Natuur waar je niet omheen kunt
2
Beestachtig
Adri Karman
dinsdag 13 oktober 2009
Het Zwin in bloei van de paarse schorrebloemen
foto Peter Nicolai
De provincie wil meer
mensen de natuur in heb
ben. Er is zoveel moois in
Zeeland. Daarom is er een
lijst van 'toppers' samenge
steld: natuurgebieden die
je niet mag missen.
door René Schrier
Zouden er Zeeuwen zijn
die elk weekeinde een
natuurgebied intrek
ken? Waarschijnlijk
wel, al of niet beroepshalve. Als
het aan de provincie ligt worden
dat er veel meer. Met de aanwij
zing van de Toppers van de
Zeeuwse natuur wil de provincie
die beweging op gang brengen. De
provincie wil daarmee inspelen op
de veranderende tendens dat na
tuurgebieden meer en meer wor
den opengesteld voor recreatief
medegebruik. Daar waar vroeger
die gebieden vooral werden ver
worven en beheerd om planten,
dieren en landschappen duurzaam
te kunnen behouden. Dat laatste is
nog absoluut niet buiten beeld,
maar er zijn andere prioriteiten bij
gekomen.
Mede onder invloed van her on
derzoeksprogramma 'Vitamine G',
waarin het verband tussen groen
en gezondheid centraal staat, zijn
we wat anders tegen natuurgebie
den aan gaan kijken. Daarnaast
worden natuurgebieden ook
steeds vaker ingezet voor de pro
motie van de provincie als aantrek
kelijk toeristisch gebied.
Mensen willen om nogal uiteenlo
pende redenen gebruik maken
van de natuur. In een provinciale
notie, genaamd 'Natuurlijk genie
ten in Zeeland', staat daarover:
„Voor een vogelaar is het van min
der belang dat hij of zij in het ge
bied staat, maar meer of het ter
rein goed te overzien is. Deze
groep is gebaat bij rust in combina
tie met uitzichtpunten. Voor men
sen die vooral gezelligheid zoeken
is het van belang dat er veel voor
zieningen zijn. Anderen willen het
landschap beleven en het gevoel
krijgen dat ze door een ongerept
gebied struinen.Weer anderen er
varen natuur als een groen decor
voor fysieke inspanning."
Voorwaarde is wel dat de natuur
dan toegankelijk is. Dat zit in Zee
land wel goed. Slechts ongeveer 5
procent is geheel afgesloten en
nauwelijks beleefbaar. Het gaat
dan om terreinen in particulier ei
gendom. Voor terreinen in bezit
bij natuurbeheerders geldt dat on
geveer 29 procent van de terreinen
goed beleefbaar is vanaf de randen
van het gebied en/of dat regelma
tig excursies worden aangeboden.
Dit zijn doorgaans de open vogel-
gebieden. Verder is 55 procent van
de terreinen opengesteld.
In de nota worden wat aanbevelin
gen gedaan voor de Zeeuwse situa
tie. Het merendeel van de Zeeuw
se natuurgebieden is open, water
rijk gebied, waar veel vogels zitten.
Die zijn gevoelig voor verstoring
door recreatie. Daar zijn voorzie
ningen als insteken, vogelkijkhut-
ten en optimale beleefbaarheid
vanaf dijken van belang. Dat zijn
overigens relatief dure voorzienin
gen.
In de nota staat verder dat het be
perkte aantal gebieden met een ge
sloten karakter, zoals bossen, met
zich meebrengt dat deze optimaal
ingericht moeten worden voor re
creatie. En omdat recreanten toch
al een voorkeur hebben voor bos
sen, levert dat met name op Wal
cheren een druk op de Manteling
en het Veerse Bos op. En dat
brengt ook weer extra verkeersbe
wegingen met zich mee. In de no
ta wordt geconstateeerd dat aanleg
van nieuwe bossen en/of landgoe
deren aan de zuidkust van Walche
ren nabij Vlissingen en Middel
burg verbetering van deze situatie
op kan leveren.
Overigens wordt in de nota nog
een optie uitgewerkt, namelijk de
natuurgebieden digitaal ontslui
ten. Dat kan met behulp van web-
cams, een spel dat in ontwikkeling
is bij de Hogeschool Zeeland of
via (zoek)tochten gegidst door
MP3 geluidsbestanden.
Op een zonovergoten mid
dag ontdek ik een kruis
spin in haar web. Het
dier hangt er bij alsof ze zit te zon
nen. Het lijkt een vredig beeld.
Maar voor vliegen en muggen is
het wielweb, dat de spin maakt,
een verraderlijke val. Je zal maar
in de kleverige draden terechtko
men en vervolgens tussen de gif
tanden van zo'n monster belan
den. Elke herfst opnieuw komen
ze weer tevoorschijn, de kruisspin
nen. Knoeperds van beesten zijn
het vergeleken bij, overigens tallo
ze, andere soorten spinnen. Zelfs
mensen komen er liever niet echt
mee in aanraking.
Tegen een web met de kleverige
draden aanlopen is al vervelend,
laat staan het idee dat zo'n dier
via de draden tussen je kleren te
rechtkomt. Zo gauw mogelijk weg
dus al die spinnenwebben! Daar
mee is meteen gezegd dat de
mens een van de voornaamste be
dreigingen voor de spinnen
vormt. Daarnaast kan ook het
weer een gevaar vormen.
Extreme droogte of hevige regen
val is voor de spinnen funest. In
het eerste geval verdroogt het web
snel waardoor de kleverigheid van
de draden terugloopt en de kans
op het vangen-van een prooi sterk
afneemt. In het tweede geval kan
een web door zware regen totaal
verwoest worden. De spin zelf
heeft er niet zoveel last van ge
zien. Hij is best in staat een prooi
in de stromende regen te verorbe
ren.
Behoudens de grotere insectene
tende vogels heeft de* kruisspin
niet zoveel vijanden. Voor sommi
ge soorten wespen moet wel wor
den opgepast. Zelfs de voorraad
kast - verdoofde en ingesponnen
prooien - wordt soms door wes
pen belaagd. De ontdekking van
een wesp die verwoede pogingen
deed een ingesponnen vlieg uit
het kleverige web te ontfutselen,
verbaasde me. Temeer daar de
spin op enige afstand lijdzaam toe
liet dat zijn voedselvoorraad werd
ontvreemd. En met succes! Nadat
de wesp zijn buit en zichzelf had
weten te bevrijden uit het kleveri
ge dradenstelsel, nam hij de vlieg
onder het lichaam mee. De spin
droop af, morgen is er een nieuwe
dag. En een nieuw web. Want al
lijkt een op prooi wachtende spin
lui te zijn, elke dag opnieuw
wordt een nieuw web gesponnen.
zie ook www.beesies.nl
