wonen
3
ST
!D
uit eigen stadstuin
m
Hartjesboom
'Do not disturb'
herfstkleur."
door Frederike Krommendijk
4
potten
Een fruitschaal vol, van eigen land.
Dat is toch alleen weggelegd voor
mensen die buitenaf wonen?
Boomkweker Johan ten Eisen
hoort dat misverstand wel vaker.
„Ook in een stadstuin past een
fruitboom of-struik prima. Die is
net zo leuk als een andere boom
en je hebt er drie keer plezier van:
de bloesem, het fruit en de mooie
Zaterdag 31 oktober 2009
wonen@wegener.nl
024-3650509
po
O
O
m
7s
Hartjesboom in herfstkleur.
foto Romke van de Kaa
Hoeveel verschil
lende bomen
kun je kopen?
Minstens een paar hon
derd. Dan is het toch
vreemd dat je in negen
van de tien tuinen een
leilinde, een bolcatalpa
of een dakplataan te
genkomt. Nu valt het
te begrijpen dat èr
geen eiken, beuken en
kastanjebomen in de
tuin worden aange
plant. Die worden zó
groot, dat een plantsoen meer geschikt is. Maar er zijn toch
genoeg kleine bomen die voor de tuin in aanmerking ko
men. Als je alleen al alle lijsterbessen en meidoorns telt,
kom je aan meer dan 25 soorten. Mij wordt regelmatig ge
vraagd wat mijn favoriete plant is. Die favoriet kan per dag,
zelfs per uur veranderen. De favoriet van vandaag is een
boom, Cercidiphyllum japonicum. Ik heb er drie aangeplant,
twintig jaar geleden. Ze zijn nu een meter of 8 hoog en ik
verwacht niet dat ze nog veel in lengte zullen groeien.
Cercidiphyllum japonicum is geen klassieke boom,
met een lange rechte stam. met daarbovenop een
kroon. De boom vertakt zich al meteen bij de
grond en lijkt daardoor in zijn jonge jaren eerder
op een struik dan op een boom. Natuurlijk kun je
de Cercidiphyllum in boomvorm dwingen door
maar één stammetje aan te houden. Maar als een
boom van nature meerstammig wil zijn, waarom
zou je hem dan een ander model opdringen?
Het blad van de Cercidiphyllum is hartvormig. Daar
om wordt de boom 'hartjesboom' genoemd. In het
voorjaar, bij het uitlopen, is het blad roodbruin. La
ter in het seizoen verkleurt het naar zeegroen. Het
hoogtepunt is in de herfst als het verkleurt naar
subtiele tinten, van zalmroze tot abrikoos en wijn
rood. De reden dat ik er drie heb aangeplant, is dar
iedere boom een andere herfstkleur vertoont.
In deze tijd van het jaar kun je de hartjesboom met
je ogen dicht herkennen. Het verkleurende blad ver
spreidt een doordringende geur van caramel die vanaf grote
afstand te ruiken is. Ook in het voorjaar is die geur soms
waar te nemen, want de Cercidiphyllum loopt vroeg uit
waardoor het uitlopende blad in een late nachtvorst kan be
vriezen. Ook dat bevroren blad verspreidt die caramelgeur.
Soms wordt van de hartjesboom de 'Magniflcum' aangebo
den. Het blad van deze vorm is groter en grover gezaagd.
De Cercidiphyllutn is geschikt voor kleine tuinen. Wie 6 me
ter te hoog vindt, kan Cercidiphyllum japonicum Rotfuchs ne
men, een variëteit met blad dat kleiner en steviger is dan
dat van de gewone soort. 'Rotfuchs' groeit langzaam en
wordt niet hoger dan een meter of 5.
Van de hartjesboom bestaat ook een treurvorm: Cercidiphyl
lum japonicum Pendulum. Nu zijn er treurbomen die mooi
van vorm zijn, maar deze heeft veel weg van een hooiberg.
ledereen die wel eens een nacht
je in een hotel of appartement
heeft doorgebracht, kent ze wel:
deurhangers met boodschappen
als Please clean room en Do not
disturb.
