uit 113
Markiezenhof weer
een veilig stadspaleis
Zeeuwse Museumnacht op 28 locaties
donderdag 22 oktober 2009
door Rinze Brandsma
Het is een van de gaafst
bewaarde middel
eeuwse gebouwen:
het stadspaleis Het
Markiezenhof in Bergen op
Zoom. Juweel van een stadspa
leis, laatgotische Brabantse stijl,
gebouwd tussen 1485 en 1514.
Het gaat weer open na een in
grijpende verbouwing en herin
richting.
Tot aan de 18e eeuw hoefde je in
de Nederlanden niemand uit te
leggen hoe belangrijk de stad was,
strategisch aan de Schelde gelegen
tussen economisch machtig Hol
land, Zeeland en Antwerpen. He
ren als de opeenvolgende Jannen
van Glymes, later Markies, en hun
mooie markiezinnen als de blozen
de Maria Elisabeth, hadden in heel
Europa een hoge status. Ze waren
machtige Heren van het Gulden
Vlies en steenrijk. Dat is te zien
aan de woningen die ze bouwden
en de aankleding ervan. De fees
ten, jachtpartijen en riddertoer-
nooien die de stad op stelten zet
ten.
En nu? Veel te weinig mensen bui
ten de Markiezenstad weten hoe
subliem dat stadspaleis met zijn
prachtig gemetselde, veilig dikke
muren, trapgevels, toren, binnen
plaatsen, waterputten, Franse stijl-
tuin en stijlkamers is. Met zijn Hof
zaal, inclusief de enorme Christof-
felschouw uit 1521 als pronkstuk.
Met al zijn charme en allure.
„Het Markiezenhof geldt als best
bewaarde geheim van Brabant",
zegt Marieke van Wijk van het His
torisch Centrum een beetje ont
steld. Het is misschien een mooie
reclameslogan, maar tegelijkertijd
een trieste constatering. En onver
diend. Hoog tijd dat ook mensen
van buiten de Krabbenstad komen
kijken hoe mooi die combinatie
van gaaf stadspaleis en groot mu
seum is.
Na anderhalfjaar bouwen is deze
zomer een ingrijpende verbou
wing en herinrichting voltooid.
Als ook het stadsarchief naar het
1
Een van de heringerichte stijlkamers in het Markiezenhof.
Markiezenhof verhuisd is, is het
complex met recht het 'Historisch
Centrum' dat 'het verhaal van stad
en regio' vertelt. Met de feestelijke
heropening is gewacht tot deze
week, die de Week van de Geschie
denis is.
De echte grootscheepse restaura
tie, die het Markiezenhof van ka
zerne terugbracht tot zijn oor
spronkelijke, middeleeuwse staat
van 1550, was nog maar goed twin
tig jaar geleden, in 1987, voltooid.
Maar na de vuurwerkramp in En
schede en de rampzalige brand in
het Volendamse café werd de vei
foto Thom van Amsterdam
ligheid van het publiek in gebou
wen met een publieksfunctie een
heet politiek item. Het historische
complex moest ook een veilig com
plex worden, om het in staat te
stellen grote groepen mensen te
blijven ontvangen. Dat betekende
gevoelige ingrepen, om de oude ei
ken deuren en alle zalen brandvei
lig te krijgen.
Waar de brandweer bijvoorbeeld
verordonneerde dat er branddeu
ren moesten komen en buitendeu
ren naar buiten moesten draaien,
dienden slimme oplossingen wor
den gevonden. Want anders bete
kende het dat er puien openge
hakt zouden worden en het vijf
eeuwen oude gebouw geweld zou
worden aangedaan. Het mooiste is
dat van de ingrijpende aanpassin
gen op het eerste oog bijna niets te
zien is.De 42 oude eiken deuren
zijn nu brandwerend zonder dat
hun uiterlijk is aangetast. Gebrand
schilderd glas kreeg bescherming
met brandwerende ruiten. Je kunt
nu, meer dan voorheen, 'het ge
bouw beleven'. Omdat niet alle
ruimtes volgestouwd zijn met vitri
nes en het aanzienlijke complex
veel meer is 'opengegooid'.
