Culinair 'kunstgebit'
Fruitteler Johan
ten Eisen teelt
fruitbomen die
ook in een stads
tuin niet mis
staan.
schaduw verdragen en krijgt mooie bruine vruch
ten, waarvan likeur of gelei te maken is. De meeste
exemplaren verdwijnen vanwege hun fraaie uiterlijk
echter in herfstschikkingen en kerstbakjes. De uit
drukking 'zo rot als een mispel' verwijst naar de
vrucht, die rond november zachter wordt en dan
pas lekker is om te eten.
De kweepeer is een mooie, blokvormige peer die
vaak verwerkt wordt in gelei. Ook als decoratie op
een schaal doet deze peer het goed: hij is lang houd
baar en verspreidt een heerlijke geur. In het voorjaar
heeft de kweepeer prachtige bloesems in wit met
een roze blosje.
Een teeltvorm die nog minder ruimte inneemt, is
leifruit. Langs een schutting of langs palen met dra
den om een pad te begrenzen, mogelijkheden ge
noeg. Er zijn appels en peren die je kunt leiden,
maar ook kleinfruit als de Japanse wijnbes, druiven,
doornloze bramen en de Tay-bes (kruising tussen
framboos en braam) zijn leuke opties. „Je ziet veel
mensen een stukje betongaas in de tuin zetten met
klimop. Op zo'n plek kun je ook een fruitsoort laten
klimmen. Dan heb je eerst mooie bloempjes en later
in het seizoen nog wat te snaaien ook", lacht Ten Ei
sen. Ook een pergola of schutting is als kapstok voor
fruit geschikt, de scheuten kunnen makkelijk wor
den aangebonden.
Wie kleinfruit plant, hoeft niet bang te zijn voor ém-
mers vol oogst tegelijk. „Met één struik kun je ze
makkelijk op. Vooral de Japanse wijnbes is geschikt.
De vogels hebben er niet zo'n trek in, en het fruit
komt mooi geleidelijk en langdurig, als snoepgoed."
De enige fruitsoort die Johan ten Eisen voor een
stadstuin minder snel zal adviseren, is de pruim.
„Die boom blijft ook wel vrij klein, maar je trekt
foto's
Wouter Borre
met pruimen veel wespen aan. Bij appels en peren
is dat minder."
De aanplant van frambozen kan wel, maar vereist
wat tuindiscipline. Uitlopers die via wortelstokken
hun weg zoeken, moeten worden weggeschoffeld.
Anders wordt het een puinhoop. Tay-bes en Japanse
wijnbes moeten na de oogst worden afgeknipt, dan
lopen ze volgend seizoen zo weer uit.
Wie fruit wil dat alleen maar mooi is en niet eet
baar, kan een sierappeltje planten. De topper is Ma
lus Red Sentinel. De vogels laten de knalrode appel
tjes tot diep in de winter met rust, en met kerst wa
tertanden bloemschikkers van zoveel mooi materi
aal. Als belangrijkste reden fruit aan te planten,
noemt Ten Eisen 'dat er veel meer aan te beleven is
dan aan een andere boom'. „Kleur, bloesem en fruit,
wat wil je nog meer? Dat is toch veel leuker dan één
of andere exotische boom. Fruitbomen zijn ook rela
tief goedkoop en je haalt er insecten en vogels mee
in je tuin. Alleen om die reden ben ik al blij dat fruit
bomen zo populair zijn bij stadsbewoners: hoe
meer diversiteit,-des te beter voor de natuur."
Reageren?
redactie.
wonen@wegener.nl
Fruitkwekerijen
vind je op meerde
re plaatsen in Ne
derland. De kweke
rij van Johan ten Ei
sen is gevestigd
aan de Kempers-
dijk 50 in Neede.
Tel: 0545-293065.
www.tenselsen.nl
Ooit hip en veelgebruikt, nu afgedankt en
zieltogend in een hoekje van de kast: keukenlijken.
In deze aflevering: de 'empanadaklapper'.
door Jan van Mullem
Sommige keukenhulpjes hadden nooit het
productiestadium mogen bereiken. Crisis of
niet. Uitzonderingen daargelaten, voel ik er
een paar weken na de start van deze rubriek al sterk
voor een jury in het leven te roepen die de samenle
ving beschermt tegen nutteloze toepassingen voor
in de keuken.
Zouden SBS 6-juryleden Bernd Schneider, Erland
Bakkers, Manon Navarro en Sacha Silvester - ik heb
ook moeten googelen - te porren zijn voor een
schnabbel? Het is snel verdiend: kort maar krachtig
het hoofd van links naar rechts bewegen, de wenk
brauwen in de onderste stand zetten en de stemban
den opladen voor een ferm en gemeenschappelijk
'Dit is het allerslechtste idee van Nederland'.
Impulsieve en dwangmatige kopers zouden me dank
baar zijn. Dan waren ze niet bezweken voor bijvoor
beeld deze empanadaklapper, bedoeld voor het ma
ken van de gelijknamfge, Spaanse deeghapjes.
Het smetteloos witte, scharnierende apparaat in de
vorm van een kunstgebit lijkt geboren voor Teil
Sell-programma's. Voor wie ze niet kent, een 'frag
ment' uit zo'n verkoopshow: 'En verlos ons Toby:
wat kost ie?' 'Nou Charlotte, fijn dat je het vraagt!
Want dat is de grootste verrassing! Wie nu de super
handige empanadaklapper bestelt, krijgt er gratis de
ze volautomatische ijsklontjesontdooier én - Charlot
te geraakt in extase - deze traagkookpan bij!'
Sorry hoor, maar dat kan toch nooit wat zijn?
Die vraag is niet relevant voor Frederike van den
Oever, inzender van de empanadaklapper. Pulp is
cult, voor deze zelfbenoemde Lady Gadget. „Ik heb
hem in twee maten", biecht ze op. „Het is typisch
zo'n ding dat altijd in de weg ligt. Als ik de keukenla
de met hulpstukjes opendoe, blijft er altijd één vast
zitten zodat de la niet open wil."
Er is meer leed. Nadat je het (blader)deeg tegen het
boven- en ondergebit van de klapper hebt geplakt,
„moet je héél zuinig vullen, anders krult de vulling
er aan alle kanten uit als je het ding dichtdoet".
Als het goed is, smelten de deegranden samen als
de korsten van
boterhammen
in een tosti
ijzer.
„Maar soms ook
niet", weet Van
den Oever.
„Dan gaat één
helft weer mee
omhoog als je
hem opendoet."
Haar conclusie:
„Het gaat tien
keer sneller door gewoon een cirkel uit bladerdeeg
te snijden, beetje vulling erop, dichtvouwen en met
een vork een leuk kartelpatroontje maken. De empa
nadaklapper is een enig ding als je én geduld hebt
én vulling niet zo lekker vindt als bladerdeeg."
Toch gaat haar hulpje niet weg, bezweert ze. Voor
heel kleine hapjes die weinig vulling behoeven, vol
doet het apparaat nog. „Bovendien: je bent een
Lady Gadget of niet!"
NB: Een paar lezers vragen zich af of de aardappel-
raspmachine van vorige week geen SCHRAPmachine
was. Hoewel de eigenaar ook over raspmachine
spreekt (of schilmachine), is dat inderdaad beter.
'Tenzij je rösti wilt', zoals een lezeres meldde.
Ook een keukenlijk in huis? Mail info en foto van
keukenlijk naar redactie.wonen@wegener.nl
De empanadaklapper lijkt ge
maakt voor Tell Sell. foto PR
