d erg van deze extremen
Natuurjournaal
Chiel Jacobusse
dinsdag 6 oktober 2009
foto Willem Mieras Droogte op akkers bij Kortgene. foto Willem Mieras
Opstarten van beregeningsinstallatie bij Heinkenszand. foto Willem Mieras
alles wat daar bijkomt loopt de
kostprijs per kilo aardappelen al
snel anderhalf tot twee eurocent
op. Zie dat maar weer eens terug
te krijgen, verzucht hij.
Hij wijst er op dat er wel eens eer
der droge perioden zijn geweest,
zoals in 1959. Maar toen waren de
kwaliteitseisen voor de aardappe
len ook niet zoals de eisen van te
genwoordig, zegt Sanderse.
Bij het waterschap Zeeuwse Eilan
den zijn ze nog niet zo ontevreden
met de huidige droogte, blijkt uit
de woorden van Linda van Dijke.
De sloten staan extreem droog.
Het waterschap kan op drie plaat
sen zoet water inlaten als er ten
minste geen sprake is van blauw-
alg. Dat is bij de Reigersbergpolder
bij Rilland, op Tholen en op
Sint-Philipsland. Dat gebeurt nu
ook. Verder wordt er in het hele ge
bied niet bemalen en worden de
stuwtjes in de sloten zo gezet dat
er zo veel mogelijk water wordt
vastgehouden. Door de droogte
kunnen de medewerkers van het
waterschap overal goed op het
land om allerlei werkzaamheden,
zoals maaien, uit te voeren.
Wat wel een probleem is, is de
schade aan de wegen. Door de
droogte hebben wegen in het hele
gebied en in Zeeuws-Vlaanderen
meer scheuren dan anders. Dus
constateert Van Dijke: „Het is voor
iedereen gewoon het beste als het
regent."
De droogte is voor de Zeeuwse flo
ra en fauna nog niet dramatisch
geeft Chiel Jacobusse van Het
Zeeuwse Landschap aan. Al gebeu
ren er toch wel dingen die hij lie
ver niet had gezien. Dieren die
voor hun voedsel aangewezen zijn
op ondiep water, verleggen nu
hun terrein omdat andere gebie
den ondiep zijn geworden. Voor
trekvogels is het droogvallen van
gebieden niet zo'n probleem. Die
hoppen makkelijk een stukje ver
der naar een plek waar wel voed
sel te vinden is. Die kijken niet op
honderd kilometer, geeft hij aan.
Maar Jacobusse voegt er aan toe
dat de verdroging voor sommige
gebieden wel eens blijvende gevol
gen kan hebben, doordat bepaalde
planten nu hun kans schoon zien
op plekken waar Het Zeeuwse
Landschap ze liever niet ziet.
Verder zijn er op dit moment nau
welijks paddestoelen te vinden, ter
wijl het er anders in deze tijd van
wemelt. Maar dat is geen ramp,
zegt hij. Dat zit in de grond en dat
komt wel.
Droge jaren vroeger
Het is wel eens eerder ex
treem droog geweest in Ne
derland en België. Een recen
te droogteperiode beleefden
we in het voorjaar van 2007.
Die begon eind maart en ein
digde begin mei. In De Bilt
viel er in april slechts 0,3 mil
limeter neerslaag, waarmee
dat de droogste maand was
sinds de waarnemingen wor
den gedaan.
►- Ook 2003 had een erg droge
zomer, maar een lange droog
teperiode deed zich voor in
1995 en 1996. Van de 22
maanden tussen juli 1995 en
april 1997 waren er in De
Bilt slechts 5 natter dan nor-
maal.vooral de maanden au
gustus en oktober 1995 wa
ren erg droog en januari,
maart en april van 1996.ln
de hele periode viel maar 69
procent van de hoeveelheid
regen die normaal had moe
ten vallen.
»- Ook 1959 was een jaar met
een langdurige droge perio
de. Dat jaar valt te vergelij
ken met 1976 en 1921, om
dat de droogte periode toen
viel op het moment van de
groei van de gewassen. Daar
door dreigde zelfs de voed
selvoorziening in gevaar te
komen.
De ernst van droogte hangt
niet alleen samen met neer
slag maar ook met verdam
ping. Bovendien beperkt
droogte zich meestal tot een
deel van het land of een deel
van het jaar. Dit jaar is het
westen veel droger dan het
oosten.
De westelijke helft van Wal
cheren is een van de droog
ste delen van Nederland met
een neerslagtekort van 300
tot 350 millimeter. Het neer
slagtekort wordt berekend
met inachtneming van de ge
wasverdamping.
Dijkverzwaringen zijn een
noodzakelijk kwaad. Kust-
veiligheid is niet iets om
mee te marchanderen of het op
een gokje te wagen.
Maar wat gaat er veel mee verlo
ren. Dijkbekledingen van natuur
steen als basalt en vilvoordse zand
steen worden vervangen door be
tonnen dijkbekleding of overgo
ten met gietasfalt; palenrijen en
andere verouderde versterkings
middelen moeten het veld rui
men. Natuurlijk gaat dat ook ten
koste van flora en fauna, omdat
de dijken veel minder variatie ver
tonen.
De Westnol op Noord-Beveland,
ten noordoosten van Wissenkerke
heeft recent een dijkverzwaring
ondergaan. Daarbij is er wel veel
aan gedaan om rekening te hou
den met de flora en fauna ter
plaatse. Daar was dan ook alle re
den toe. Het vloedmerk op deze
plaats had zo'n bijzondere flora
dat geen wilde-plantenliefhebber
eraan voorbij kon gaan. Veel floris-
ten en vegetatiekundigen van
naam hebben de plek bezocht.
Het was jarenlang de enige stabie
le groeiplaats van de Zeelathyrus
in Nederland en ook één van de
weinige plaatsen waar je jaar in,
jaar uit de zeldzame kustmelde en
gelobde melde kon vinden.
Vorige week was er een excursie
naar het betreffende dijkvak. De
tocht ging van start op het snij
punt van de inlaag Keihoogte en
de inlaag voor de Thoornpolder.
Direct al bij het trapje van de dijk-
overgang vonden we een verwaai
de plant van de gele hoornpapa
ver; een gunstig voorteken. De ge
le hoornpapaver is een zeldzame
plant van het vloedmerk die on
der invloed van het veranderende
klimaat wat gewoner wordt.
Op het dijktalud zagen we dat de
nieuwe steenbekleding op veel
plaatsen overstoven was met
zand. Daarin groeide massaal de
gele hoornpapaver en - iets min
der talrijk - de zeevenkel. We von
den zelfs zes planten van de wilde
kool; een vloedmerkplant die tot
voor kort in Nederland niet voor
kwam. Aangekomen bij het van
ouds mooiste hoekje vonden we
bijna alle oude glorie terug: strand-
biet, loogkruid, kustmelde, gelob
de melde en zeewolfsmelk ston
den er als altijd. De zeekool liet
het nog even afweten, evenals de
zeelathyrus. Maar al die andere
soorten zijn genoeg om een beet
je vertrouwen te krijgen in de toe
komst.
Een bijna geheel ondergestoven Zeevenkel. foto Chiel jacobusse