Wie dat 'hotelgevoel' graag in ei
gen huis wil halen, wordt door
Puhlmann bediend met de zoge
noemde Door Note. De white-
board-bordjes zijn per twee
stuks verpakt. De meegeleverde
stift met wisser is eenvoudig aan
de hanger te bevestigen, waarna
de Door Note eindeloos gebruikt
kan worden voor kleine bood
schapjes, tips en waarschuwin
gen. De deurhangers, ontworpen
door Remco van der Leij, zijn
24 bij 10 centimeter groot. De
prijs is 9,95 euro per set. Meer in
fo op www.puhlmann.nl, waar
ook een lijst met verkoopadres
sen op staat. De Door Note is
eveneens online te bestellen, on
der meer via Gadgethouse.nl
Benodigdheden: 1 kilo kweeperen uit eigen tuin of
uit de Turkse supermarkt, kristalsuiker.
Bereiding: Peren niet schillen, wel dons er afwassen. In vie
ren snijden, klokhuizen eruit halen, maar niet weggooien (be
vatten pectine waarmee de gelei bindt). Kweeperen en klokhui
zen in pan leggen en zoveel water er opdoen, dat ze onder
staan (ongeveer 1,75 liter). Circa 1 uur zachtjes koken, zonder
deksel. Mengsel zeven en goed uitdrukken, sap opvangen. Sap
afwegen. Sap terug in de pan doen en 800 gram suiker per kilo
sap toevoegen. Roerend aan de kook brengen en laten koken
tot de gelei dik genoeg is. Om te testen een paar druppels
op een schoteltje doen. Schuim eraf scheppen en gelei
meteen in zeer goed schoongemaakte potten doen.
Tip: Kweeperengelei heeft een kruidige, wat ho
ningachtige smaak en is heerlijk op warm ge
roosterd brood met roomboter, maar
ook bij een stukje paté
of wild.
et najaar is een prima tijd om een
bladverliezende boom of struik te
planten. Waarom zou je dan niet
eens voor een fruitdragend ras kie
zen?
Johan ten Eisen uit Neede merkt
dat ook stadsbewoners steeds meer interesse heb-
ben in eten uit eigen tuin. Fruit 'telen' past prima
in die trend. „Ik hoor mensen zeggen dat ze het
voor de kinderen doen, dat ze willen laten zien
dat appels niet in de kratjes bij de supermarkt
groeien. Dat is helemaal geen slechte motivatie."
Ook al zou je denken dat een hoogstamfruitboom
voor een stadstuin niet zo'n goed idee is, volgens
Ten Eisen is dat vaak een betere aankoop dan een
struikvorm van hetzelfde fruit. „Vooral als je een
kleine tuin hebt, kun je beter een kroon van 2 a
3 meter breed hebben waar je onderdoor kunt kij
ken, dan zo'n zelfde breedte op de grond. Onder
een echte boom kun je tenminste gewoon een ga
zon of een border maken."
Ook een goed model is de zogeheten spilvorm,
een soort pilaar die hooguit 1 meter breed wordt
en een kleine 3 meter hoog. Niet elk appel- of pe
renras is voor dat model geschikt. „Bij peren zijn
onder andere de Williams, de Conference en de
Légipoint voor de spil geschikt. Bij de appels on
der andere de Ananas Reinet, de Von Zuccalmag-
lio Reinet en eventueel de bekendere Elstar, maar
die is wel gevoeliger voor ziektes. Het gaat erom
dat je een ras koopt dat niet zo woest groeit, an
ders houd je de zaak niet in bedwang."
Mooie, kleine fruitboompjes zijn ook verkrijgbaar
van de mispel en de kweepeer. Die houden een
kroon van rond de 3 meter. De mispel kan wat
