Hans Verseput: 'Van de oorlog
Oorlogsgeweld door de eeuwen heen
Raad pleit voor meer gif bij groenonderhoud
22 md
Gemopper over
onduidelijk
raadsvoorstel
1304
OPEN ARCHIEVENDAG Gemeentearchief Schouwen-Duiveland stelt deuren zaterdag open
'Wat ik geleerd heb van de oorlog? Je moet zorgen datje
altijd integer blijft.' Hans Verseput
1944
Archievendag
woensdag 14 oktober 2009
Op de Gouwe, het water tussen
Schouwen en Duiveland, werd een
grote zeeslag geleverd. Inzet van de
strijd was het bezit van Zeeland.
ij maakte als jonge
jongen een ingrij
pend deel van de
Schouwen-Duive-
landse oorlogsge
schiedenis van dichtbij mee.
De in 1924 in Zonnemaire geboren
Hans Verseput zat in 1944 onderge
doken in Slot Moermond in Renes-
se. Als student aan de HBS in
Delft keerde hij - als gevolg van de
universiteitssluiting door de oor
log - naar Schouwen-Duiveland te
rug. Zijn ouders, geëvacueerd uit
onder water gezet gebied, hadden
onderdak gevonden in het slot.
Het is de tijd waarin de Ooster-
schelde de grens vormt tussen al
bevrijd en nog bezet gebied. De
tijd waarin een clubje verzetsmen
sen uit Renesse gesnapt wordt tij
dens een mislukte poging te vluch
ten naar het al bevrijde buureiland
De bevrijding wordt gevierd in Burgh-Haamstede. foto Gemeentearchief
Noord-Beveland. De Tien van Ren
esse worden 10 december 1944 op
gehangen op de Slotlaan in Renes
se. Verseput kijkt tijdens de Open
Archievendag - met een persoon
lijk verhaal - op die tijd terug. Tot
heid in te haken op een centraal
thema, dat elk deelnemend archief
in alle vrijheid kan uitwerken.
„Onze formule sinds vorig jaar is
dat we zorgen voor een inleiding.
De reacties daarop zijn goed", ver-
Engelse vliegenier gooit per ongeluk
bommen op Zierikzee. Ze waren
bedoeld voor Zeebrugge.
Hans Verseput
twee keer toe houdt hij een inlei:
ding in het archief van de gemeen
te Schouwen-Duiveland.
Sinds 2005 doet het gemeentear
chief praktisch jaarlijks mee aan
de landelijke Archievendag, waar
mee tevens het startsein van de
Week van de Geschiedenis wordt
gegeven. Dat biedt de mogelijk-
telt gemeentearchivaris Huib Uil
over de opzet. Na eerst zelf eens
een praatje (Hoe achterhaal je de
geschiedenis van je huis?) te heb
ben gehouden, werd vorig jaar een
verhalenverteller (naar aanleiding
van het toenmalige thema verha
len) aangetrokken. Dit jaar heeft
Uil Verseput om zijn persoonlijke
Toen Zeeland al bevrijd was, was
Schouwen-Duiveland dat nog niet.
Dramatisch was het ophangen
(10-12-1944) van 10 verzetsmensen
die naar het al wel bevrijde Noord-
Beveland probeerden te ontsnappen.
Willem Adriaansens foto's gemeentearchief
Op de Gouwe, het water
dat Schouwen en Dui
veland in vroeger tij
den van elkaar scheid
de, ging het er in 1304 heftig aan
toe. Er werd in dat jaar een grote
zeeslag geleverd. Een strijd om het
bezit van Zeeland, schetst gemeen
tearchivaris Huib Uil. „Het lot van
Zeeland is toen beslist." Door de
overwinning destijds van de
Frans-Hollandse vloot op die van
de Vlamingen bleef Zeeland ver
bonden met Holland.
Hoe onvoorstelbaar lang geleden
ook; de gebeurtenissen van toen
zijn tot op de dag van vandaag van
waarde. Al is het alleen maar door
de sporen die oorlogen van toen
in het landschap hebben getrok
ken. En meer nog: de gebeurtenis
sen van toen bepalen de situatie
van vandaag.
Nog zo'n ingrijpend moment in
de Schouwen-Duivelandse geschie
denis is de aanval van de Spanjaar
den in 1575. Onder leiding van
Christóbal de Mondragón trokken
de militairen door het Zijpe, om
na de inname - na een bloedig ge
vecht - van de vesting Bomme-
nede verder op te rukken richting
Zierikzee. Het was het begin van
een 9 maanden durend beleg van
die stad - dat uiteindelijk uitmond
de in overgave. Lang heeft de be
zetting niet geduurd. Door het
kostbare beleg was de Spaanse
Staatskas uitgeput. Ook de Eerste
en Tweede Wereldoorlog gingen
niet aan Schouwen-Duiveland
voorbij. In 1917 gooide een Engelse
vliegenier per ongeluk bommen -
eigenlijk bestemd voor Zeebrugge
- op Zierikzee. In Renesse werden
eind 1944 tien verzetsmensen op
gehangen die gesnapt waren toen
zij probeerden naar Noord-Beve
land te vluchten. De Oosterschel-
de vormde destijds de grens tus
sen bevrijd en bezet gebied.
terugblik gevraagd. „De belangstel
ling voor de Tweede Wereldoorlog
is nog altijd intens. Juist ook bij de
jongere generatie, valt me op."
