ii spectrum
naar de consument
'Veel Nederlanders
zijn financieel
ongeletterd'
Vaak switchen vanwege hogere rentes
1
Slachtoffer vreest zelf ook failliet te gaan
Zaterdag 17 oktober 2009
strengere regels. In die zin ziet ook hij niet
zoveel in de Code Banken. Die is te tech
nisch en te zeer gericht op het organisator-
sche aspect, stelt hij. „Terwijl het gaat om
het gebrek aan integriteit bij banken. Daar
moet iets aan veranderen. De 'klantwaar
de' moet omhoog en bij dat nieuwe sys
teem moeten de juiste mensen worden ge
zocht. Een bank moet weer naar de consu
ment uitstralen: wij zijn er voor jullie."
Het vertrouwen van de consument hangt
nauw samen met de zorgplicht van ban
ken voor hun cliënten. Wie een lening of
een hypotheek aanvraagt, wordt getoetst
op inkomen en bezittingen. Er zijn algeme
ne richtlijnen voor hoeveel iemand mag
lenen. Maar de ene bank is strenger dan de
ander. Bij de DSB-bank keken ze niet zo
nauw. Zo kon een man op zijn huis dat
slechts 143.000 euro waard is een hypo
theek krijgen van 280.000 euro (zie kader).
Verschoor: „Die zorgplicht klinkt als een
abstractie, bij DSB is er in ieder geval geen
goede invulling aan gegeven. De klant en
werknemer moeten in de financiële we
reld weer centraal komen te staan."
Maar hoe zit het met de eigen verantwoor
delijkheid van de consument zelf? Eijffin-
ger: „Natuurlijk is iedereen verantwoorde
lijk voor zijn eigen leengedrag. Maar er
moet wel volledige transparantie zijn in de
producten. Daar ontbreekt het nogal eens
aan. Bovendien kennen we in Nederland
een grote financiële ongeletterdheid. We
krijgen onderwijs in van alles en nog wat,
behalve in persoonlijke financiën."
Ook Antonides signaleert financieel analfa
betisme. Dat wordt volgens hem versterkt
door de privatiseringsgolf die Nederland
het laatste decennium heeft overspoeld.
„Mensen moeten nu zaken afhandelen die
vroeger in handen van de overheid waren:
de zorg, elektriciteit, pensioenen, overal
moet de consument nu financiële keuzes
maken en dat kan hij niet aan."
Antonides ziet duidelijke overeenkomsten
met de gebeurtenissen in Amerika. „Te
veel mensen in Nederland gaan voor de
hoogste rente en hypotheken. Zie Icesave,
zie ook DSB. Ik weet niet of het een trend
wordt zoals in de VS, maar ook hier is een
voorhoede die alleen maar meer wil."
Er blijft echter een spanningsveld waar het
gaat om het in bescherming nemen van de
burger. Antonides: „Hij heeft te weinig ver
stand van zaken om de juiste financiële be
sluiten te nemen, maar we leven ook in
een land dat niet van betuttelen houdt."
Het vertrouwen herstellen is lastig, erkent
Eijffinger. „Laat de regering eerst een goe
de onafhankelijke commissie instellen, die
met harde conclusies durft te komen."
Verschoor is optimistisch. Hij ziet aankno
pingspunten genoeg om het vertrouwen
in de banken te herstellen. „De AEX staat
op het hoogste punt sinds een "jaar, het
Obama-effect bestaat nog steeds. Banken
kunnen snel leren van DSB. En types als
Dirk Scheringa zullen we voorlopig niet
meer zien."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Francien (51die niet met haar achternaam in de krant wil, is ook klant van DSB. Ge
dupeerd wil ze zichzelf niet noemen. Ze had 'maar' 32.000 euro op een TOP -rekening
van DSB staan. „Die krijg ik wel terug. Ik heb er bewust voor gekozen het geld niet
van de bank te halen. Als iedereen dat gaat doen, gaat de bank zeker kapot, was
mijn redenering." Via de Nederlandse garantieregeling krijgt ze haar spaargeld op ter
mijn gewoon weer terug. Alleen als er de komende maanden ineens iets onverwachts
gebeurt, de auto stuk of zo, dan heb ik een probleem." Ze koos indertijd voor DSB van
wege de hoge rente, toen nog 4,75 procent „Ik kreeg in maart al een tip van een
Rabobank-medewerker dat ik mijn geld er weg moest halen, maar ik voorzag hele
maal geen probleem. Niet omdat ik geen zin had in gedoe, want met mijn spaargeld
switch ik regelmatig, van ABN, naar Moneyou, Credit Europe. Wie maar de beste con
dities heeft. Ik zit nu voor een deel van mijn spaargeld bij een Russische bank, de Am
sterdam Trade Bank. Prima bank, ik wou dat ik er ook een betaalrekening kon ope
nen. Ze zijn namelijk supersnel en heel deskundig, maar ze doen alleen in sparen."
Amsterdam een schouderklopje van een bankmedewerker in een AZ-shirL
foto Marcel Antonisse/ANP
Met het failliet van DSB vreest Erik Zijlstra, mogelijk de meest overgecrediteerde
DSB-gedupeerde, nu ook zijn eigen failliet. Zijlstra kreeg destijds een DSB-hypotheek
van 280.000 euro in de maag gesplitst, terwijl zijn huis is getaxeerd op een schamele
143.000 euro. Na zijn scheiding kan hij het allemaal niet meer opbrengen. „Ik kreeg
een renteverhoging in mei die me 300 euro in de maand extra kost en nu kan ik de
alimentatie niet meer betalen." Hij heeft een dubbel gevoel over de ondergang van
DSB en ziet zijn eigen toekomst somber in. „Het lijkt mooi dat DSB failliet gaat, maar
dan kunnen ze voor mij niks meer doen. Ik ben bang dat de zaak voor mij daarmee
verloren is. Het is te hopen dat er een partij komt die de hypotheken wil overnemen.
Maar willen ze dan ook alle hypotheken? Ook die van mij? En kunnen we dan nog tot
zaken komen met zo'n nieuwe partij om de hypotheek te normaliseren?" Dat wordt
lastig, vermoedt hij, want een nieuwe partij zal hem nooit accepteren. „Er zijn ook
doemscenario's waarbij dit soort huizen uiteindelijk openbaar wordt verkocht. Dan
heb ik geen hypotheek, maar ook geen huis meer."
