland rond de 350 honorair con
suls actief. Deze krijgen geen sala
ris maar werken voof de eer ('ho
norair'). Vaak zijn het zakenmen
sen die het consulaat erbij doen.
Zij zijn actief in landen waar Neder
land geen beroepsdiplomaten
heeft gestationeerd of behartigen
met name de handelsbelangen van
ons land in een bepaalde regio.
Volgens het ministerie kan bijstand
per land nogal uiteenlopen: afhan
kelijk van buitenlandse autoritei
ten, wetten, maar ook bemensing
op de ambassades of consulaten.
Enkele taken:
Gedetineerdenbegeleiding Het
ministerie geeft gedetineerden in
landen buiten Europa maandelijks
30 euro. Ook subsidieert het activi
teiten gericht op reclassering en
geestelijke ondersteuning. De ver
tegenwoordigingen bezoeken gear
resteerde landgenoten 'zo snel mo
gelijk' en vertellen hun over voor
waarden van rechtsbijstand.
Repatriëring Er kan worden bemid
deld bij het beschikbaar stellen van
financiële middelen aan Nederlan
ders in een acute noodsituatie die
terug moeten naar huis.
Vermissing Het ministerie spoort
lokale autoriteiten aan onderzoek
in te stellen om informatie over
vermiste persoon te achterhalen.
Zo nodig wordt specifieke assisten
tie aangeboden.
Ziekenhuisopname Bij ziekenhuis
opname van tijdelijk in het buiten
land verblijvende Nederlanders kan
het ministerie ervoor zorgen dat -
op verzoek - familieleden en rela
ties worden geïnformeerd.
Overlijden Het ministerie spant
zich 'tot het uiterste in' om nabe
staanden zo spoedig mogelijk op
de hoogte te brengen en assisteert
bij eventuele terugkeer van het
stoffelijk overschot. Ook helpt het
nabestaanden bij het verkrijgen
van een kopie van medische, sec
tie- of politierapporten.
Reisadviezen Het ministerie ver
strekt reisadviezen over veiligheid.
Evacuaties Nederlandse vertegen
woordigingen staan de Nederland
se gemeenschap bij als er sprake is
van evacuatie.
Reisdocumenten Veel vertegen
woordigingen kunnen een
(nood)paspoort verstrekken.
(Bron: Ministerie van Buitenlandse
Zaken)
De ambassad
door Niek Opten en Joost Sijtsma
illustratie Jos Diender
E
r moeten minder Nederland
se ambassades komen, vindt
TWeede Kamerlid Atzo
Nicolaï. Vooral in Afrika kan
er volgens de WD'er bezui
nigd worden op de diploma
tieke vertegenwoordigingen.
In het opkomende Azië moeten er juist
meer komen. De voormalige staatssecretaris
voor Europese Zaken en minister voor Ko
ninkrijksrelaties krijgt steun van de PvdA.
Nederland heeft 112 ambassades en 345 con
sulaten. Dat zijn volgens de sociaal-democra
ten 32 officiële vertegenwoordigingen meer
dan België heeft en 64 meer dan Zweden.
Minister Maxime Verhagen van Buitenland
se Zaken kondigde onlangs al aan dat de am
bassades en consulaten op de schop gaan.
Mogelijk wordt een aantal posten op den
duur gesloten en er wordt gekeken naar de
taken. Samenwerking met andere landen
kan ertoe leiden dat gestrande Nederlanders
voor hulp naar een ambassade van een an
der EU-land moeten.
Buitenlandse Zaken moet volgens de afspra
ken in het regeerakkoord 391 arbeidsplaat
sen inleveren en ongeveer een kwart hier
van zal in het buitenland moeten worden
geschrapt. De bezuinigingen die Verhagen
wil doorvoeren zijn volgens Nicolaï een 'aar
dige vingeroefening'. Maar het is niet ge
noeg. Nicolaï: „Er moeten principieel ande
re keuzes worden gemaakt. Ie moet kijken
waar de macht zit, daar ligt ook ons belang.
Er zijn gigantische veranderingen aan de
gang. Binnen twintig jaar is China de groot
ste economische macht van de wereld, en
daardoor is het ook een belangrijke politie
ke speler."
Ook India wordt volgens de liberaal steeds
belangrijker en het is volgens hem dan ook
vreemd dat in die beide landen Nederland
naast een ambassade geen consulaten heeft.