Voor Uil is meedoen aan de Ar
chievendag een logisch ding. „Je
stelt de deuren open, houdt open
huis. Er gaan die dag ook wat
extra deuren open. Je kunt een
keer op plekken kijken waar je nor
maal niet mag komen, zoals in de
archiefbewaarplaats."
In deze 'schatkamer' zijn behalve
topstukken uit het archief ook do
cumenten en ander materiaal te
zien die verband houden met de
spannende gebeurtenissen die
plaatsvonden tegen het decor van
militaire gevechten door de jaren
heen.
Verseput heeft wat met geschiede
nis. Dat blijkt wel uit het feit dat
hij (in 2002) voor zijn kleinkinde
ren het boek Bericht van de Ge
nen schreef: Gewijd aan de men
sen die hij gekend heeft. De aan
dacht voor oorlogsverleden is wat
hem betreft helemaal waardevol.
„Je leert ervan. Een hele hoop. Ik
heb zelf ook heel veel van de oor
log geleerd. Zoals wat? Dat je altijd
moet zorgen dat je integer blijft."
De Landelijke Archievendag, tevens
open dag van het gemeentearchief
Schouwen-Duiveland, wordt zater
dag 17 oktober gehouden.
Het archief is geopend van 10.00
tot 16.00 uur.
Hans Verseput houdt twee keer
een inleiding: één om 11.00 uur
en één om 13.30 uur.
In de koffiehoek van het gemeen
tearchief zijn films te zien. Geko
zen is voor beelden van Brouwers
haven uit de jaren vijftig en zestig
van de twintigste eeuw. Het gaat
onder meer om beelden van de
herdenking van 20 jaar bevrijding
op 5 mei 1965.
Stad en Lande van Schouwen-Dui
veland is aanwezig met een stand,
onder meer met jaarboeken van
de vereniging.
Bezoekers krijgen een attentie en
de nieuwe editie van Populus Scal-
dis; de nieuwsbrief van het archief.
De ingang van het gemeentear
chief is aan de achterzijde van het
gemeentehuis in Zierikzee.
Hl MUNI II
ZIERIKZEE - Wethouder Ad Verse
put moet de gemeenteraad helder
heid verschaffen over de financie
ring van het plaatsen van vaste red-
dingsposten op de stranden en
een extra mobiele post. Volgens de
raadsleden is het raadsvoorstel nu
onduidelijk. Het benodigde inves
teringsbedrag wordt in veertig jaar
afgeschreven terwijl elders in het
voorstel staat dat strandposten
maximaal vijftien jaar meegaan.
„En dat is vreemd", constateren
verschillende fracties. Verseput
heeft toegezegd hierop terug te ko
men. Daarna zal de raad een be
sluit nemen over de plaatsing van
de posten en de verhoging van de
vergoeding voor de vrijwilligers.
door Melita Lanting
ZIERIKZEE - De gemeente moet
meer onkruidbestrijdingsmidde
len gebruiken. Die boodschap
heeft de gemeenteraad afgegeven
aan wethouder Wijnand Renden.
Volgens de raadsleden zijn er vol
doende middelen beschikbaar die
afdoende werken zonder dat het
milieu daar grote schade van op
loopt. „Er zijn vergiften die je kan
mengen en je schoonmoeder kan
laten drinken zonder dat haar iets
overkomt", schetst raadslid Floor
Fonteyne.
Door meer te spuiten spaart de ge
meenteraad 160.000 euro uit. Dit
bedrag vraagt wethouder Wijnand
Renden aan extra budget omdat
hij meer wil schoffelen.
Hij vond tijdens de behandeling
van de evaluatie groenbeheer vele
ervaringsdeskundigen tegenover
zich die het raadsvoorstel in twij
fel trokken. Zo werd de bewering
dat je voor het gebruik van het gif
Round-Up een diploma moet heb
ben van tafel geveegd door Wim
Stouten.
Alert!, Christenunie en CDA con
stateerden dat het voorstel ram
melt op het punt van financiële
onderbouwing. „Daarover willen
wij eerst duidelijkheid", zei Bea
Flach (CDA).
Flach kondigde een motie aan
waarin wordt gepleit voor meer
burgerparticipatie bij het groenon
derhoud. De WD wil ook een wij
zigingsvoorstel indienen voor een
beter groenbeheer zonder dat het
meer gaat kosten.
Aanval van
de Spaanse
troepen onder
leiding van Christóbal de Mondragón.
Dat was het begin van een negen
maanden durend beleg van Zierik
zee.
Kevin van Donge aan het werk in Brouwershaven. foto Dirk-Jan Gjeltema
