zeeland 125 Uitvaart wordt steeds persoonlijker Gezamenlijk concert Ondernemers: 'Goes moet de beste drie Flakkeese fanfares binnenstad van Nederland worden' DE DOOD Oude en nieuwe rituelen rond het overlijden Arensman nam Zierikzeese bedrijven over donderdag 8 oktober 2009 In een korte serie besteedt de PZC aandacht aan aspec ten rondom de dood. Deze week: uitvaartrituelen. door Marijke Vael Hij draagt de zwartlaken jas met tressen, die een kleermaker lang gele den maakte voor zijn vader. Leendert van der Werf uit Oosterland is gehecht aan het kle dingstuk. Het is niet alleen verbonden met zijn vader en grootvader, die even als hijzelf uitvaartleider waren. De mantel belichaamt ook een oud be grafenisritueel dat, vooral in Duive- land, nog regelmatig wordt ge bruikt. „Ik draag de jas bij traditio nele uitvaarten om herkenbaar te zijn als uitvaartleider en bij te dra gen aan de allure van de begrafe nis." „Ik vond het als kind al indruk wekkend wanneer ik mijn vader in deze jas zag, met een hoge hoed." Behalve zijn kleding is het langdu rig luiden van de kerkklok, terwijl de overledene naar de begraaf plaats wordt gebracht, een ritueel dat de tand des tijd doorstond. Verder is er veel veranderd weet de 54-jarige uitvaartleider. „Uit vaarten werden veel persoonlijker. Vroeger ging het bij iedereen op dezelfde manier. De overledene werd opgebaard in de bedstede, omdat de timmerman tijd nodig had om de kist te maken. Op de dag van de begrafenis sloten de bu ren de luiken of gordijnen van Uitvaartleider Leendert van der Werf van Arensman: „Ik vond het als kind al indrukwekkend wanneer ik mijn vader in deze jas zag." Het langdurig luiden van de kerkklok is een ander ritueel dat bleef. foto Dirk-Jan Gjeltema hun huizen en droegen de kist op hun schouders naar het kerkhof Dat was hun burenplicht, die in onbruik raakte omdat ze niet altijd over zwarte kleding of een hoge hoed beschikten. Bij rijkere men sen werd de kist in een koets met paarden vervoerd. Maar altijd gingen de nabestaan den te voet achter de kist. Op de route van de kerk naar het kerkhof alleen de mannen, want vrouwen en kinderen kwamen daar niet." Aan de organisatie van dit alles kwam geen begrafenisonderne ming te pas. „Het was een bijbaan tje van de postbode of dorpstim merman. Mijn vader was fruitkwe ker." Die tijd is voorbij. Mensen werden individuen, die bewust kiezen hoe ze willen leven en begraven wor den. „Vroeger werd het boekje, waarin mensen kunnen opteke nen hoe ze hun uitvaart willen, in cidenteel aangevraagd. Tegenwoor dig gaan ze bijna dagelijks de deur uit," weet Arie-Jaap Arensman die, samen met zijn vader, het gelijknamige uitvaartbedrijf leidt en onder eigen dak het drukwerk verzorgt. Van der Werf en de ande re uitvaartleiders van Arensman, komen dan ook regelmatig in aan raking met zeer persoonlijke ritue len. Zoals die mevrouw die een ei- Arensman Uitvaartverzorging is ge vestigd aan de Stoofweg 24 in Oud dorp. Arensman nam in 1987 het bedrijf van begrafenisondernemer J. C. Uijl over en in 1993 dat van J. de Jon ge, beide uit Zierikzee. De uitvaartleiders zijn Leendert van der Werf, Aad Bosland, Krijn Breen en Mart van de Kreeke en Arie-Jaap Arensman. I Behalve op Schouwen-Duiveland zijn deze vijf uitvaartleiders van Arensman actief in de regio's Noord-Beveland, Goeree-Overfiak- kee en Voorne-Putten gen lijkwade weefde met afbeeldin gen van hoogte- en dieptepunten uit haar leven. „Haar