„Terwijl in de kleinste landen waar de mees
te mensen niet van hebben gehoord Neder
land wel is vertegenwoordigd."
Niet alleen moet het aantal ambassades en
consulaten in Afrika en Latijns-Amerika
worden verminderd, ook binnen Europa
ziet Nicolaï kansen om de stofkam door het
aantal diplomatieke vestigingen te halen.
„Met Litouwen en de andere Baltische sta
ten hebben we heel weinig te verhapstuk
ken en toch hebben we daar ambassades.
De contacten met die landen kunnen via
Brussel lopen. Met het toetreden van lan
den tot de EU komen er meer ambassades,
terwijl het juist een reden moet zijn om het
aantal te verminderen."
Minister Verhagen liet gisteren echter weten
dat hij niet verwacht dat voor 2014 Neder
land ambassades in Europese landen kan
sluiten.
Nicolaï ziet ook bezuinigingsmogelijkheden
door een betere samenwerking met andere
landen. De Schengen-landen zouden geza
menlijk diplomatieke posten in het buiten
land kunnen beheren, waar mensen terecht
kunnen voor bijvoorbeeld paspoorten. Dat
kan een opstapje zijn naar EU-ambassades,
een ontwikkeling waar de liberaal een voor
stander van is. „De algemene handelspoli
tiek is bijvoorbeeld een EU-zaak, die belan
gen kunnen door EU-ambassades worden
behartigd. Daarnaast kunnen er ook aparte
Nederlandse ambassades blijven bestaan in
gebieden waar Nederland een eigen geluid
wil laten horen. Want een ambassade is er
voor het Nederlandse belang. Als de rege
ring van een bepaald land bijvoorbeeld
moeilijk toegankelijk is, kan het Nederland
se bedrijfsleven worden ondersteund door
een eigen ambassade."
Voordat EU-lidstaten tot verregaande sa
menwerking kunnen overgaan, moeten ze
het eerst eens zien te worden over een geza
menlijke diplomatieke dienst. In het Verdag
van Lissabon zijn hiervoor plannen opgeno
men, maar die zijn niet erg concreet. Er
komt een Europese minister van Buiten
landse Zaken met een eigen diplomatieke
dienst, die het Europese buitenlandse beleid
gaat uitdragen. Maar over de rol op het ge
bied van bijvoorbeeld ontwikkelingssamen
werking en handelsbelangen zijn de lidsta
ten verdeeld.
Groot-Brittannië moet nog het minst heb
ben van één diplomatieke dienst, laat staan
van een Europese ambassade, omdat de Brit
ten aantasting van het eigen gezag vrezen.
Die gedachte is niet helemaal onterecht, vin
den rechtsgeleerden. „Zolang de individuele
lidstaten verschillende belangen hebben is
het moeilijk voor een Europese ambassade
of ambassadeur één geluid uit te dragen",
zegt Annemarieke Vermeer van de Universi
teit van Amsterdam. „Daarvoor is eerst ver
dergaande politieke integratie nodig in Euro
pa. Dat kan nog wel even duren, ja. Maar
waarom zou dat ook op korte termijn gerea
liseerd moeten zijn? Nederland moet zijn ei
gen belang goed in de gaten blijven hou
den."
Erik de Brabandere van de Universiteit Lei
den vraagt zich af of Europese ambassades
ooit de rol van nationale vertegenwoordi
gers zullen overnemen. „Elke lidstaat heeft
zijn eigen afzonderlijke belangen, dat zal
niet snel veranderen." Dat België minder
ambassades heeft is geen argument om Ne
derlandse te sluiten, vindt de Leidse weten
schapper. „Nederland heeft traditioneel
meer ambasssades en consulaten, het land
kent een langere handelsgeschiedenis. Ie
kunt niet zeggen dat Nederland per defini
tie te veel ambassades heeft. Dan moet je
eerst vaststellen wat de functie moet zijn
van de vertegenwoordiging."
In 'oninteressante' landen waar ons land
geen vertegenwoordiging heeft, zijn ambas
sades van andere Europese lidstaten ver
plicht hulp te bieden aan Nederlanders. In
sommige landen laat Nederland zich nu al
vertegenwoordigen door een andere lid
staat. Dat is met name financieel interes
sant, maar er kleven ook nadelen aan. „De
Nederlandse ambassade is bijvoorbeeld al
niet zo happig op het helpen van toeristen
in nood, zware gevallen uitgezonderd. Een
buitenlandse ambassade waarschijnlijk nog
minder."
