41 binnenland
Psychiaters voelen
'Balkenende had geen zin'
Pneumokokkenvaccin
uit de handel genomen
Stoommaaltijden bevatten minder
groente dan verpakking vermeldt
peter van straaten
MEDISCH GEHEIM
Enkele honderden psychiaters en psychologen weigeren de
medische gegevens van patiënten aan de zorgverzekeraar door
te spelen. De Nederlandse Zorgautoriteit dreigt met boetes.
vrijdag 6 november 2009
DEN HAAG - De drie baby's die bin
nen anderhalve week zijn overle
den nadat zij waren ingeënt met
het pneumokokkenvaccin met de
naam Prevenar waren tussen de
drie en zes maanden oud en kre
gen de vaccinatie in de tweede
helft van oktober in het kader van
het rijksvaccinatieprogramma. Zij
stierven tussen anderhalve en elf
dagen na de prik. Normaal komen
er bij het RIVM jaarlijks vijf tot
tien meldingen binnen van kinde
ren die overlijden na vaccinatie.
„Maar nu overleden er drie kort
na elkaar. Dit was voor ons reden
deze partij uit voorzorg in de ban
te doen", aldus een woordvoerster.
Het RIVM beklemtoont dat
ouders van wie baby's in dezelfde
periode met dit middel zijn in
geënt zich geen zorgen hoeven te
maken. „Deze sterfgevallen zijn al
weer een tijdje geleden en we heb
ben verder geen meldingen bin
nengekregen", zegt de woordvoer
ster.
„Er zijn tienduizend andere kinde
ren met dezelfde partij gevacci
neerd en die zijn gezond." De con
sultatiebureaus zijn inmiddels
voorzien van een nieuwe voorraad
Prevenar van een andere partij, zo
dat de inentingen niet stil komen
te liggen. Het RIVM is ervan over
tuigd dat met deze nieuwe partij
niets mis is. „Er wordt al jaren met
Prevenar geprikt en is altijd veilig
bevonden", aldus de woordvoer
der. Fabrikant Wyeth is zelf ook
een onderzoek begonnen. „Op dit
moment lijkt er geen oorzakelijk
verband te bestaan tussen het vac
cin en de sterfgevallen", laat een
woordvoerder weten. Voordat de
partij Prevenar werd verstuurd,
zijn de vaccins zoals altijd uitvoe
rig getest op kwaliteit. „Twee keer
door onszelf en twee keer door ex
terne partijen. Er is toen niets ge
vonden dat duidt op een afwij
king", zegt de woordvoerder.
Prevenar is sinds 2006 opgenomen
in het Rijksvaccinatieprogramma.
Het vaccin wordt gegeven aan ba
by's die op of na 1 april 2006 zijn
geboren. Kinderen van twee tot elf
maanden krijgen standaard twee
prikken: een pneumokokkenvacci-
natie en een DKTP-Hib-vaccinatie
die soms wordt gecombineerd met
een vaccin tegen hepatitis-b.
DEN HAAG - Nagenoeg alle stoom-
maaltijden bevatten bijna minder
groente dan op de verpakking
staat aangegeven. De grootste boos
doener is 'Zalm met spinazie en
tagliatelle' van Albert Heijn. Het
etiket zegt dat daar 108 gram
groente in zit. Uit een test van de
Gezondgids blijkt dat deze maal
tijd gemiddeld slechts 67 gram
groente bevat, 38 procent minder
dan beloofd. Van de onderzochte
stoommaaltijden van Albert
Heijn, C1000 en Borgondi/Jumbo
blijken in totaal vijftien van de
twintig minder groente te bevat
ten dan het etiket vermeldt. Uit
schieter naar boven is de AH-maal-
tijd 'Kabeljauwfilet met broccoli,
wortel en courgette'.
Volgens de norm van het Voe
dingscentrum bevat een goede
warme maaltijd minstens ander
half ons groente. Daaraan voldoet
40 procent van de als gezond aan:
geprezen stoommaaltijden niet.
Als op de rekening van
psychiaters en psychologen
niet de diagnose staat
vermeld, plegen ze een
economisch delict. „Het
is helemaal van de gekke."
door Floor Ligtvoet
Zijn praktijk is nog nooit
zo stil geweest. Maar het
gebrek aan patiënten is
niet de enige zorg van
Willem Malkus. De Amsterdamse
psychiater is afgelopen zomer be
zocht door de Nederlandse Zorgau
toriteit (NZa). Die nam zijn admi
nistratie door en legde hem haar
fijn uit dat hij in zijn praktijk een
economisch delict pleegt en een
geldboete of een dwangsom kan
verwachten.
„Het is helemaal van de gekke",
roept Malkus uit. „Ik ben psychia
ter. Nooit gedacht dat ik nog eens
ais crimineel zou worden bestem
peld. Ik werk hetzelfde als altijd."
Sinds in 2008 de wet is veranderd,
is Malkus in overtreding. Hij
stuurt patiënten de rekening voor
hun behandeling zonder hun dia
gnose te vermelden. Een principe
kwestie, zegt hij. „Wat hier bespro
ken wordt, is tussen mij en de pa
tiënt en niet voor de oren van de
verzekeraar bedoeld." Hij wil zijn
patiënten beschermen tegen de
macht van de verzekeraar.