lichaam moest daar op een bepaalde ma nier in gewikkeld worden, zodat de levensloop aan de voorzijde zichtbaar was." En de kist van die oma, die werd geflankeerd door zes kleindochters die naar haar waren vernoemd. Er zijn mensen die bij leven hun doodskist beschilderen. En nabe staanden, die op het hout herinne ringen, tekeningen of wensen voor de overledene aanbrengen. Bij het graf van een boer werd graan op de kist geworpen in plaats van bloemen. „Het gaat er om dat de rituelen passen bij de overledene, want ie dereen is anders," vindt Van der Werf w/Mwmmmmm, DIRKSLAND - Het wordt een Flak- kees onderonsje zaterdag to okto ber in sporthal De Gooye in Dirks- land. Drie Flakkeese fanfares spe len tijdens een gezamenlijk con cert werken geschreven door Flak keese componisten en geïnspi reerd op Goeree-Overflakkee. Uitvoerende fanfares zijn fanfa re-orkest De Hoop uit Stellendam, fanfare-orkest Vooruit uit Oude Tonge en Koninklijke Muziekvere niging Sempre Crescendo uit Mid- delharnis-Sommelsdijk. De compositie Fright'ning White is geënt op Flakkeese legenden. Het werk werd enkele jaren gele den in opdracht van Sempre Cres cendo gecomponeerd door Rob Goorhuis. De compositie Water man was een cadeautje van fanfa re-orkest De Hoop aan dirigent Arie Stolk toen deze zijn 25-jarig jubileum vierde. Maurice Hamers is de componist. Het werk Grijs oord prijkt op het repertoire van fanfare-orkest Vooruit en is opge dragen aan de slachtoffers van de watersnoodramp van 1953, waarbij Oude Tonge zwaar getroffen werd. Genoemde drie werken vormen de hoofdmoot van het program ma. Het concert is een initiatief van Stichting Muziek Manifestatie Goeree-Overflakkee. Het concert begint om 19.30 uur. door Raymond de Frel GOES - Goes moet de beste binnen stad van Nederland worden. Voor zitter Ron Berks van de Onderne mers Organisatie Goes (OOG) hoopt dat het centrum over twee jaar rijp is om zich kandidaat te stellen voor deze titel. „We hebben ons licht al opgesto ken in Bergen op Zoom, dat zich dit jaar beste binnenstad mag noe men. Het initiatief voor een kandi daatstelling ligt echter niet bij de ondernemers, maar bij de gemeen te", zegt Berks. Mede daarom hopen OOG, het Ondernemers Contact Goes, de Goese tak van de Horeca Neder land en Stichting Goes Promotie de politiek aan te sporen om de term 'citymarketing' (het verko pen van je gemeente als product) op te nemen in hun verkiezings programma's. Een debat, dinsdaga vond om 20.00 uur in het stads kantoor, moet daartoe een eerste aanzet zijn. „Een nieuw college van B en W moet de ambitie heb ben om Goes als vitale centrumge meente te verkopen. Het mooiste zou zijn als één persoon deze stra tegie zou aansturen", aldus Berks. Overigens is 'citymarketing' al in de steigers gezet door het huidige Goese college. Aan de hand van de debatavond hopen de ondernemersclubs ook de impact van de economische cri sis te beperken. Goes moet meer insteken op wonen, werken en winkelen, vinden de onderne mers. Berks: „De vraag blijft hoe wij mensen van buitenaf naar Goes krijgen. En dan moet je niet alleen aan senioren denken, maar ook aan jonge mensen die hier werk moeten kunnen vinden. De .stad vergrijst een beetje. 'Door meer investeringen in bestuurs kracht kunnen we dat bestrijden. Het kost nu nog heel veel moeite om als ondernemer iets gedaan te krijgen in het stadskantoor."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2009 | | pagina 83