zeeland 131
'Steden moeten elkaar succes gunnen'
J
Eén Walcheren zorgt voor minder gekissebis
Middelburq
i Walcheren
Vi
?ere
/alchpro"
f
ÏV\\ss\nqen
F
'ZC-debat
SAMENWERKING Stedennetwerk Zeeland lijdt onder eigenbelang deelnemers
zaterdag 31 oktober 2009
De overtreffende trap van gemeentelijke samenwerking in
Zeeland is niet stadsgewest maar stedennetwerk. Daarin
zitten behalve Vlissingen en Middelburg ook Goes en Ter-
neuzen. „Dat het niet werkt, is aan onszelf te wijten."
door Maurits Sep
Het is gedaan met de con
currentie, beloven de
vier grootste Zeeuwse
steden in 2001. Ze gaan
strikte afspraken maken over be
drijventerreinen, culturele en so
ciale voorzieningen, openbaar ver
voer, toerisme en woningbouw, in
het besef dat ze te klein zijn om al
les zelf te hebben en doen. Boven
dien tellen ze als stedennetwerk
landelijk wel mee bij de verdeling
van geld voor ruimtelijke orde
ning. De ambities kennen geen
grenzen en ze nodigen zelfs Gent
uit zich bij hen aan te sluiten.
Maar zoals het stadsgewest op Wal-
cherse schaal niet uitblinkt in in
drukwekkende resultaten, heeft
ook het Stedennetwerk bar weinig
om trots op te zijn. „We bestaan
nog wel, maar het is de laatste tijd
wat stilletjes", erkent burgemees
ter Dick van der Zaag van Goes.
Veelzeggend is dat zijn Vlissingse
collega Wim Dijkstra een jaar gele
den nog geprobeerd heeft de toen
al zevenjarige samenwerking
nieuw leven in te blazen. Want de
gemeenten trekken zich in de prak
tijk weinig aan van gemaakte af
spraken. En dus bouwt Middel
burg een Zeeuws Evenementen Po
dium, terwijl Goes de Zeelandhal
len heeft. En touwtrekken meerde
re gemeenten om de vestiging van
een Zeeuws ondernemingshuis als
vervanging van de Kamer van
Koophandel in Middelburg. En
draait de discussie over ziekenhuis
zorg in Zeeland vooral over loca
ties: Goes ofWalcheren; en vervol
gens Middelburg of Vlissingen.
Jacques Suurmond snapt dat als
wethouder van Vlissingen beter
dan toen hij als gedeputeerde heel
Zeeland diende. „Je voelt als ge
meentebestuurder veel meer de
enorme zorg voor je gemeen-'
schap. Je wilt zo veel mogelijk bin
nenhalen, want jij moet ook uitleg
gen waarom iets niet naar jouw
stad gekomen is."
Dat verzet zich echter niet tegen sa
menwerking met andere steden,
vindt hij. „Niet als doel, maar als
middel om je burgers beter te die
nen. Want ook dat is jouw verant
woordelijkheid. Het stedennet-
wgrk moeten we koesteren en
heel erg versterken. Het gaat veel
te langzaam en dat ligt deels aan
ons als bestuurders. Het netwerk
mag geen papieren tijger worden.
We moeten elkaar aanvullen: naar
de bioscoop in Vlissingen en naar
de schouwburg in Middelburg. Ver
geet niet: het verdelen van voorzie
ningen in Zeeland is het verdelen
van armoede. Zo veel is er niet te
verdelen. Dat geeft spanning."
Van der Zaag: „We moeten over
onze eigen schaduw heen durven
en willen springen en elkaar een
succes gunnen. Maar als puntje bij
paaltje komt, is het hemd toch
nog steeds nader dan de rok. Dat
is aan onszelf te wijten. Het kan al
leen nog wat worden als we alle
maal tegelijk zeggen dat het ons
ernst is. Zoniet, dan moeten we er
gewoon mee stoppen."
Het provinciebestuur zou veel har
der moeten ingrijpen, bepleit Van
der Zaag. „De komst van ZEP in
Middelburg heeft ons in Goes veel
pijn gedaan. De provincie heeft
toen niet gekozen. Ze durft geen
scheidsrechter te zijn."
Suurmond wil geen scheidsrech
ter, maar een regisseur. „Niet ie
mand die gele en rode kaarten uit
deelt en ons uit elkaar haalt als er
problemen zijn, maar iemand die
op de achtergrond stuurt: dit is
het grote spel en zo moeten jullie
het spelen." Dat beschouwt hij
niet als zijn eigen falen. „Binnen
die kaders houden wij de grootste
verantwoordelijkheid. Die moeten
we pakken en niet steeds naar een
ander wijzen."
