sport 139
4L
4
gf
43
4
4
1
4
u
S
z
schaken
dammen
-
bridge
Tv
N
W O
T AH107532
door Cor Jansen
zaterdag 24 oktober 2009
In 1945 werd een radioschaakmatch
gespeeld tussen de Sovjet-Unie en de
Verenigde Staten. De uitslag was een
sensatie: De Amerikanen verloren
met 15,5-4,5! Deze verpletterende neder
laag van de viervoudige olympische kam
pioen van voor de oorlog markeerde het
begin van een overweldigende sovjet-
suprematie in de schaakwereld, waarvan
de nagalm nog steeds waarneembaar is.
De wereldmacht, die niet in staat was om
een fatsoenlijke tube tandpasta te produ
ceren, was in staat gebleken om op schaak
gebied iedereen voorbij te streven. Hoe is
dat zo gekomen?
Botwinnik schreef in 1949, dat de sovjet
schakers de plicht hadden te strijden voor
de eer van Stalin, Lenin, het sovjetvolk en
de communistische partij. Topschakers
kregen in de Sovjet-Unie voorrechten,
waar de gewone sovjetburger niet van
durfde dromen. Maar er moest ook wat te
genover staan, namelijk een totale onder
worpenheid aan de regels en orders van
het Kremlin. Hoe sterk de staat zich er
mee bemoeide, heeft Bronstein wel eens
verteld. Bij belangrijke matches, waar de
'eer van het land' op het spel stond, werd
hem door figuren uit de KGB te verstaan
gegeven, dat hij niet moest experimente
ren, maar normale openingen moest spe
len! Een van de meest briljante en origine
le schakers uit de geschiedenis werd de les
gelezen door volkomen schaakanalfabe
ten! Na de val van de Sovjet-Unie zijn tal
van boeken over het sovjetschaak versche
nen. En het einde is nog niet in zicht. Zo
verscheen dit jaar bij New in Chess in Alk
maar 'The Sorcerers Apprentice', de Tove
naarsleerling, de biografie van Bronstein.
Het boek is een zeer uitgebreide herdruk
van eerder boek met dezelfde naam uit
1995 en kreeg volkomen terecht de Book
of the Year Award van de Britse schaak
bond. Het prachtige boek is een homma
ge aan Bronstein, samengesteld door zijn
vriend Tom Fiirstenberg. Heel veel par
tijen staan erin, onder meer de waanzinni
ge partij uit 1973 tussen Bronstein en Pan-
no, helaas te lang voor deze rubriek. Maar
er staat niet alles in. Dat zou ook niet kun
nen, want Bronstein, die in 2006 op 82 ja
rige leeftijd overleed, heeft duizenden par
tijen gespeeld. Een van die partijen is de
volgende zeer bijzondere partij, waarin
Bronstein weer eens een nieuw systeem
toepast.
Bronstein - Simagin, Moskou 1961.
- Daaf Kasse
1.C4 Pf6 2.d4 e6 3.PC3 Lb4 4.a3 LXC3+
5-bxc3 C5 6.f"3 Pc6 7.e4 0-0 8.es Pe8 9.f4
cxd4 io.cxd4 b6 n.Pfj La6 i2.Ld3 f5
I3.d5 Pas I4.d6! Deze zet splitst de zwarte
strijdkrachten in tweeën. Maar is dat ook
een pion waard? Deze vraag is nog steeds
niet afdoende beantwoord. 14...TC8 15.0-0
g6 De pion op C4 loopt niet weg. 16x5!!
Lxd3 i7.Dxd3 Txcs i8.Le3 Tds i9.Da6
Pc6 20.Tfci Pg7 Eigenlijk staat wit geen
pion achter, maar virtueel een stuk voor!
Het paard van g7 kun je moeilijk een vol
waardig stuk noemen. 2i.Txc6ü Ta5
zie diagram
22.Dxa5ü De pointe van de witte actie,
een dameoffer. 22...bxa5 23.TC7 h6 24.Tbi
Pe8 25.Txa7 g5 26.Lb6 Db8 Op 26...DC8
volgt 27.LC7 Pxc7 28.dxc7 en Tb8. 27.Txd7
Dc8 28.Te7 DC2 29.Tfi Dc6 30.Lf2 Pg7
3i.fxg5 hxgs 32.Pxg5 Dds 33.Pf3 f4
34.TC7 Pfs 35-Tbi Pe3 36.I13 Dd3 37/rbci
Pd5 Zwart heeft zich kranig geweerd en
lijkt tegenkansen te hebben. Op 37-..Dg6
zou echter gevolgd zijn 38.Lxe3 fxe3
39.T1C4! waarna de witte aanval doorslaat.
