D
7
Citroenen van de Zeeuwse rivièra
Voor 50 euro je
eigen oranjerie
L)
Op de schop
Melita Lanting
dinsdag 20 oktober 2009
Citrusbomen, zoals ci
troen- en sinaasappelbo
men, behoren tot de kuip-
planten. Het zijn van oorsprong
subtropische planten, die ge
wend zijn aan een milder kli
maat. Ze moeten vorstvrij over
winteren. Maar in onze verwarm
de huizen is het klimaat vaak on
geschikt: te droog, te warm. Bij
veel buitenhuizen is om die re
den een 'oranjerie' te vinden,
waar de tuinman de kuipplanten
's winters naartoe verhuisde; van
daar de kuip. Wie zelf geen vorst-
vrije, koele ruimte heeft, kan bij
Tuindersbedrijf Kesteloo aan de
Middelburgsestraat 83A in Koude-
kerke een plekje in de kas huren,
voor 50 euro per pallet van t x 1
per winter. Daarvoor wordt de
plant dan ook nog eens gehaald
en gebracht (op Walcheren zon
der transportkosten).
Informatie: 06-53642056
J
J N_
door Ondine van der Vleuten
In 1992 zag de Middelburgse
beeldhouwer Marinus Boe
zem, op reis in Italië, ergens
op een kwekerij in de buurt
van Rome, een hoopje afge
keurde stekken van citroenbomen
liggen. Hij mocht de kale takjes zó
meenemen. Daar was hij zeer con
tent mee, want Boezem had al
lang gezien dat er nog leven zat in
de plantjes. „Toen ik met mijn na
gel over de bast krabde, kwam er
groen tevoorschijn. Dat betekent
dat de sapstroom nog intact is.
Thuisgekomen heb ik die zes tak
kenbossen in mijn atelier gezet en
dag in, dag uit met regenwater be
sproeid. Ik had ooit ergens gelezen
dat ze niet tegen water uit de
kraan kunnen, dus kocht ik een re
genton. Op een dag, in de lente,
kwamen er kleine pukkeltjes op
de takken."
Nu zijn de takkenbossen echte bo
men, van 2,5 meter hoog, en Boe
zem oogst er elk jaar 25 kilo citroe- ciaal geënt. Het hele jaar door
nen van. „Het zijn geen sierbomen, bloeien ze en tegelijk hangen ze
maar echte productiebomen, spe- vol vruchten. Als je die prachtige
Marinus Boezem met zijn Zeeuwse citroenen.
foto's Izaak Verkeste
geur ruikt, waan je je al in het zui
den. De piek van de citroenoogst
ligt net achter ons. In augustus,
september en oktober hangen de
bomen helemaal vol. We oogsten
dan zo veel citroenen dat ik ze
met zout moet inmaken, op Turk
se wijze. De bladeren gebruik ik
bij het koken, en het schilletje na
tuurlijk, want het zijn onbespoten
citroenen. Het geeft een heerlijk
zuidelijk gevoel."
Gaat Boezem naar zuidelijke stre
ken, dan neemt hij altijd wat
grond voor zijn bomen mee. Spe
ciaal voor dat doel liggen er dan
vuilniszakken achter in de auto.
Als hij uit zijn tuin één plant
moest kiezen, zou het een citroen
boom zijn. Dat krijg je, als je ze
zelf helemaal opgekweekt hebt.
Boezem heeft ook andere kuip
planten, zoals een struikpalm en
een 'Washington'-palm van een
meter of acht, maar is niet zuiver
op mediterrane planten gericht.
„We wonen tenslotte in Zeeland."
COLOFON
Buitengebied: verschijnt elke
dinsdag als bijlage bij de PZC en
BN/DeStem.
Buitengebied is een bijlage over
landbouw, visserij, landschap,
natuur, recreatie en tuinen.
U kunt ons informeren:
E-mail: buitengebied@pzc.nl
Website: www.pzc.nl/buitengebied
Postadres: PZC-redactie-
secretariaat - onder vermelding van
Buitengebied, Postbus 91,
4330 AB Middelburg
Telefoon: 0118 434010
Coördinatie:
Jan van Damme
telefoon: 0118 434 014
mobiel: 06 542 671 57
e-mail: j.vandamme@pzc.nl
Advertenties:
Verkoopteam Zeeland:
0118 434070,
teamzeeland@bndestem-pzc.nl
Een tuin ontwerpen en inrich
ten is één ding, maar vervol
gens de tuin zo houden zo
als het ooit bedoeld was is toch
weer heel iets anders.
Tenminste in ons geval. Een paar
jaar geleden is de achtertuin hele
maal op de schop gegaan. Een ho
veniersbedrijf heeft drainage aan
gelegd, de boel opnieuw bestraat
en een ontwerp voor de beplan
ting gemaakt. Het enige wat wij
daarna moesten doen was de boel
een beetje bijhouden en snoeien.
Maar zo werkt dat toch niet. Het
eerste wat we gedaan hebben is
een pergola neerzetten met klim
rozen om een knus hoekje te creë
ren. Vervolgens hebben we alsnog
de zaag in een paar coniferen ge
zet die we niet mooi vonden.
Daarnaast bleek de wens om toch
meer bloemen te hebben onweer
staanbaar en her en der zijn zak
jes zaad leeggeschud en plantjes
gepoot. En dan hebben we nog de
zaailingen en de stugge volhou
ders. Planten die met vogelpoep-
jes zijn meegekomen en planten
die het na een rigoureuze snoei-
beurt nooit meer hadden moeten
doen maar toch maar steeds op
nieuw opkomen.
In die laatste categorie hebben we
twee volhouders in de tuin. Een
druif en een klimmertje bij de
schutting die ongekend taai is.
Ik heb het niet zo op dit klimmer
tje. Niet omdat het een lelijke
plant is, maar wel omdat het een
spinnenschuilplaats is. Vroeger
hadden we thuis ook zo'n plant te
gen de muur en daar kropen altijd
van die grote, zwarte, harige spin
nen uit.
Wolfspinnen om precies te zijn,
spinnen die heel hard lopen.
In de herfst kruipen ze wel eens
in huis om op de meest onver
wachte momenten boven je
hoofd te verschijnen en (zoals bij
ons thuis altijd beweerd werd) 'ze
zijn altijd met z'n tweeën'.
Wolfspinnen maken geen web
om een prooi te vangen, maar ja
gen en leven in schuilplekken en
holletjes.
Daarom wilde ik deze plant kwijt.
Iedere schuilplaats minder is
winst. Al drie keer is de plant afge
zaagd. Maar het is een echt vol-
houdertje dus groeit de klimmer
inmiddels weer tegen de klippen
op.
Ik heb besloten me te vermannen
en laat het nu maar gebeuren. De
plant mag verder groeien. Dan is
in ieder geval die lelijke houten
schutting bedekt.
Een hardnekkig klimmertje bedekt de schutting.
Zes jaar geleden vroeg Marinus
Boezem aan Jan Kesteloo van
het gelijknamige tuindersbe
drijf of hij zijn citroenbomen in
een kas kon stallen, gedurende
de winterperiode. „Kesteloo zei
'ja', en sindsdien haalt hij elk
jaar mijn bomen op. Thuis, in
mijn serre, was het te warm en
te droog. De mooiste tempera
tuur voor het overwinteren is
tussen de 8 en 15 graden."
Jan Kesteloo met Boezems citroe
nen in zijn kas in Koudekerke.
Eigenaren van kuipplanten kunnen hun subtropische planten in de kas van
Kesteloo in Koudekerke vorstvrij en toch koel laten overwinteren.
