Beetje medelijden met de slak, aub
Smullen in de
slakkensmidse
Sommige slakken eten andere slakken
Op de schop
Melita Lanting
Grote wegslak, circa 12 cm.
Fraaie jachthorenslak, circa 3 mm.
Gewone tuinslak, 2,5 cm.
Op een beschutte plek
in de tuin, onder een
struik, bij een kei of
ander hard voor
werp, ligt soms een berg kapotge
slagen huisjes van de gewone
tuinslak. Vanwege de naam zou
je kunnen denken dat dit beestje
in groten getale in tuinen rond
kruipt, maar dat is niet zo, vertelt
Harry Raad van de KNNV-slak-
kenwerkgroep. Als ze er zijn, we
ten vooral zanglijsters er wel raad
mee. Die pakken ze met de sna
vel beet en slaan de huisjes net
zo lang hard op een steen, tot het
pantser breekt. Zo ontstaan ware
slakkenkerkhoven, of met een
dichterlijker benaming: slakken-
smidsen. Een verwijzing naar de
smidse, waar de smid met zijn ha
mer het staal op het aambeeld be
werkt.
door Ondine van der Vleuten
Slakken brengen niet be
paald het beste naar bo
ven in de tuinier. Laten
we het maar ronduit zeg
gen: de meeste tuiniers krijgen
moordgevoelens.
Maar laten we eens wat vaker met
de hand over het hart strijken, be
pleit Harry Raad van de slakken-
werkgroep van de KNNV Zee
land. Vooral de waterslakken heb
ben het al zo moeilijk, in het door
zout water omringde Zeeland,
waar zelfs het slootwater brak is.
„Bovendien is Zeeland een kleipol-
dergebied met vrij weinig variatie,
waar voortdurend de wind door
heen jaagt. De luwtes waar slak
ken van houden, kom je betrekke
lijk weinig tegen."
Slechts een paar gespecialiseerde
waterslakken kunnen in die barre
omstandigheden overleven. Deze
zomer kwam daar de langdurige
droogte nog eens bij, vertelt Raad.
„Ik heb zandslakken gezien die
van ellende maar naar het laagste
deel van een drooggevallen sloot ge
vlucht waren, op de vochtige bed
ding, omdat het gras te droog was."
Tien jaar geleden werd het Atlas
project Nederlandse Mollusken
(onderzoek naar de verspreiding
van weekdieren) opgezet. Raad is
daar coördinator van. Binnen de
KNNV afdeling Bevelanden richtte
hij een slakkenwerkgroep op. Sa
men met de vrijwilligers in die
werkgroep ondernam Raad de afge
lopen acht jaar bijna negentig ex
cursies. Daarbij werden in heel Zee
land circa 75 soorten landslakken
geteld en ongeveer 20 soorten wa
terslakken. „Dat aantal is behoor
lijk geflatteerd door vondsten bij
Rilland, waar we in een slootje de
zelfde soortenrijkdom vonden als
elders in Nederland. Daar haal je
Slakken horen samen met de zoet
watermosselen tot de weekdieren
ofwel mollusken; daarvan zijn er
zo'n 197 in Nederland.
Landelijk zijn er zo'n 116 soorten
landslakken en 81 watersoorten.
In de gemiddelde tuin zullen er tus
sen de vijftien en twintig soorten
te vinden zijn.
Zo'n vijf soorten vallen in de cate
gorie 'plaagslakken': dat zijn de
soorten die de sla belagen en ga
ten in de hosta's maken. Vegetari
sche slakken, dus. Maar er zijn ook
vleesetende slakken.
I Sommige vegetarische slakken
eten alleen vers groen (zoals rabar
ber en peterselie), andere fungeren
als opruimers en eten halfverteerd
groenafval.
I Zo zijn er ook slakken die andere
slakjes eten (jagers) en aaseters.
er zo twintig op één plek uit de
sloot, elders in Zeeland hoogstens
drie."