Malkus is niet de enige. Naar schat
ting vrezen enkele honderden vrij
gevestigde psychiaters en psycholo
gen dat gevoelige, medische infor
matie bij onbevoegden belandt en
patiënten hierdoor later in proble
men komen bij het vinden van
een nieuwe baan, of als ze een hy
potheek, een levensverzekering of
een arbeidsongeschiktheidsverze
kering afsluiten. „Behoorlijk wat
patiënten delen die angst ook."
Maar een diagnose vermelden is
wettelijk verplicht gesteld bij lang
durige behandelingen. Zonder dia
gnose keert de zorgverzekeraar
niet uit. De gevolgen daarvan
heeft Malkus gevoeld. Voor 90 pro
cent van zijn patiënten was de be
handeling, met een uurtarief van
140 euro, zonder vergoeding niet'
meer op te brengen. Een klein aan
tal stopte de behandeling om die
reden, de rest behandelde hij door
voor een veel lager tarief of soms
gratis. Financieel betekent het een
flinke strop. Desondanks gaat Mal
kus gewoon door met zijn prak
tijk.
Ook Wietse Velthuys, psychothera
peut in de hoofdstad, peinst er
niet over om medische gegevens
(de zogeheten diagnosebehandel-
combinatie, DBC) aan de verzeke
raar te overhSndigen. „Een goede
therapie valt en staat bij vertrou
wen", stelt hij vast.
De diagnose komt niet alleen bij
de zorgverzekeraar van de patiënt
terecht, maar wordt ook in een al
gemeen bestand opgenomen, de
DIS. Volgens het ministerie van
Volksgezondheid gebeurt dit ano
niem en wordt de informatie ver
strekt aan 'afnemers die het nodig
hebben voor de-uitvoering van
hun wettelijke taken', ofwel aan
overheden maar ook andere in
stanties.
Als voorbeeld noemt het ministe
rie de NZa, het College van Zorg
verzekeraars en het Centraal Bu
reau voor Statistiek. „Deze infor
matie wordt versleuteld", licht Vel
thuys toe, die ook de NZa op be
zoek kreeg, „Maar wat versleuteld
is, kun je ook ontsleutelen." Voor
een beetje hacker hoeft dat geen
probleem te zijn, denken de tegen
standers.
De steeds grimmiger wordende
strijd om het vrijgeven van de
diagnose ervaart de Haagse psycho
therapeut Ruth Feigenbaum, te
vens voorzitter van Stichting de
Koepel van DBC-vrije praktijken,
door Hanneke Keultjes
en Laurens Kok
Penk eümaas rusiic. over3- na mady~anki
Wat zou Kamervoorzitter
Gerdi Verbeet tijdens
haar telefoongesprek
met minister-president Jan Peter
Balkenende toch hebben gezegd?
„Wil je er alsjeblieft nog eens over
nadenken?"
Of is ze op haar strepen gaan
staan: „Dan maak je maar zin!"
Niemand die het weet, maar in ie
der geval had het effect. Minis
ter-president Jan Peter Balkenende
bleek 'wel bereid' om bij het debat
over de verhoging van de
AOW-leeftijd te komen zitten.
Maar niet gisteravond. En dus is
hij pas volgende week, met vice-
premier Wouter Bos van de partij.
Kamervoorzitter Verbeet zag zich
genoodzaakt een klemmend be
roep te doen op de premier. De
voltallige oppositie minus de SGP
sprak schande van diens botte wei
gering om bij het debat aan te
schuiven. „Werkweigering", bries
te GroenLinks-fractievoorzitter
Femke Halsema, die het debat had
aangevraagd. De hele Kamer had
haar vorige week gesteund toen zij
vroeg om de aanwezigheid van zo
wel Balkenende als Bos.
Met zijn aanvankelijke weigering
zou Balkenende een statement
hebben willen maken. De Kamer
lijkt een debat pas interessant te
vinden als de premier er bij is en
als de fractievoorzitters het woord
voeren. Daarom moet de premier
om de haverklap op komen dra
ven voor een debat, stelt een
CDA-ingewijde. Daar had Balken
ende geen zin meer in. Minister
Piet Hein Donner en staatssecreta
ris Jetta Klijnsma van Sociale Za
ken, die het AOW-plan hebben uit
onderhandeld, zouden immers
toch de meeste vragen moeten be
antwoorden.
Het 'statement' van Balkenende ge
tuigt van een slecht politiek gevoel
of op zijn minst beroerde timing.
Het debat over de AOW-leeftijd is
niet zomaar een debat. „Dit is een
structurele hervorming", stelt Hal
sema. Bovendien had Balkenende
de Tweede Kamer keer op keer
voorgehouden pas na het advies
van de Sociaal Economische Raad
over de AOW in debat te willen.
Dat advies is door geruzie binnen
de SER nooit gekomen, maar Don
ner en Klijnsma wisten met coali
tiepartijen CDA, PvdA en Christe
nunie een plan in elkaar te timme
ren. Een debat over de uitvoering
van het complexe plan is van later
orde.. Voor de oppositie stond als
een paal boven water dat daarover
nu 'op hoofdlijnen' gedebatteerd
moest worden. Met de premier,
welteverstaan.
Volgens de PvdA was het niet Bos'
idee om het debat af te zeggen.
Nee, Balkenende zou geen zin heb
ben gehad, zo wordt gefluisterd.