Gem.
Zijn de burgers beter af met één ge
meente Walcheren? En heeft heel
Zeeland baat bij een echt grote
gemeente? De PZC houdt maandag
16 november vanaf 16.00 uur in
het Arsenaaltheater te Vlissingen
een debat over een fusie van Mid
delburg, Vlissingen en Veere.
Belangstellenden voor deze discus
sie kunnen zich aanmelden via
debat@pzc.nl.
Vooruitlopend op het debat ver
schijnt een serie artikelen. Vandaag:
samenwerking tussen de vier groot
ste steden van Zeeland.
O zie ook www.pzc.nl/
debatwalcheren
door Maurits Sep
De Zeeuwse gemeen
ten houden elkaar in
omvang en slag
kracht keurig in ba
lans. Dankzij dit bro
ze evenwicht functioneert de pro
vincie vaak als een 'supergemeen
te'. Gedeputeerden zijn hier in
vloedrijker en bekender dan bij
voorbeeld hun Brabantse collega's
in die provincie.
Harry van Waveren, die als gede
puteerde voor ruimtelijke orde
ning een zwaar stempel drukt op
de inrichting van Zeeland, nuan
ceert zijn invloed ('die is alleen
maar kleiner geworden') en voelt
zich niet thuis bij de term 'superge
meente'. Anderzijds, hij wordt op
straat inderdaad regelmatig aange
sproken: op zijn besluiten, op stuk
ken over hem in de krant, en door
mensen die iets te klagen hebben
over hun gemeente en hém vra
gen in te grijp.en. „Maar ik ben als
gedeputeerde niet de baas van de
wethouders."
Het misverstand tekent wel de ver
houdingen binnen Zeeland. Leidt
één gemeente Walcheren tot minder
invloed van de provincie, omdat er
meer tegenspel van een sterkere te
genstander ontstaat
Van Waveren: „Nou nee. Het zou
voor ons juist makkelijker worden.
Een grotere gemeente met een gro
tere organisatie maakt het eenvou
diger om grote kwesties ambtelijk
goed af te handelen. Er is ook
meer tijd om samen met ons in
Den Haag belangrijke zaken te be
pleiten. Een groot Walcheren legt
daar meer gewicht in de schaal. En
het voordeel is dat die gemeente
meer dingen zelf oplost."
U hebt minder last van gekissebis
tussen de huidige gemeenten.
„Nóu ja, zoiets."
Is één Walcheren goed voor Zeeland,
of verschuift dan de balans binnen
ten nadele van andere gemeenten?
„Het uitgangspunt voor bestuurlij
ke inrichting moet zijn een goed
en herkenbaar bestuur, niet om el
kaar in balans te houden. Dat is
een onzinnig uitgangspunt. Boven
dien, adeldom verplicht. De groot
ste kan niet volledig voor zijn ei
genbelang gaan, maar moet juist
zorgen dat de kleinere partijen tot
hun recht komen. Anders loop je
ook het risico dat er een bondge
nootschap tegenover je komt."
De huidige samenwerkingsverban
den tussen steden leveren weinig op.
Dat geldt zowel voor het stadsge
west Vlissingen/Middelburg als het
stedennetwerk waar ook nog Terneu-
zen en Goes bij zitten.
„Dat valt wel mee. Ik heb het stads
gewest gevraagd hoe het gaat en
heb een A4 vol resultaten gekre
gen. En bij het stedennetwerk zijn
we heel constructief bezig met wo
ningbouw."
Maar verder doet het stedennetwerk
niets. Twee van de vier leden vinden
zelf dat het niet goed gaat en dat dat
aan henzelf te wijten is.
„Dat is wel waar. Het evenwicht
dat in Zeeland bestaat, zorgt er
voor dat gemeenten elkaar soms
ook in een houdgreep hebben. Ik
snap dat ze sommige dingen voor
zichzelf willen hebben. Maar dat
kan alleen als je eerst zelf iets op
geeft. Ik mis bij gemeenten de hou
ding om elkaar iets te gunnen."
Uit het stedennetwerk klinkt de roep
om een strenger optreden van de pro
vincie als scheidsrechter of regisseur.
„Dat is gemakzuchtig. Ze moeten
de verantwoordelijkheid niet af
schuiven. Bovendien, wij hebben
wel instrumenten om regisseur te
zijn. Maar als we daar gebuik van
maken, geeft het weer gedoe. Dan
willen ze dat ook weer niet."