Slakken zijn niet aaibaar. Slijmeri
ge 'onderkruipsels' zijn het, die
eerder afschuw inboezemen dan
iets anders. Mede daardoor was de
belangstelling - ook vanuit de we
reld van de natuurbescherming -
lange tijd gering. Eigenlijk kwam
de slak pas in beeld toen een
groep Limburse actievoerders, die
zich verzette tegen de aanlege van
een weg, het daardoor bedreigde
zeggekorfslakje tot boegbeeld van
de actie bombardeerde. Inmiddels
is er een Rode Lijst van bedreigde
slakken samengesteld: behoorlijk
statusverhogend. En zo saai als ze
lijken, zijn slakken echt niet, als je
je er een beetje in verdiept. „Zo is
er een soort die een heel wild seks
leven heeft. Als ze met elkaar gaan
vrijen, hangen ze aan een slijm-
draad aan de muur en gaan zo
wild te keer dat je op een gegeven
moment geen slak meer ziet,
maar alleen een slijmprop."
COLOFON
Buitengebied: verschijnt elke
dinsdag als bijlage bij de PZC en
BN/DeStem.
Buitengebied is een bijlage over
landbouw, vissenj, landschap,
natuur, recreatie en tuinen.
U kunt ons informeren:
E-mail: buitengebied@pzc.nl
Website: www.pzc.nl/buitengebied
Postadres: PZC-redactie-
secretariaat - onder vermelding van
Buitengebied, Postbus 91,
4330 AB Middelburg
Telefoon: 0118 434010
Coördinatie:
Jan van Damme
telefoon: 0118 434 014
mobiel: 06 542 671 57
e-mail: j.vandamme@pzc.nl
Advertenties:
Verkoopteam Zeeland:
0118 434070,
teamzeeland@bndestem-pzc.nl
Het gras is weer gemaaid.
Voor de laatste keer dit
jaar? Ik durf het niet te zeg
gen. Na de overvloedige regen van
de afgelopen dagen is het gras aan
een groeispurt begonnen.
De gele plekken verdwijnen als
sneeuw voor de zon en overal ste
ken frisse groene sprieten de kop
weer op.
In het gras ontdekte ik ook al
weer de blauwe druifjes. De bolle
tjes hebben al flinke pruiken ge
vormd die ver boven het gras uit
steken. De blauwe druifjes zijn
het afgelopen jaar neergezet. Ik
had een paar potten met deze bol
letjes gekregen. Eerst stonden die
vrolijk te bloeien op de tuintafel
en na de bloei heb ik in het gras
veld neergezet. Een kwestie van
een graszode uitsteken, beetje
modder er uit en de bolletjes met
wat verse aarde er weer in. Nadat
het loof was afgestorven groeide
er vanzelf weer gras overheen.
Het zijn bolletjes die kunnen ver
wilderen, dus nu hoop ik dat ik
over een paar jaar ieder voorjaar
een tapijt van blauwe bloemen
heb.
Ik wil binnenkort ook crocussen
neerzetten in het gras. Ik ben ver
zot op grasvelden vol crocussen
en blauwe druifjes in het voorjaar.
In de streek waar ik geboren ben
zie je dat veel bij de oude Here
boerderijen. Statige gazonnen die
in het voorjaar veranderen in een
kleurenpracht.
Het geeft na de winter ook zo'n
vrolijk gevoel, al die bolletjes,
daarom gaan we ook weer narcis
sen poten. Na het opknappen van
de voortuin is de rand met narcis
sen gesneuveld. In de achtertuin
is nog een prima plek. Waar de
zieltogende clematis stond is een
ideale plek voor narcissen. In de
luwte, tegen een muur aan en in
de zon.
Op diezelfde plaats ga ik ook stok
rozen kweken. Ik heb zaadjes ge
kregen die ik snel in de grond ga
zetten. Misschien heb ik geluk, en
kunnen de zaden nog voldoende
uitgroeien zodat we het eerste jaar
al bloemen hebben. Anders moe
ten we gewoon wachten want
stokrozen zijn twee-jarig. Met een
beetje beleid en geluk hebben we
daarna jaren plezier van de plan
ten.
Het zou de boel-flink opvrolijken
denk ik. Het muurtje ligt pal te
gen het terras aan en daar staan
nu alleen potten met keukenkrui
den die door het vele gebruik niet
tot bloei komen.
Krokusbolletjes voor in het grasveld foto Dirk-Jan Gjeltema
Wormnaaktslak.
Behaarde slak, circa 6 mm.
