spectrum 8
de wanhoop nabij
Enkele weken na de gewelddadige
sluiting van een vluchtelingenkamp
bij Calais is het op de parkeerplaatsen
langs de autowegen business as usual.
De tweeduizend vluchtelingen zijn
alleen uitgewaaierd over een groter
gebied. Ze proberen zich nog steeds
elke nacht in vrachtwagens met
bestemming Engeland te verstoppen.
J X
Vier teams met honden
completeren het beeld
van een concentratiekamp
Zaterdag 17 oktober 2009
door Cees van Zweeden
Het vluchtelin
genkamp
Norrent-Fontes
bij Calais,
foto Cees van
Zweeden/CPD
CROOT-BRITTAN
London
0 Calais
Norrent-Fontes
BELCIE
FRANKRIJK
Sïj$w#rJJt
Toen Tidi besloot Addis Abeba te verruilen
voor een beter leven in Europa, kon ze niet
vermoeden dat haar moeizame reis zeven
maanden later zou eindigen in een greppel in
Noord-Frankrijk. De weg naar de greppel is
onverhard en ongastvrij. Onbekenden hebben
's nachts handenvol gekromde spijkers gestrooid.
„Waarschijnlijk jagers", misprijst Lilly Bouillet, een vrijwil
ligster, die elke dag met haar auto voedsel brengt. „Zij zijn
tegen alles en iedereen, vooral tegen vluchtelingen."
In de greppel is een half dozijn hutten verrezen, waar een
dertigtal Afrikanen huist. Tidi (22) is de enige Ethiopische,
alle andere vluchtelingen komen uit Eritrea. In nagenoeg
vloeiend Engels vertelt ze haar verhaal. Per vliegtuig naar
Sudan. Met de auto door de woestijn naar de Libische
kust. Drie vergeefse pogingen de zee over te steken en
evenzovele keren gearresteerd en geslagen door Libiërs.
Tenslotte per rubberboot naar Sicilië.
Norrent-Fontes is een onbeduidend stipje op de kaart van
Noord-Frankrijk. Toeristen zijn er een zeldzaamheid. De
laatste buitenlanders die serieuze belangstelling voor het
gehucht toonden, waren de Duitsers. Hitier vuurde vanuit
de omliggende velden zijn Vi-raketten af op Londen.
In een van die velden woont nu Tidi, in een miserabele
hut die zelfs Afrika onwaardig is. Waarom? „We zitten
hier vlakbij de autoweg." De A26 leidt naar Calais, de laat
ste stad vóór Engeland. Dat is het einddoel van Tidi en de
duizenden andere vluchtelingen die zich in Noord- Frank
rijk ophouden. Tot voor kort woonden veel van hen in
een sloppenwijk buiten Calais,
Le Jungle in de volksmond. Op aandringen van Londen
vernietigde de Franse politie eind september de 'jungle'.
De bewoners ervan zijn nu uitgewaaierd over het uitge
strekte Noord-Franse land.
Sommige vluchtelingen leven in het bos als wilde dieren,
opgejaagd door de politie. Anderen verkiezen de veilig
heid van een geïmproviseerd kamp, waarvan er ruim
twintig zijn verrezen.
Die veiligheid is betrekkelijk. De Afrikanen van Nor
rent-Fontes genieten de sympathie van de burgemeester
en de priester. De eigenaar van het café laat hen voetbal
kijken als er een wedstrijd is. Maar ze hebben ook vijan
den. Vorige week gingen twee hutten, het halve kamp, in
vlammen op. „Het was brandstichting", zegt Tidi.
De pyromanen sloegen toe toen de Afrikanen op de par
keerplaats bij de autoweg waren, zoals elke avond na het
vallen van de duisternis. Hun doel: een vrachtwagen vin
den met bestemming Engeland.
Op de parkeerplaats is het groepswerk. Doelwit zijn
vrachtwagens waarvan de chauffeurs slapen. Een paar
Afrikanen staan op de uitkijk voor de politie, terwijl ande
ren helpen. Ze sluiten de vrachtwagendeuren achter de
verstekeling.
Tidi heeft tientallen keren haar geluk beproefd. Zonder
succes. „Vaak werd ik al ontdekt door de chauffeur", zegt
ze. „Maar een paar keer drong ik door tot de hondencon
trole." Pas door de honden te worden ontdekt, is een proe
ve van bekwaamheid. De speurhonden worden ingezet
door de Britse politie die in de haven van Calais de laatste
verdedigingslinie bemant.