zeeland 123
leven in herinnering nabestaanden
Kritiek op kaalslag in
gemeente Terneuzen
keutafe
Mo Adn van de wege Eindelijk een blijvende herinnering
aan het s.s. Cornelis in Terneuzen
Wonderlijk gevarieerd!
Van Etten
auping iTOBül
donderdag 12 november 2009
ÉWH 8 SRSBSMfS H '/f K
Tiet Romeijn (18) wilde niet mee. Hij had zich huilend op de wc
verstopt, maar is toch meegegaan'
'Geruchten deden al snel de ronde dat er muiterij aan boord was
geweest'
door Harmen van der Werf
Het nieuws sijpelt lang
zaam door in Terneu
zen. Abraham Lensen,
eigenaar van A. C. Len-
sen's Stoomvaart Maatschappij, is
uiteraard de eerste die op de hoog
te wordt gesteld.
De oude postbode Cense bezorgt
hem maandagochtend 16 oktober
1922 al vroeg een telegram. Uit
Londen. „s.s. Cornelis aan de
grond gelopen bij de Alandseilan-
den - Nader bericht volgt - Nep-
tunBergingsmaatschappij - Stock
holm." Wat Lensen en alle familie
leden van de opvarenden dan nog
niet weten, is dat het stoomschip
Cornelis in een plotseling opgesto
ken storm op de rotsen kapot is ge
slagen en is vergaan. Met man en
muis. Als dat in dezelfde week be
kend wordt, is Terneuzen in diepe
rouw.
Van de drieëntwintig bemannings
leden op de Cornelis (89,90 meter
lang, 13,70 meter breed) komen er
er niet minder dan twaalf uit Ter
neuzen. „Om een goed beeld van
de omvang te krijgen, moet je een
vergelijking trekken met het huidi
ge inwonertal", stelt Adri van de
Wege, oud-werkleider bij de Boot-
lieden in Terneuzen, „en dan kom
je uit op zeventig slachtoffers. Dat
zou in deze tijd een enorme ramp
zijn geweest."
Veel zeelui die bij Zweden omgeko
men zijn, wonen in de Tholen-
straat in hartje Terneuzen. De Cor
nelis zou 22 oktober terug moeten
zijn, met hun dierbaren. Maar het
loopt totaal anders. Die maandag
16 oktober dringen de onheilstij
dingen ook tot in de Tholenstraat
door.
Ongeloof, is de eerste reactie, maar
het blijkt waar. „Als vader na een
reis thuiskwam, was het altijd
'Het mysterie van het s.s. Corne
lis', het klinkt alsof er iets geheim
zinnigs is gebeurd. Zoals bij elke
ramp doen natuurlijk de eerste
tijd veel geruchten de ronde. Eén
opvarende, machinist Ambrosius
Visser, spoelt aan op een eiland on
der de Zweedse kust. Zijn stoffelijk
overschot vertoont tekens van mes
steken. 'Is er op het s.s. Cornelis ge
vochten? Is er sprake geweest van
muiterij?', zijn logische vragen die
volgen.
De waarheid is veel minder avon
tuurlijk. De Raad voor de Scheep
vaart komt eind 1922 al met een
onderzoeksrapport. 'Hoogstwaar-
'Vertaald naar het inwonertal van Terneuzen nu,
ging het om zeventig slachtoffers' Adri van de wege
feest", noteert journalist Wout Ba-
reman in het boek 'Het mysterie
van het s.s. Cornelis en de geschie
denis van rederij Lensen'. Dit boek
verschijnt morgen, op de dag dat
een langgekoesterde wens van Ad
ri van de Wege in vervulling gaat:
de onthulling van een monument
ter nagedachtenis aan de Cornelis
en alle omgekomen Terneuzense
zeevarenden.
schijnlijk heeft men aan boord van
de Cornelis het -lichtschip Grund-
kallen aangezien voor het licht
schip Storbrotten. Daarvoor was
aanleiding.' Het lichtsignaal, het ka
rakter, van lichtschip Grundkallen
was net veranderd en leek nu veel
op dat van Storbrotten. Kapitein
Wiebe Teensma - 'toch een erva
ren rot in het vak' - was Grundkal
len 'gewoon' aan de verkeerde
kant gepasseerd en met zijn schip
vastgelopen, in de loop van zon
dag 15 oktober. Vervolgens weigert
Teensma hulp van een berger. Hij
denkt, zoals zo vaak bij een stran
ding, het zelf te kunnen redden en
wil zijn baas niet op onnodige kos
ten jagen. Een dag later steekt een
zware storm op. De Cornelis is red
deloos verloren. Slechts zeven van
de drieëntwintig zeelui spoelen
aan. Van de anderen ontbreekt
nog elk spoor.
