kerland weer tot leven
Landschappen en parken
dinsdag 10 november 2009
verikonderzoeker Werkgroep Grauwe Kiekendief. illustraties uit het boek Akkervogels Veldleeuwerik
een genuanceerder beeld van wat
zich op akkers in Nederland en
Vlaanderen afspeelt. Ze tonen lief
de voor akkervogels als de grauwe
kiekendief, patrijs en veldleeuwe
rik, een gevoel dat ze delen met na
tuurbeschermers én landbouwers
die aan het woord komen.
„Sinds ik vogels bescherm, hoor ik
ze altijd", vertelt Piet van Gronin
gen, bollenteler op Texel. Geld is
zijn eerste drijfveer, meldt hij eer
lijk. Hij krijgt een vergoeding voor
beschermde nesten. Zo levert een
veldleeuweriknestje zeventig euro
op. Alleen de zon gaat voor niets
op, geldt ook voor boeren. Weini
gen werkten daarom niet mee aan
ruilverkavelingen.
Wijlen Adrie van der Meulen uit^
's-Heer Abtskerke bleef dwarslig
gen. Zijn oude hoeve aan de Zuid-
weg is nu eigendom van stichting
Het Zeeuwse Landschap en omge
toverd tot het eerste Zeeuwse ak
kerreservaat.
Het reservaat moet nog groeien,
blijkt uit wat Chiel Jacobusse van
Het Zeeuwse Landschap in Akker
vogels erover zegt. Alles is gedaan
om veldleeuweriken te paaien,
maar ze hebben zich nog niet la
ten verleiden. Jacobusse: „Ik heb
hier voor het eerst sinds mijn
jeugd wel weer een geelgors ge
zien." Beetje bij beetje komt het
akkerland zo weer tot leven.
'Vreemde' gasten als de kievit (een
weidevogel) en de scholekster
(een kust- en weidevogel) zijn er
zelfs steeds meer te vinden.
Alle soorten passeren in Akkervo
gels de revue, met tips om er
goed voor te zorgen. Het zal ook
menig boer plezieren, denkt Dijk-
sterhuis. Tijdens het werk op het
land, alleen op de trekker, 'kan hij
gele kwikstaarten en blauwborst-
jes zien vliegen. En met een beet
je geluk is hij getuige van de
baltsvlucht van kiekendieven'.
Is dit een droombeeld? Akkervo
gels geeft genoeg voorbeelden
die laten zien dat dit niet zo
hoeft te zijn. De vraag blijft in
hoeverre deze idylle bestand is te
gen de rauwe, economische wer
kelijkheid van het moderne boe
renbestaan.
Koos Dijksterhuis, Hans Hut, Akkervo
gels, 144 pag., 19,95 euro, isbn
978-90-8740-060-6, Roodbont Uitge
verij.
We moeten het eerst even
hebben over het ver
schil. Een nationaal park
is namelijk heel iets anders dan
een nationaal landschap.
Nationale parken zijn door de
overheid aangewezen gebieden,
waar de natuur wordt beschermd.
Internationaal was het Yellowsto
ne Park in Amerika in 1872 het eer
ste. Op initiatief van de Vereni-
ging Natuurmonumenten werden
in 1930 de bossen in de Veluwe-
zoom als nationaal park aangewe-
zen. Inmiddels zijn er in Neder
land twintig parken, van de Weer-
ribben in de kop van Overijssel
tot de Biesbosch. Ruim 130.000
hectare, ongeveer 3 procent van
het Nederlandse grond- en water
gebied. De nationale landschap
pen zijn een betrekkelijk jong fe
nomeen. Leidende gedachte bij de
sinds 2006 aangewezen landschap
pen is dat behalve natuur ook cul
tuur bescherming verdient. In fei
te komt daarvoor alles wat men
sen in de loop van de eeuwen heb
ben gemaakt, in aanmerking. Van
huizen, dorpen en stadjes tot ka
nalen en verdedigingswerken. De
landschappen beslaan ongeveer
20 procent van Nederland. De Ve-
luwe en het Groene Hart zijn de
grootste gebieden.
De ANWB heeft alle nationale
parken en landschappen in een
boek samengebracht. Ter inspira
tie, zeggen de schrijvers, om ieder
een te attenderen op al het moois
dat Nederland te bieden heeft.
Zeeland is vertegenwoordigd met
het nationaal park Oosterschelde
(370 vierkante kilometer) en het
nationaal landschap Zuidwest Zee
land. Dat laatste omvat heel Wal
cheren uitgezonderd de steden
Middelburg en Vlissingen, de Zak
van Zuid-Beveland en West-
Zeeuws-Vlaanderen, samen goed
voor 552 vierkante kilometer.
De Oosterschelde wordt beschre
ven aan de hand van een vaar
tocht, waarbij veel aandacht uit
gaat naar de zeehonden. Het ver
haal over het nationaal landschap
wordt helemaal toegespitst op de
Tachtigjarige Oorlog in West-
Zeeuws-Vlaanderen.
Bij het boek is een wegenkaart ge
voegd, waarop alle parken en land
schappen staan aangegeven. Ook
zijn er negen snelwegpanorama's
ingetekend, waar even de voet van
het gaspedaal mag.
Nationale landschappen en parken -
Nederland op z'n mooist: 14,95 in
ANWB-winkels en ANWB-webwinkel.
Middeleeuws tafereel op straat in IJzendijke.
