29 wonen
Van droomhuis
tot realiteit
m
Het spreekt enorm tot de verbeelding: zonder enige beperking je droomhuis
bouwen. Het verwezenlijken van die droom blijkt echter een stuk lastiger. De
welstandscommissie kijkt immers maar al te vaak over de schouder mee.
door Cor-Peter Pasma
Zelf bouwen in vijf stappen
Na het weghalen van de wingerd tegen onze Ik zoek grassen die niet al te hoog worden en
garage, is een lelijke muur overgebleven (2) qua kleur afsteken tegen het buxusgroen
wonen@wegener.nl
024-3650509
Zaterdag 31 oktober 2009
Sinds het zien van de film
Antonia laat het beeld van
een gezellige vierkantshoe
ve me niet los. Vooral de
scènes waarin de hele fami
lie op de binnenplaats aan lange ta
fels zit te eten. Dat wil ik ook, maar
zonder de ellende van het renove
ren van een historisch pand. Ik wil
een nieuwbouwvierkantshoeve.
Na de eerste rondgang op internet
zinkt de moed me al behoorlijk in
de schoenen. Nog afgezien van het
feit dat het bouwen van een eigen
of nieuw ontwerp ruim anderhalf
keer zo duur is als nieuwbouw in se
rie, blijkt ook al snel dat de ruimte
in Nederland voor het realiseren
van je droomhuis schaars is. Welis
waar heeft de overheid bepaald dat
op nieuwbouwlocaties een aanzien
lijk deel moet worden ingeruimd
voor zogenoemde vrije kavels, maar
anders dan deze benaming doet ver
moeden, is de bebouwing van deze
kavels helemaal niet zo vrij. Je moet
ook op dergelijke locaties rekening
houden met bepalingen die door de
(lokale) overheid worden opgelegd.
Bovendien heeft in verreweg de
meeste gevallen de welstandscom
missie nog steeds het laatste woord.
Via via kom ik terecht op de site
van het Informatiecentrum Eigen
Bouw (www.iceb.nl), die vooraf be
looft mij helemaal bij te kunnen
praten over het zogenoemde parti
culier opdrachtgeverschap, de offi
ciële term voor het bouwen in ei
gen beheer. Ondanks de enorme
hoeveelheid nuttige informatie over
het proces en handige tips, vind ik
ook hier niet wat ik zoek.
Het ICEB richt zich, in opdracht
van het ministerie van VROM, volle
dig op het collectieve, particuliere
opdrachtgeverschap. De daarvoor
gebruikte argumentatie doet het erg
ste vermoeden voor de bouw van
mijn vierkantshoeve. „Steeds meer
mensen zijn op zoek naar een wo
ning die echt aan hun eisen vol
doet. Ze willen niet gehuisvest wor
den, maar zichzelf huisvesten. De
Nederlandse bouwwereld is wat
gronduitgifte betreft gericht op se
riematige woningbouw. Het is daar
om een slimme stap de krachten te
bundelen en als groep woningen te
ontwikkelen", zegt een woordvoer
der van de ICEB.
f
foto's CPD
1. BOUWRECELS Het is moeilijk een goed over
zicht te krijgen van de bouwkundige en planologi
sche regelgeving waaraan een woning dient te vol
doen en de gevolgen van deze regels voor het
ontwerp. Een architect kan de mogelijkheden op
een rij zetten, maar daarmee zijn ook de kosten
en risico's hoger. Een keuze voor een systeem of
catalogusbouwer beperken die.
2. FINANCIËN EN PROCES Het is belangrijk op een
rijtje te zetten wat de kosten zijn en hoe je deze
kosten kunt beheersen. Je moet voor jezelf in
hoofdlijnen een stappenplan van het ontwerp en
het realisatieproces hebben.
3. EICEN WENSEN Te denken valt aan de indeling
van de woning, hoe je de woning wilt gaan gebrui
ken, nu en in de toekomst. Vergeet de architec
tuur niet: het materiaalgebruik, de openingen en
afwerkingen maken uiteindelijk de woning.
4. DE AANBESTEDING Op basis van de tekeningen
en omschrijving van de architect bepalen een of
meerdere aannemers vervolgens een prijs. Na de
keuze van de aannemer is controle tijdens de
bouw van belang om fouten tijdig op te sporen.
5. VERGUNNINGEN Zelfs een niet-vergunningsplich-
tig bouwwerk moet voldoen aan de zogenaamde
redelijke eisen van welstand. Dit is een vrij alge
meen begrip dat moeilijk te definiëren valt. Het is
de welstandscommissie zelf die bepaalt of het
bouwwerk hieraan voldoet. Ook moet elk bouw
werk voldoen aan het bouwbesluit.
