121 nanotechnologie
Nanotechnologie is
knutselen aan do
de én levende ma
terie op het niveau
van atomen en mo
leculen. De komen
de anderhalfjaar
vindt er in Neder
land een 'maat
schappelijke dia
loog' over plaats.
Want veel dingen
die tot voor kort
nog science fiction
waren, zijn nu al
wetenschap of
zelfs werkelijkheid.
vrijdag 16 oktober 2009
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
Kleine deeltjes, gro
door Joep Trommelen
f e discussie
I moet niet al-
leen gaan over
W 'ja'of'nee'
M maar veel
meer over
'hoe'. De vragen zijn niet zo simpel
als ze misschien lijken en vragen
om een subtiel debat", zegt Rinie
van Est, 'trendcatcher' bij het Rathe-
nau Instituut, dat het debat aan
zwengelt met een boek met de veel
zeggende titel 'Leven als bouwpak
ket - ethisch verkennen van een
nieuwe technologische golf.
Bij de presentatie van het boek is
de uitslag van een onderzoek onder
ruim 2.500 Nederlanders bekendge
maakt: 46 procent had nog nooit
van nanotechnologie gehoord. Het
onderzoek werd gehouden in op
dracht van de Commissie Maat
schappelijke Dialoog Nanotechnolo
gie.
Van Est werkte mee aan 'Leven als
bouwpakket'. Het boek gaat over
veel meer dan alleen nanotechnolo
gie. Want met nanotechnologie als
'aanjager' zorgt de combinatie met
biotechnologie, informatietechnolo
gie en hersenwetenschappen voor
'een nieuwe technologische golf.
Een revolutie die van de mens een
schepper van leven kan gaan ma
ken. En dat zal voor flinke verande
ringen gaan zorgen, voorspelt Van
Est.
Hoe ingrijpend is dit?
„Ik sluit graag aan bij Alvin Toffler,
schrijver van het beroemde boek
'De Derde Golf. De eerste was de
opkomst van de landbouw, de twee
de de industriële revolutie en de
derde de informatierevolutie na de
Tweede Wereldoorlog. Dit wordt
de vierde: de integratie van nano,
bio, info en cogno. Niet langer kun
nen we levende en dode materie al
leen maar bewerken; als je de huidi
ge ontwikkelingen doortrekt, zit
het er aan te komen dat we binnen
afzienbare tijd ook echt leven gaan
scheppen. En we kunnen ingrijpen
in hersenactiviteiten op een niveau
dat helemaal nieuw is."
Dat klinkt heel eng, de mens op de
stoel van de schepper. Is de angst voor
monsters van Frankenstein terecht?
„Daar moeten we ook heel goed
over nadenken. Maar het gaat niet
alleen over enge dingen, maar bij
voorbeeld ook over oplossingen
voor ziekten en milieuproblemen.
Zo denken synthetische biologen
kunstmatige biobrandstoffen te
kunnen maken. Er zit een enorme
hoop achter heel veel ontwikkelin
gen. De uiterste keerzijde is dat je
een wereld kan krijgen waarin wij
in total control zijn, een Brave New
World, waarin we misschien nog
wel gelukkig lijken, maar totaal ont
menselijkt. Ons punt in het boek is:
je moet niet bang zijn voor die tech
nologische golf, maar er op een ver
antwoorde manier op meesurfen."
Niets is onmogelijk?
„De Amerikaan Craig Venter staat
op het punt voor het eerst in de ge
schiedenis kunstmatig leven te ma
ken. Hij bouwt van de grond af aan
alle erfelijke informatie op.
Dat kunstmatige DNA bouwt hij
wel nog in een bestaande bacterie
14 i1 4 4 A A
Mi 1.J ,-i
Sm m 1 S
Sculptuur van Nathan Sawaya, gebruikt voor de omslag van de bundel Le
ven als Bouwpakket. foto WENN