Consumentengids voor
zaden wijst boer de weg
y1
I 1
L 1
Helft herten wordt afgeschoten
y VU
h
Chris van Alem
dinsdag 6 oktober 2009
door Ondine van der Vleuten
HHoe komen de boeren
aan hun zaden? Je zou
denken dat ze simpel
weg een deel van de ge
wassen in het zaad laten schieten,
of wat maiskolven achter houden.
Maar nee. Tegenwoordig kopen
bijna alle boeren ieder jaar op
nieuw zaad, aan de hand van de
Aanbevelende Rassenlijst voor land
bouwgewassen.
In 1925 verscheen in Nederland
de eerste Rassenlijst voor de pro
fessionele akkerbouwer en vee
houder (die ruwvoergewassen als
maïs en gras voor zijn vee zaait).
De Rassenlijst was een initiatief
van een onafhankelijk instituut
ter verbetering van de landbouw,
ondersteund door de overheid.
„Deze lijst vormt nog altijd de lei
draad bij de rassenkeuze, vergelijk
het maar met een soort consu
mentengids voor de boer", zegt
woordvoerder René de Munnik
van zaaizaadbedrijf Limagrain in
Rilland. „Van alle gewassen staan
de rassen met hun eigenschappen
nauwkeurig omschreven. Op
brengst, kwaliteit, resistentie te
gen ziekten, hoe ze het op bepaal
de grondsoorten doen enzo
voorts. Nog steeds melden kwe
kers daar elk jaar vele nieuwe ras
sen aan, met weer verbeterde ei
genschappen. De Rassenlijst heeft
het hele veredelingswerk geïnten
siveerd. Het is de basis van de pro
fessionele zaadwereld." Limagrain
is zo'n bedrijf dat 'veredelt'. Het
ontwikkelt nieuwe rassen voor on
der meer maïs en granen en
meldt ze na een aantal jaren tes
ten aan bij het onderzoeksinsti
tuut. Pas als vastgesteld is dat het
ras echt een aanvulling is op het
bestaande assortiment, wordt het
tot de Rassenlijst toegelaten.
Bij de veredelingstechniek hy
bridisatie worden twee ge
netische lijnen van bijvoor
beeld maïs gekruist. De Munnik:
„Kenmerk van een hybride is dat
de plant extra groeikracht en op
brengst heeft. Maar het zaad dat
een hybride produceert, levert
niet automatisch dezelfde sterke
planten op." Zaad achterhouden
is dus geen optie. In de granen
wordt niet met hybrides gewerkt
en zou het in principe wel kun
nen. „Alleen zijn zaadsector en
landbouw daar niet mee gediend,
want het brengt de gewasverbete
ring in gevaar. Over zaad dat ach
tergehouden wordt, moet daarom
altijd een vergoeding worden afge
dragen. Er zit een soort auteurs
recht op: het kwekersrecht."
«t
Poes houdt vogels en muizen weg bij de zaden van Dieneke Klompe.
Prikbestuiving van tarwe.
foto's Mechteld Jansen
foto Limagrain
Er zijn zoveel edelherten op
de Veluwe dat bijna de
helft moet worden afge
schoten.
Voor medio februari 2oro moeten
jagers 1.268 herten afschieten. De
populatie daalt daardoor naar
1.537 stuks, het aantal dat de pro
vincie Gelderland als zogeheten
'doelstand' heeft bepaald voor
2010. Voor dat aantal herten is ge
noeg voedsel in de natuur. Ook
blijft de overlast voor boeren en
verkeer zo binnen de perken.
Het aantal edelherten is flink ge
groeid door natuurlijke aanwas in
de zomer en een achterstand bij
het afschieten van het overschot
uit eerdere jaren. „De jagers heb
ben het te druk gehad met het af
schieten van overtollige wilde
zwijnen", zegt Jan Paulides, be
stuurslid van Vereniging Het Edel
hert.
Volgens de tellingen van Het Edel
hert bedroeg het aantal herten op
de Veluwe dit voorjaar 1.990
stuks, de helft mannetjes en de
helft vrouwtjes. Paulides: „Zo'n
70 procent van de vrouwtjes krijgt
kalfjes. De vuistregel is dat je 35
procent van je bestand moet af
schieten om een goede populatie
over te houden."
Het grootste aantal edelherten be
vindt zich op de Zuid-Oost Velu
we. Vooral kalfjes moeten het ont
gelden; eenderde wordt afgescho
ten. Paulides: „Dat komt nu pas
op gang, omdat jagers in juli en au
gustus op wilde zwijnen moeten
jagen." De afgeschoten herten
gaan naar de poelier of blijven als
kadaver achter in de natuur.
Twee mannelijke edelherten op de Veluwe proberen elkaar te imponeren.