Dan maar de hulp van een specia
list ingeschakeld. Dick ter Avest is
bouwkundige bij Brummelhuis,
een architectenbureau dat door
heel Nederland woningen tot
stand brengt. De meeste daarvan
ontstaan op de tekentafel. „Er ko
men bij ons wel eens mensen bin
nen die op een A4-tje zelf aan het
schetsen zijn geslagen. Dat is op
zich geen probleem", vertelt hij.
Dus het moet mogelijk zijn mijn
vierkantshoeve te bouwen?
„Jawel, maar zo eenvoudig is dat
niet. Met alleen een vrije kavel ben
je er niet. Het woord 'vrij' slaat
vooral op dat je vrij bent in keuze
van architect en aannemer, maar
betekent niet dat je zomaar wat
mag bouwen", zegt Ter Avest.
„Veel is afhankelijk van het bestem
mingsplan en het beeldkwaliteits
plan. Daarin staan criteria over
dak- en goothoogte. Of je één of
twee bouwlagen mag bouwen, de
soort bakstenen, die dingen."
En op zoek gaan naar een kavel
waar het wel allemaal mag? „Dat
zou ik niet doen. Vaak ben je al zo
blij dat je een stukje grond hebt
waar je zelf op mag bouwen, dat ik
daar niet op zou wachten. Beter is
het zoveel mogelijk realiseren van
je'wensen binnen het toelaatbare
op zo'n plek", adviseert Ter Avest.
Dan dus maar een herenhuis of
notariswoning uit de catalogus uit
gezocht, die tegenwoordig zo in
trek zijn. Zo'n bestaand ontwerp
aanpassen aan mijn wooneisen,
scheelt enorm in de kosten. „Maar
denk bij het zoeken naar een kavel
wel aan het bestemmingsplan. De
ze moet de benodigde goothoogte
toelaten", vult Ter Avest aan. Ook
dat is dus nog niet zo eenvoudig.
Dat klinkt ook niet alsof mijn
droomhuis er ooit gaat komen. Ter
Avest: „Het is maar wat je ervan
verwacht. Het is het beste te begin
nen met op papier te zetten wat je
precies wilt. Daaruit vloeit dan in
samenspraak met een deskundige
een programma van eisen waar
mee een architect aan de slag kan.
Of het dan ook echt een vierkants
hoeve wordt, durf ik niet te zeg
gen. Maar je komt een heel eind."
rjhf Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
door Bauke Boersma
redactie.wonen@wegener.nl
024-3650509
Na het weghalen van een wingerd
bleef de familie Kuypers met een le
lijke muur achter en een staalbor-
stel bood geen soelaas. „Geduld",
predikte deskundige Romke van de
Kaa, naast onder meer het inschake
len van een gevelreiniger. Maar, zo
blijkt uit de reacties van ervarings
deskundigen, er zijn meer alternatie
ven. R. van Herwaarden gebruikte
een hogedrukspuit na het verwijde
ren van een klimhortensia: 'En alles
was eraf.' R. Rooster deed hetzelfde
en stelt: 'Resultaat gegarandeerd.'
T. van Gemert huurde een hoge-
drukreiniger en verwijderde de wor
tels 'in een halve dag'. Maar de
meest verrassende oplossing is van
R. Makkinga, die ook worstelde met
het probleem. 'We konden de wor
tels er met een gasbrander eenvou
dig afbranden. De gemetselde muur
had er geen hinder van. Ik hoop dat
u wat aan deze tip hebt." Dat hopen
wij ook voor de familie Kuypers. En
dat ze daarbij héél voorzichtig doet.
Het verhaal over siergrassen dat op
10 oktober in deze bijlage stond,
riep bij J. Lavrijssen een vraag op.
Tn mijn voortuin heb ik enkele open
vakken van buxus, circa 25 centime
ter hoog. Ik zoek grassen die niet al
te hoog worden en qua kleur afste
ken tegen het buxusgroen. Ik heb
1 vak van 2 bij 2 meter en 2 van
1 bij 2.' Om iedereen inzicht te ge
ven hoe te werken met zulke vak
ken, maakte Freddie Fahner, de kwe
ker uit het verhaal, op basis van dit
voorbeeld een beplantingsplan. In
het vak van 2x2 kan een Miscanthus
Yaku Yima in het midden. Daarom
heen groepen van vier Molinia caeru-
lea Moorhexe, vier Carex morrowii Ice
Dance, vier Luzula nivea en vier Lirio-
pe Muscari Ingwersen. De vakken van
1x2 als volgt vullen: links drie Impe-
rata Red Baron, midden vier Stipa Po-
nytails en rechts drie Molinia caeru-
lea Variegata. De totaalprijs is 84 eu
ro. De soorten geven veel kleurvaria-
tie en hebben diverse bloeitijden.