38.T7C6 Pe3 39.T6C3 Db5 40.Lxe3 fxe3
4i.Txe3 Db6 42.TCC3 Kg7 43-Kh2 Kh6
44.Te4 Db2 en zwart gaf het tegelijkertijd
op.
wmtrnm
Soms liggen winst en verlies dicht
bij elkaar. In de wedstrijd tussen
PWG 's-Gravenpolder en Orfam
Telecom Twente vielen aan
Zeeuwse kant maar liefst zes nullen. Op
vijf daarvan viel weinig af te dingen, al
had Kees Rijk tot diep in het eindspel uit
zicht op een punt. De partij tussen Ruud
Kloosterman en Bas Messemaker daaren
tegen had met een beetje fantasie ook in
een overwinning voor PWG kunnen ein
digen. In de diagramstand speelde Messe
maker met zwart ietwat onvoorzichtig 29.
23-28? Kloosterman antwoordde met
30.41-37? en gaf daarmee zijn tegenstan
der de gelegenheid 14-19! te spelen, waar
na zwart een verwoestende aanval kon
ontketenen. In plaats van 41-37 had wit
34-29!! moeten spelen. Zwart moet dan
iets verzinnen tegen het dreigende 41-37
en 38-32. Ik vermoed dat wit 34-29 naliet
wegens 9-13 waarmee zwart de dreiging
4-10 in het leven roept. Na 41-37! blijkt de
ze dreiging echter niets voor te stellen:
4-10 15x416-214x18 12x34 39x30 28x48 en
nu 38-32! 27x38 42x33 48x31 36x18 met goe
de perspectieven voor wit. De computer
geeft vanuit de stand na 34-29 het volgen
de verloop: 8-13 41-37 16-21 38-32 27x38
43x23 21-27 en nu het offer 15-10! 14x5 (op
In vergelijk met andere sporten is de
belangstelling van toeschouwers bij
bridge heel erg karig. Zelfs andere
denksporten doen het in die vergelij
king veel beter.
Maar in tegenstelling tot die vergelijking
neemt het aantal bridgers gestaag toe. De
groei van het aantal aangeslotenen bij de
bond houdt daarmee geen gelijke tred en
dat is verontrustend.
Dat er steeds meer bridgers bij komen, zal
waarschijnlijk zijn oorzaak vinden in de
toename van het aantal ouderen die met
bridge een mogelijkheid hebben anderen
te ontmoeten en de sociale contacterue
houden. 'Wacht niet te lang met kennis
maken met bridge want het is een investe
ring voor je oude dag', is een vaak gehoor
de opmerking.
Om er eens uit te zijn nemen veel oude
ren vaak deel aan een bridgeweekend of
een bridgereis. Op zo een weekend kwam
dit spel op tafel. Zie diagram.
Een keer opende zuid met ïHa. Noord
bood 2Sch waarna zuid 2SA bood. Noord
legde aan in 3SA, iedereen paste en west
kwam uit met klaverenvrouw. In zuid
werd met de heer genomen en een har
ten ging naar de vrouw van de dummy.
4x15 volgt 29-24 waarna 13-18 steeds ver
hinderd is door 37-32 27x20 23-19 etc.)
29-24 9-14 42-38 met prachtig aanvalsspel
voor wit.
Zelf won ik na negen gelijke spelen en
vier nederlagen voor het eerst een partij
in de ereklasse. Foutloos was het allemaal
niet, maar het was dan ook een zeer ge
compliceerd speltype.
Daaf Kasse-André Nijmeijer:
1.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.37-32 10-14
4.41-37 14-19 5-35-30 5-10 6.30-25 10-14
7.46-4117-22 8.31-26 11-17 9-40-35 6-11
10.44-40 1-6 11.50-44 22-27 12.32x2116x27
13.33-29 17-2214.39-33 23-28! Vrijwel ge
dwongen. Na bijvoorbeeld 11-17 44-39!
ziet het er zeer slecht uit voor zwart.
15.44-39 27-31?! Deze zet is nog nooit ver
toond. 19-23 is gevaarlijk wegens de om
knelling 38-32 27x38 43x32, maar 18-23
29x18 12x23 is speelbaar. 16.36x27 22x31
17.33x22 18x2718.39-33 31-36 19.34-30 Na
tuurlijk niet 37-32 wegens 20-24 met altijd
schijfwinst voor zwart. 12-18 20.43-39
8-12 21.48-43 18-22?! Deze zet is niet zon
der risico, zoals snel zal blijken. Beter is
2-8 of de ruil 18-23 29x18 13x22. 22.39-34!