De ramp met de Cornelis is in de
loop der jaren wat in de vergetel
heid geraakt, maar nooit vergeten.
Terneuzenaar Aector Doorns inter
viewde voor 'Het mysterie van het
s.s. Cornelis' nabestaanden. Ze
brengen het leed dat het verlies
van dierbaren betekende, anno
2009 nog tot leven. Nellie Romeijn-
Jansen vertelt over twee broers
van haar schoonvader Theo
Romeijn die omkwamen. „Eén
van de broers, Piet (18), wilde niet
mee. Hij had zich huilend op de
wc verstopt. De oudste broer bood
toen aan om te gaan. Hij stond op
de loopplank toen Piet besloot als
nog te gaan." Als eerbetoon zijn la
ter kinderen naar de twee broers
vernoemd.
foto Adri van de Wege
Het is dan toch gelukt. Een
wensdroom van Adri van
de Wege uit Terneuzen
gaat morgen in vervulling. Ter na
gedachtenis aan de ramp met het
stoomschip Cornelis in 1922 ver
rijst op de Scheldeboulevard tegen
over De Veste een fraai monu
ment: de legendarische L van de
in Terneuzen ooit befaamde rede
rij Lensen.
Jarenlang heeft Van de Wege geij
verd voor het gedenkteken. „Ik
werkte bij de Bootlieden toen ik,
al in de jaren tachtig, loods Rinus
van der Klooster ontmoette. Hij
verloor zijn vader bij de ramp. Wij
vonden het vreemd dat in Terneu
zen helemaal niks herinnerde aan
de Cornelis."
Van de Wege ging aan de slag, zet
te in 1992 een drukbezochte expo
sitie in het stadhuis op poten en
begon een actie voor een monu
ment. In 2006 wees de gemeente
een bijdrage nog af Vorig jaar keer
de het tij. „Voorwaarde was dat we
alle omgekomen zeelui uit Terneu
zen zouden herdénken." Radio
Zeeland, Multraschip en Muller
Marine gaven ook subsidie.
Kunstenaar Piet Griep, van wie de
opa op het stoomschip Cornelis
omkwam, ontwierp het monu
ment. Morgen om 14.30 uur wordt
dit onthuld. Aansluitend is in de
Grote Kerk om 16 uur de presenta
tie van het boek 'Het mysterie van
het s.s. Cornelis en de geschiede
nis van rederij Lensen'. Maritiem
schrijver Cor Heijkoop houdt een
toespraak. Het boek is een uitgave
van de Heemkundige Vereniging
Terneuzen, 128 pag., 22,90 euro.
Initiatiefnemer Adrie van de Wege (r) en Piet Griep (I) de ontwerper van
het monument voor de s.s. Cornelis. foto Mark Neelemans
OOK VOOR
VERVANGINGSAPPARATUUR
door Eugène Verstraeten
TERNEUZEN - In de gemeente Ter
neuzen worden de laatste jaren te
veel en te gemakkelijk bomen ge
kapt en veel te weinig bomen her
plant. Dat concludeert raadslid
Cees Freeke (LCF) in schriftelijke
raadsvragen aan het college van
burgemeester en wethouders.
Freeke wijst er op dat de gemeente
begin dit jaar al aankondigde zich
zelf een kapvergunning te geven
voor het rooien van bijna 900 bo
men van allerlei soort. Dit winter
seizoen gaan er verspreid door de
gemeente nog eens zo'n 260 bo
men tegen de vlakte. In totaal ver
dwijnen alleen dit jaar dus al meer
dan 1100 bomen.
De reden om ze te kappen is ver
schillend. Sommige bomen staan
volgens de gemeente in de weg, an
dere zijn ziek of vormen een ge
vaar voor de verkeersveiligheid en
de omgeving.
Freeke wijst er op dat bomen van
belang zijn voor zuivere lucht.
„Als de gemeente zo doorgaat is er
over tien jaar geen boom meer in
de gemeente te bekennen", be
toogt Freeke. Volgens hem worden
er te weinig bomen herplant. „Er
heeft te veel bomenroof plaats ge
vonden. Dat gaat uiteraard in de
toekomst zijn terugslag krijgen."
■f:
Tapijt-Laminaat-Novilon-Marmoleum
Gordijnen-Matrassen
Bodems-Bedlinnen-Dekbedden
Persoonlijk en deskundig advies staat bij ons voorop
wonen slapen
Complete woninginrichting op maat
Steenstraat 23 - Hulst Telefoo»0114 31 41 20