Directeur Wim Reijnders is er mis
schien nog wel het meest tevreden
over dat tijdens de restauratie van
anderhalfjaar 'de winkel open
bleef. „Daar ben ik hartstikke
trots op, hoe de mensen hier door
gewerkt hebben. De verbouwing
is binnen de gestelde tijd en bud
get gelukt. Kijk eens naar verbou
wingen van andere musea: het
Zeeuws Museum was zes jaar
dicht, het Rijksmuseum is al heel
lang gesloten. Bij ons bleef het pu
bliek, met wat beperkingen en op
twee weken na, welkom."
In huis zitten straks het Cartoon
museum, Kermismuseum, Mu
seum voor Stad en Regio en het
Regionaal Archief van de stad Ber
gen op Zoom, Woensdrecht, Steen
bergen en het Waterschap Brabant
se Delta. Nu via de website maar
liefst 60.000 historische foto's en
anderhalf miljoen aktes in te zien
en te downloaden zijn, trekt het
Markiezenhof bijna 200.000 digita
le bezoekers per jaar.
Zondag 25 oktober is het publiek
vanaf 13.00 uur welkom op een gratis
toegankelijk openingsprogramma. Het
Markiezenhof bevindt zich in de
Steenbergsestraat in Bergen op Zoom.
Zie ook: www.markiezenhof.nl.
Voor het derde jaar op rij
wordt morgen de Zeeuwse
Museumnacht gehouden.
In totaal 28 musea doen mee aan
deze speciale avondopenstelling,
die veelal duurt tot middernacht.
Het thema van dit jaar is Oorlog
Vrede. In diverse musea kunnen be
zoekers luisteren naar verhalen
van ooggetuigen van de Tweede
Wereldoorlog. Een greep uit het
uitgebreide programma:
Op Schouwen-Duiveland houdt
De Burghse Schoole voor kinde
ren een fakkeltocht naar de ring-
walburg en zijn er lezingen over
de Westhoek-bunkers en hoeve
Van der Meulen. In Goemanszorg
in Dreischor vertelt Wim de Vrie-
ze een oorlogsverhaal en maken
bakkers 'regeringsbrood'.
Op Tholen houdt De Meestof in
Sint-Annaland onder meer een
schoonschrijfwedstrijd met kroon
tjespen en inkt en verzorgt 'Merck
toch hoe sterck' optredens.
Op Walcheren zijn er volop activi
teiten bij Museum Wings to Victo
ry op Vliegveld Midden-Zeeland,
kunnen kinderen een kunstwerk
maken bij het Marie Tak van Poort
vliet Museum in Domburg, is er
een speurtocht voor kinderen
door het verduisterde Museum De
Schotse Huizen in Veere, wordt in
De Vierschaar in Veere de Grote
Veerse Quiz gehouden en stelt het
Muzeeum in Vlissingen het jaar
1809 (Engels bombardement op
de stad) centraal.
Op Zuid-Beveland rijdt de Stoom
trein Goes-Borsele en zijn er activi
teiten in Historisch Museum De
Bevelanden in Goes, het Fruitteelt
museum in Kapelle en het Ooster-
schelde Museum in Yerseke.
In Zeeuws-Vlaanderen worden
onder meer wedstrijden met het
Romeinse bordspel Merels gehou
den in het Gemeentelijk Archeolo
gisch Museum in Aardenburg,
biedt Het Land van Axel verhalen,
muziek en films, vertelt Johan Pro
voost in het Visserijmuseum over
het bombardement op Breskens
en zijn er voordrachten in Het
Vlaemsche Erfgoed in Groede en
Het Bolwerk in IJzendijke.
Zeeuwse Museumnacht, morgen
avond in 28 musea verspreid over de
provincie. Voor het volledige pro
gramma zie www.scez.nl.