11-17 23.49-44? Veel beter is 43-39! Er
dreigt 29-23 en 30-24, en na 20-24 29x20
15x24 49-44 raakt zwart ook een schijf
kwijt. Daarnaast is het tijdelijke offer met
13-18 29-24 etc. veel beter voor wit dan in
de partij. 6-11 24.43-39 13-18! 25.29-24
20x29 26.33x13 11-16? Zwart moet hier
3-8! spelen. Beiden hebben we overzien
dat zwart na 37-32 8x19 32x2111-16 zijn
schijf terugwint omdat op 41-37 16x27
37-32 een dam volgt met 18-23 32x21 22-27
21x32 23-29 34x23 19x48. 27.37-32 Ik speel
de deze zet in de veronderstelling dat ik
een schijf ging winnen. Veel beter is 37-31!
waarna zwart zijn schijf nooit meer terug
ziet. Bijvoorbeeld 7-11 34-29! 14-20 25x14
9x20 en nu de charmante winst 13-8! 2x13
29-24 20x29 38-32 27x38 42x24 36x27 26-21
17x26 24-20 15x24 30x6! 7-11 28.32x21
16x27 29-41-37 11-16? Nog steeds houdt
zwart het met 3-8! gelijk. 30.37-31! 18-23
Op 3-8 of 14-20 volgt steeds 38-33 en
33-28. 31.30-24! 9x18 32.24-19 23-28
33.19x10 15-20 34.25x14 4x15 35.35-30
18-23 36.42-37 Wit moet even het zetje
met 3-9 en 12-18 uit de stand halen. 12-18
37.30-24 28-32 Zo bereikt zwart nog wel
de damlijn, maar de materiële achterstand
is veel te groot. 38.37x19 18-23 39.19x28
22x42 40.31x1116x7 41.47x38 36-41
42.24-20 15x24 43.14-10 24-29 44.34x23
41-47 45.39-33 47-36 46.10-5 en zwart gaf
het zes zetten later op.
mmrmmamm
door Ruud van den Bergh
Met een klaveren kwam de leider terug in
de hand, maar na hartenaas en -heer
moest ze van slag met harten en had geen
mogelijkheid meer om in de hand aan
slag te komen zodat de vrije hartens niet
meer bereikt konden worden. Ze maakte
3 hartenslagen, twee ruitenslagen, twee
klaverenslagen en schoppenaas; één
down.
Ëen andere keer bood zuid 3Ha na de ïHa
opening en het iSch bijbod. Noord bood
nu 4Rui en dat was genoeg voor zuid om
met 4SA noords azen te vragen. Toen hij
er twee hoorde legde hij aan in 6Ha en
dat bleek geen eenvoudige lay-down.
West kwam uit met ruitenvrouw die met
de heer in de dummy genomen werd. In
een poging schoppens vrij te troeven
werd een schoppentje in zuid getroefd en
met harten werd overgestoken naar de
dummy zodat in zuid nog een schoppen
tje kon worden getroefd.
De leider incasseerde hartenaas en het
voor hem slechte troefzitsel bleek nu. Om
dat west niet bekende ging uit de dummy
een schoppen weg.
Ruitenacht ging naar het aas en schoppe
naas werd verzilverd waarop de leider uit
zijn hand de laatste ruiten liet gaan. Een
ruiten werd nu uit de dummy gespeeld.
Weliswaar kon oost niet meer bekennen,
maar hij zag ook dat voortroeven geen zin
zou hebben. Zuid zou immers overtroe
ven, dus gooide oost een klaveren af. Zuid
troefde met hartenzeven en west bekende
met ruitenzeven.
Nu incasseerde zuid klaverenaas en -heer
waarop beide tegenstanders en de dum
my moesten bekennen. Klaverenvier werd
nagespeeld waardoor west aan slag kwam
en deze kaarten nog over waren:
Noord: Sch: B8
Oost: Ha: B9
Zuid: Ha: H10
West: Sch: H Rui: B
West speelde schoppenheer. In de dum
my werd de acht gespeeld en oost zat
voor het blok. Hij kon troeven met harten
negen, maar zuid zou overtroeven met de
tien en de laatste slag met hartenheer ma
ken. Ook troeven met hartenboer zou
hem geen zier geholpen hebben. Dus wat
deed oost? Hij legde zijn kaarten op tafel
en vroeg zuid te kiezen welke kaart ge
speeld moest worden.
Heel leuk als senioren een spel zo spelen
en er dan na afloop lang over kunnen na
praten.
AB8753
AH64
#83
éi H1062
¥8
VB72
#VB62
4 V94
T B964
l05
#10975
983
AH4
Zuid gever, noord en zuid kwetsbaar
